Elif ve Hemze Aynı Şey Midir? Hemze ve Elif farkı
imam
"Elif" ve "Hemze" Aynı Şey Midir?
1. ELİF:
Bu harf, hemze’den farklı olup yarım bir vokaldir. Elif harfinin mahreci mukadderdir ve bu harf cevf bölgesinden çıkar. Aslında bu harfin kendine ait tam bir sesi olmayıp kendinden önceki meftûh (üstünlü) harfin harekesini uzatmaya yarar. Daima sâkin (harekesiz) olan bu harf kelimenin ortasında ve sonunda bulunabilirse de başında asla bulunamaz. Kelime başında elif resmiyle yazılan harf ise hemze’dir. Bazı dilciler elif ve hemze’yi aynı harf olarak kabul etmişlerse de bu görüşe itibar edilmemiştir. Zira elif ve hemze arasında ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Şöyle ki;
1) Evvela hemze bir boğaz konsonantı iken elif yarım vokaldır. Yani bu iki harften hemze ünsüz, elif ise ünlüdür.
2) Hemze’nin teşekkül noktası aksa’l-halk denen boğazın göğse bitiştiği yerdir. Elif ise, cevf denen ağız ve boğaz boşluğunda teşekkül eder.
3) Hemze hareke alabilen, elif ise daima harekesiz olan bir harftir.
4) Hemze kelimenin hem başında, hem ortasında ve hem de sonunda bulunabilirken elif, kelimenin başında bulunamaz.
Arap alfabesinde kendinden önceki harfin kalınlık ya da inceliğinden etkilenen tek harf Elif’tir. Buna göre eğer öncesindeki harf inceyse bu harf de ince, yok eğer kalınsa bu harf de kalın telaffuz edilir. Bu harf dışındaki hiçbir harf öncesindeki ya da sonrasındaki harfin kalınlık ya da inceliğinden etkilenmez. Harf kalınsa kalın, inceyse de ince telaffuz edilir.
2. HEMZE:
Hemze, Arap dilinde bir boğaz fonemi olup elif’ten farklı bir harftir. Durum her ne kadar böyle olsa da hemze, özellikle de kelime başlarında olmak üzere çoğu kez elif harfiyle sembolize edilmiştir. Birçok kelimede sembollerindeki müştereklik, bu iki harfin birbirleriyle aynı olduğu vehmini uyandırmıştır.
Bu harf, boğaz harfleri yani el-hurufu’l-halkiyye’dendir. Boğazın göğse bitiştiği yer olan aksa’l-halk’tan çıkar. Mahreçtaşı olan (ﻫ) harfinden cehr ve şiddet sıfatlarıyla ayrılır. Hatten kendine ait bir resmi bulunmayan hemzede cehr (telaffuz esnasında nefesin hapsolunmasıdır), şiddet (bu sıfatı taşıyan harflerin telaffuzu esnasında sesin asla akmaması demektir), infitah (telaffuz esnasında dil ile üst damağın aralarının ayrılması demektir), istifale (telaffuz esnasında dilin yukarı yükselmeyip yuvasında bulunması demektir), terkik (bu sıfatı taşıyan harfi ince okumak demektir) ve ısmat (telaffuzlarındaki zorluk sebebiyle bu sıfatı taşıyan harflerin rubai, humasi ve sudasi kelimelerde yan yana gelmemeleri demektir) gibi sıfatlar vardır. Hemzenin özellikle de sakin olduğu durumlarda hıçkırık sesini andıran bir telaffuz keyfiyeti vardır.
Hemze, nakil (hemze’nin harekesini, öncesindeki sakin harfe naklederek telaffuzdan düşürülmesi demektir) veya ibdâl (hemze’nin yerini med harflerinden herhangi birine bırakarak telaffuz edilmemesi demektir) gibi durumlarda telaffuzdan düşürülüp başka bir harfle değiştirilebileceği gibi, vasıl hemzesi olduğu durumlarda da hatten sabit olmasına karşın telaffuzdan düşürülebilir.
Soner Akdağ
Cevap: "Elif" ve "Hemze" Aynı Şey Midir? Hemze ve Elif farkı
Kayıtsız Üye
Açıklamayı ben çok makul buldum. Bu durumda Alfabede Elif ve Hemze’nin ayrı birer harf olarak yer alması ve Lamelifin sayılmaması durumunda bile alfabe harf sayısının 29 olması gerkmez mi. Bu şekilde yayımlanmış alfabe var mı?
Teşekkür ederim
hemze nedir, hemze, hemze harfi