Kötü alışkanlıklardan kurtulmanın yolları
sofi ezel
Bağımlılıklardan kurtulma reçetesi hayâli değil. Gerçek ve sonuç alıcı tedâvinin yalnız imânla mümkün olduğunu Asr-ı Saadet modeli ispat eder: O mutaassıp, cahil, vahşî toplulukların damarlarına işlemiş; bağımlılık hâline gelmiş alkol dahil bütün kötü alışkanlıklar; çok kısa zamanda kaldırılıp, yerlerine en güzel ahlâkî değerler yerleştirilmiştir.1
Acaba, meşrû yolda da olsa alışkanlıklardan doğan bağımlılıkları nasıl önleyebiliriz? Yine imân, Kur’ân nurları ve ibâdetler imdadımıza yetişiyor. Şöyle ki:
Para/mal-mülk bağımlılığı, putçuluğunu zekât ve sadaka önler.
Her türlü menfaatleri, zevk ve lezzetleri çeken temel duygularımızdan şehvet gücünün aşırılık ve bağımlılığını, ancak Kur’ân ahlâkıyla ahlâklanıp, oruç tutmakla engelleyebiliriz.
Ayrıca, midemize acımalı; az, öz yemeli; sofradan doymadan kalkmalıyız. Dilin, kapıcı; midenin, cesedi idare eden efendi ve hâkim2 olduğunu; kapıcıya çokça rüşvet verirsek sağlığımızın bozulacağını unutmamalıyız.
Dünya hayatının zevk ve bağımlılığından sıyrılıp; lezzet, zevk, mutluluk ve huzur mu istiyoruz? Meşrû dairedeki keyfe iktifâ edelim. O, keyfe kâfî. Gayr-i meşrû bir lezzetin içinde bin elem olduğunu3 hatırımızdan çıkarmayalım.
Heyecan ve hareket üzerine yaratıldığımızdan; beyin üretmek; el ayak hareketten lezzet aldığından; rahatımız yalnız çalışma ve mücâdelededir.4
Faaliyet zevk ve lezzet verir. Özellikle ilmî, fikrî faaliyetler içinde olmalıyız. Hakikî lezzet, yalnız Allah sevgisinde, imânda, ulvî meşgalelerdedir.
Devamı olmayan şeyde lezzet olmadığından5 fâni şeylere kalbimizi bağlamamamalıyız.
Dünyadaki lezzetli şeyler, yalnız zevk ve lezzet için değil; şükür için verildiğini düşünerek; ayrıca lezzetlerde binlerce elemi fark ederek nefsimizi ikna edip kötü alışkanlıklara düşmekten ve bağımlılıktan kurtulabiliriz. Ve şu gerçekleri bir levha, tablo yapıp, yattığımız veya çalıştığımız yerin karşısına asmalıyız:
Dünya madem fâni. Madem ömür kısa. Madem gayet lüzumlu vazifeler çok. Madem hayat-ı ebediye burada kazanılacak… Madem ne iyilik ve ne fenalık cezasız kalmayacak. Madem ‘Allah kimseye gücünden fazlasını yüklemez…’ Madem dünyevî dostlar ve rütbeler kabir kapısına kadardır. Elbette, en bahtiyar odur ki, dünya için âhiretini unutmasın, âhiretini dünyaya fedâ etmesin, ebedî hayatını dünya hayatı için bozmasın, mâlâyâni şeylerle ömrünü telef etmesin, kendini misafir telâkki edip misafirhane sahibinin emirlerine göre hareket etsin.6 alıntı
Dipnotlar:
1- Sözler, s. 216.
2- Lem’alar, s. 144.
3- Sözler, s. 132-133.
4- Münâzarât, s. 136, 139
5- Mesnevî-i Nuriye, s. 110
6- Mektûbât, s. 73
Yanıt: Kötü alışkanlıklardan kurtulmanın yolları
mumsema
< Ayrıca, midemize acımalı; az, öz yemeli; sofradan doymadan kalkmalıyız. Dilin, kapıcı; midenin, cesedi idare eden efendi ve hâkim2 olduğunu; kapıcıya çokça rüşvet verirsek sağlığımızın bozulacağını unutmamalıyız. >
Bunu bir türlü düzene sokamadık:)
Teşekkürler bu güzel/faydalı paylaşım için
Cevap: Kötü alışkanlıklardan Nasıl kurtula bilirz çaresi nelerdir?
Fetva Meclisi
Kötü alışkanlıklardan Kurtulmanın yolları mumsema .com’da
Tırnak yemek, gevezelik etmek, sakızınızı şapırdatarak çiğnemek gibi kötü alışkanlıklar bugüne kadar hem bize zarar vermiştir hem de çevremizdekileri rahatsız etmiştir.
. Bunlardan kurtulmak için çeşitli yöntemler denediniz ve başarılı olamadıysanız bu haberimizi mutlaka okumalısınız.
Foxnews isimli internet sitesinde yer alan habere göre, psikiyatri uzmanları, psikologlar ve bilişsel terapistler bu alışkanlıkları kabul etmenin ilk adım olduğunu söylüyorlar.
Sakızını şapırdatarak çiğnemek: Bu sinirli ya da endişeli olduğunuzda sığındığınız bir liman gibi görünen bir bağımlılıktır.
Ne yapmalısınız? En hızlı ve en etkili çözüm, sakızı ağzınızdan atmaktır. Eğer gerçek sakız çiğnemeyi bırakmak istemiyorsanız, sakızı her şapırdattığınızda sizi durduracak bir arkadaş bulmaktır. Ya da sakızı şapırdattığınızı duyana kadar sakızı çiğneyin ve bu sesin sizi ne kadar rahatsız ettiğinin farkına varın.
Geç saatlere kadar çalışmak: Bunun için iyi bir sebebiniz var mı? Bu durumdan memnun musunuz yoksa çok mu yoruluyorsunuz?
Ne yapmalısınız? Zamanın ne kadar değerli olduğunu düşünün. Birisi sizden bir şey yapmanızı istediğinde hemen kabul etmeyin. Kendisine geri döneceğinizi söyleyin ve zamanınızın olup olmadığına karar verir. Saatinizi 5 dakika ileri kurun, böylece beklenmedik gecikmeler için zamanınız olur.
Sürüncemede bırakma: Bir görevi tamamlarken duyulan endişeyle mücadele etmede geliştirilen bir stratejidir.
Bundan nasıl kurtulursunuz? İşi ertelemeye başladığınızda bunu kabul edin. Başkaları işinizle ilgilenmediğinizi düşünebilir ve bu durum işleri daha da kötü hale getirir. Size verilen işi kontrol edin, eğer belirtilen tarihte bitiremeyeceğinizi düşünüyorsanız işe devam etmesi için arkadaşınıza gönderin. İşin sonuçları hakkında kendinizi sorumlu hissederseniz, bu sizi görevinizi bitirmeniz için motive edecektir.
Tırnak yeme: Genellikle stresinizi yatıştırmak ya da teselli bulmak için tırnak yeme alışkanlığı başlar. Hatta kimi zaman tırnak yeme bebeklikteki parmak emmenin yetişkin versiyonu olabiliyor.
Bundan nasıl kurtulursunuz? Öncelikle tırnaklarınızı yemeye başladığınızda başka bir şeyle uğraşmaya çalışın, dikkatinizi başka bir işe yönlendirin. İşyerinde ya da evinizde bir stres topu bulundurun ve onunla oynayın. Tırnaklarınızı sık sık kesin.
Her şeyden yakınma, şikayet etme: Kendinizi güvende hissetmediğinizde, istediğiniz bir şey olmadığında bir çocuk gibi ağlarsınız, her şeyden şikayet edersiniz.
Ne yapmalısınız? Bir yetişkin olarak her zaman aynı sonuçlarla karşılaştığınızda büyük bir şaşkınlığa uğrarsınız. Eğer eşiniz ya da arkadaşlarınız sizin gereksiz yere sürekli yakındığınızı söylüyorsa, buna dikkat edin. Yakınmak yerine isteklerinizi doğrudan söyleyin. Birçok insan yakınan kişilere bir süre tahammül eder. Ancak uzun süre dayanamaz.
Dedikodu yapmak: Bazı insanlar dedikodu yaparak dikkatlerin kendisinde odaklanacağını düşünüyor.
Ne yapmalısınız? Yeni bir restoran keşfettiğinizde ya da son gittiğiniz tatil yeri gibi deneyimlerinizi paylaşırken sohbete odaklanın. Son günlerdeki gündem konuları hakkında konuşun. Böylece diğer insanlar hakkında tartışmaktan uzak durursunuz. Otobüste, minibüste ya da yolda giderken iş arkadaşınız hakkında kötü bir şey söylerseniz, o arkadaşınız arka koltukta oturuyor olabilir. Unutmayın ki dedikodu insanların güvenilmez görünmesine yol açar. Dedikodu yapmaya devam ederseniz arkadaşlarınızı ve profesyonel iş bağlantılarınızı kaybedersiniz.
Dağınıklık: Karışıklıktan hoşlanıyor olabilirsiniz. Çünkü dağınıklık işinizi yapmanız için sizi teşvik eder. Buna karşılık aradığınız bir şeyi bulmak için size zaman kaybettirir.
Ne yapmalısınız? İhtiyacınız olan kağıtları kümeler şeklinde ayırın ve farklı renklerde dosyalar ya da kutular kullanın. Acil olanlar ve birkaç gün içinde yapmanız gereken işleri de ayrı dosyalara yerleştirirseniz işiniz kolaylaşır. Kendi çalışma şeklinize uygun olarak buna benzer bir sistem oluşturun. Evde de anahtarlarınızı her gün aynı yere koymak gibi basit adımlarla işe başlayabilirsiniz.
Yerinde duramama: Çok fazla kafein ya da şeker tüketiminin yol açtığı adrenalindeki dalgalanmadan kaynaklanan aşırı enerjiniz olabilir.
Ne yapmalısınız? Bol şekerli kahveyi ya da kafeinli içecekleri çok seviyorsanız, bunları kesmelisiniz. Enerjinizin tavan yapmasını ya da dip noktalara düşmesini kontrol etmek için, yeterince egzersiz yapmak ve uyumak önemlidir. Pasif egzersizlerde ellerinizi ve bacaklarınızı hareket ettirmeyi deneyin. Ellerinizi kucağınıza koyun ve avuç içlerinizi birbirine doğru itin. Bacaklarınız için, iki ayağınızı da yere düz olarak yerleştirin ve ağırlığınızı aşağıya doğru verin. Bu hareketleri sakinleşene kadar yapın.
alışkanlıklardan kurtulmanın yolları, kötü alışkanlıklardan kurtulma yolları, alışkanlıklardan kurtulma yolları