Hanefi Mezhebi Usul Kitap isimler nelerdir?
karanlık28
Hanefi Mezhebi Usul Kitaplarınını Içeriğini Sitede Nerede Bulacağım?
Yanıt: Hanefi Mezhebi Usul Kitap isimler nelerdir?
imam
Hanefi üsülü kitapları
forumduasi.com/hadis-tarihi-hadis-usulu/89065-gunumuze-kadar-yapilan-hanefi-usulu-fikih-calismalari.htmlTIKLA
Günümüze Kadar Yapılan Hanefi Usulü Fıkıh çalışmaları
GİRİŞ
Günümüze kadar yazılan Hanefi fıkıh usûlu eserlerini araştırma konusu edindiğimiz bu çalışmamızda, Hanefi fıkıh usûlu kitaplarını mevcut yazılı literatür ansiklobedilerinden taradık ve dağınık olarak bulunan bu eserleri konuyla ilgili olan araştırıcılara bir kolaylık olsun diye bir araya topladık.Sadece Hanefi fakihlerinin eserlerini derlemeyi amaç edindiğimizden dolayı yalnızca hakkında Hanefi ekolüne mensub olduğuna dair kayıt bulunanları veya bölge itibarıyla Hanefi olduğuna kanaat getirdiklerimizi yazdıkları eserler de bunu teyid ediyorsa çalışmamıza aldık.Çalışmamız esnasında dikkatimizi çeken diğer bir konu da 20. yy. da fıkıh usûlü alanındaki eserlerin çoğunun Mâliki ve Caferi âlimler tarafından yazılmış olmasıdır. Bu ayrıca incelenmesi gereken bir konudur.
Şurası bir gerçekki literatür çalışmaları diğer tüm çalışmalar içinde belki de en zor olanıdır. Uzun uzadıya ansiklobedileri tarar ve topladığınız donelerin sizin fikri olgunlaşmanıza pek de fayda sağlamıyacağını bilirsiniz, ancak bu gibi çalışmaları sizden çok daha önce yapanların yolunu takip ederek, bu alanda da birşeyler yapılması gerektiğine inanırsınız. İşte bu çalışmamızda bizi motive eden anlayış da budur. Başarı ALLAH’tandır.
Araştırmanın Metodu
Araştırmamızda Katip Çelebi’nin Keşfu’z-zunun isimli eseri ile Hayreddin Zirikli’nin el-Âlâm isimli eserinden faydalandık. Başlangıçtan 1331 H./1912 M. yılına kadar olan dönemi Keşfu’z-zunun’ dan, sonraki dönemi ise el-Âlâm’ dan takip ettik. Böylece hem aynı şeyleri tekrar etmemiş hem de tarihi süreci, zamandan da tasarruf ederek takip etmiş olduk. Hanefi olup olmadığından şüphelendiğimiz bazı isimleri kontrol etmek için de Kasım b.Kutluboğa’nın Tacu’t-teracim‘i ile Ahmet Özel’in Hanefi Fıkıh Alimleri isimli eserlerinden faydalandık.Ayrıca Hanefi olduğuna dair bir bilgi edinemediğimiz ancak Hanefi olduğunu zannettiğimiz kişileri de, şayet doğum yerleri hanefilerin yoğunlukla bulundukları bölgeler ise ve eserleri içinde de Hanefi olduklarına delil teşkil edebilecek bir işaret varsa hanefiler içine kattık.
Yirminci yy. alimlerinde ise daha farklı bir metod kullandık.Burada Maliki, Şafii veya Hanbeli oldukları açıkça zikredilenleri çalışmamız dışında bırakırken, hangi mezhebe mensub oldukları açıkça zikredilmeyenleri Hanefi usûlcülerle beraber çalışmamıza dahil ettik ve bunların bağlı oldukları mezhebe dair elimizdeki kaynak kitaplarda bir bilgi olmadığını da belirttik. Bununla da okuyucuya, son yy. da yazılan fıkıh usûlü kitaplarından Hanefi ekolüne ait olanları ve en azından diğer üç mezhebe ait olmıyanları tanıtmak istedik. Ta ki bu dönemle ilgili araştırma yapmak isteyen okuyucuya da bir kolaylık olsun.
Ayrıca yukarıda anlattıklarımıza ek olarak çalışmamız sırasında bulabildiğimiz Hanefi usûlü fıkıh kitaplarının metodlarını daha detaylı bir şekilde anlatmaya çalıştık. Burada da ya bizzat müelliflerin kendi metodlarıyla ilgili olarak anlattıklarından ya da şârihlerin o kitap hakkında anlattıklarından yararlandık. Ancak okuyucu tarafından da takdir edileceği üzere toplam sayı içerisinde bunlar gerçekten azdır. Çünkü bir çoklarının nerede, hangi kütüphanelerde dahi olduğu bilinmeyen ve üzerlerinde herhangi bir çalışma yapılmamış olan bu eserleri tek tek bularak metodlarını araştırma konusu yapmak, bizim şu mütevazi çalışmamızın tâkatini kat kat aşacaktır ki, biz de böyle bir yükümlülüğü üzerimize almış değiliz.
Daha önce de belirttiğimiz gibi bizim amacımız, İslam hukukunun gelişimine kendilerine özgü bir metodla katkıda bulunmuş olan Hanefi bilginlerinin eserlerini, derli toplu bir şekilde konuyla ilgilenen araştırmacılara sunmaktır. Bu noktada şunu da belitmemiz gerekmektedir ki, gerek fıkıh gerekse, usûlü fıkıh bizim henüz yeni ilgilenmeye başladığımız bir alandır. Bu yüzden ortaya çıkan eksiklikler veya hatalardan ötürü okuyucunun bizi mâzur görmesini ve bir hata ile karşılaştığında onun yukarıda söylediğimiz nedenlerden dolayı olduğunu bilmesini istiyoruz.
Araştırmamız esnasında bulduğumuz eserleri, elden geldiğince İslam Ansiklopedisi‘nden ve DİB kütüphanesinden aldığımız usûlü fıkıha dair kitap listesinden de kontrol ederek kitaplar hakkında mümkün olan en fazla bilgiye ulaşmaya çalıştık.
Not: Bu yazi serisi Akademik bir Arastirma’dan olusan Ilmi bir Tez’dir
selam ve hürmetlerimle…
Cevap: Hanefi Mezhebi Usul Kitap isimler nelerdir?
karanlık28
Hanefi ve Maliki mezheplerine ait temel fıkhi eserleri ve müellifleri hakkında yardımcı olursanız sevinirim…Allah(c.c) razı olsun…
Cevap: Hanefi Mezhebi Usul Kitap isimler nelerdir?
Mehmet53
Fıkıh usulünü bir mezhebe sıkı biçimde bağlı ve fürû hükümleriyle doğrudan irtibatlı şekilde ele alan, kuralları belirlemede tümevarıma ağırlık veren fukaha metodu en çok Hanefîler’le özdeşleştirilir. Kerhî’ye ait er-Risâle fi’l-uśûl, Hanefî âlimlerinden günümüze ulaşan usule dair ilk çalışma olarak zikredilse de eser bazı genel kaideler içeren bir risâleden ibarettir. Hanefî usulünün ilk kapsamlı örneği Cessâs’ın el-Fuśûl fi’l-uśûl (Uśûlü’l-fıķh) adlı eseridir ve fukaha metodunun kurucu metinlerinden biri kabul edilir. Müellifin Aĥkâmü’l-Ķurǿân’ın girişinde yaptığı açıklamalar (I, 5), bu kitap için mukaddime şeklinde kaleme aldığını belirttiği el-Fuśûl fi’l-uśûl’ünün günümüze ulaşmayan baş tarafında hangi meseleleri incelediği hakkında bir fikir vermektedir. Genel hatlarıyla Cessâs’ın eserini takip eden, fakat onun kadar kapsamlı olmayan Saymerî’nin Kitâbü Mesâǿili’l-ħilâf fî uśûli’l-fıķh’ı, el-Fuśûl ile birlikte erken dönem Irak Hanefîleri’nden zamanımıza kadar gelen bir diğer usul kitabıdır. Mâverâünnehirli Hanefî usulcüsü Debûsî’nin Taķvîmü’l-edille’si, yer yer Cessâs’ın eserinden faydalanmakla birlikte bu disipline getirdiği birçok orijinal katkı sebebiyle Hanefî usul geleneğinde ve fıkıh usulü tarihinde çok özel bir yere sahiptir. İlk defa lafızların taksimini dörtlü bir çatı üzerinde sistemleştiren, hissî fiil-şer’î fiil ayırımını terimleştirerek bu ayırım üzerine çeşitli meseleler bina eden, ehliyet bahsini bir bütün halinde usul ilmine dahil edip vücûb ehliyeti-edâ ehliyeti ayırımını ortaya koyan usulcünün Debûsî olduğunu söylemek mümkündür. Başta Şemsüleimme es-Serahsî ve Fahrülislâm Ebü’l-Usr el-Pezdevî olmak üzere sonraki Hanefî usulcüleri onun bu katkılarının yanında eserinin sistematiğinden de büyük ölçüde yararlanmış ve birçok temel yaklaşımını devam ettirmiştir. Taķvîmü’l-edille üzerine Fahrülislâm el-Pezdevî’nin kaleme aldığı şerh günümüze ulaşmamıştır. Aralarında ciddi benzerlikler bulunan Serahsî’nin el-Uśûl’ü ile Fahrülislâm el-Pezdevî’nin Kenzü’l-vüśûl’ü sonraki Hanefî usul kitâbiyatının temel kaynaklarını oluşturacaktır. Fahrülislâm el-Pezdevî’nin kardeşi Ebü’l-Yüsr el-Pezdevî’nin MaǾrifetü’l-ĥuceci’ş-şerǾiyye’si de bu bağlamda büyük öneme sahip eserler arasındadır. Fahrülislâm el-Pezdevî’nin kitabı, Hanefî usul sistemine getirdiği yenilikler ve Serahsî’nin el-Uśûl’üne göre daha veciz olması sebebiyle Hanefî ilim çevrelerinde büyük kabul görmüştür. Bu eserle ilgili şerhler arasında öncelikle Abdülazîz el-Buhârî’nin Keşfü’l-esrâr’ını, Hüsâmeddin Hüseyin b. Ali es-Siğnâkī’nin el-Kâfî’sini ve Ekmeleddin el-Bâbertî’nin et-Taķrîr’ini bilhassa zikretmek gerekir. Pezdevî’den etkilenmekle birlikte Hanefîliğini Mâtürîdî kimliğiyle birleştiren eserler arasında Mahmûd b. Zeyd el-Lâmişî’nin Kitâb fî Uśûli’l-fıķh’ı ile Üsmendî’nin Beźlü’n-nažar fi’l-uśûl’ü sayılabilir. Hanefî âlimlerinin kaleme aldığı usul kitaplarından büyük ölçüde Pezdevî ve Serahsî’nin metoduna bağlı kalanlar arasında Ahsîkesî’nin el-Münteħab fî uśûli’l-meźheb, Habbâzî’nin el-Muġnî fî uśûli’l-fıķh ve Ebü’l-Berekât en-Nesefî’nin Menârü’l-envâr adlı eserleri zikredilmelidir. Bunlar üzerine çeşitli şerhler yazılmıştır.
fıkıh usulü kitapları, hanefi fıkıh usulü kitapları, usulü fıkıh kitapları