Aksam-ı seb’a nedir?

FİİLLERİN BÖLÜMLERİ (Aksamusseba ): Fiiller, kök harflerinin cinsine göre bölümlere ayrılır. Bu şöyle gösterilir.

………………………………FİİL………………………………

İLLETLİ SAHİH

(Kök harflerinden biri veya ikisi) (Kök harflerinden hiçbirisi)

illetli harf olan fiil illet harfi olmayan fiil

………………………………………………… ………………………………

7-Lefif 6-Nakıs 5-Ecvef 4-Misal 3-Muzaaf 2-Mehmüz 1-Salim

Fiil, kökünü meydana getiren harflerin cinsi bakımından böyle 7 bölümde incelendiği için, bu yedi bölüme "el-Aksamu’s-Seb’a” denir.

1-Salim Fiil: Kökünü teşkil eden harfler içinde hemze veya illet harfi bulunmayan, aynı harften de iki tane bulunmayan fiildir.

Sevindi فرح

2-Mehmüz Fiil: Kökünü teşkil eden harflerden biri hemze olan fiildir.

Okudu قرأ sordu سأل izin verdi اذن

3-Muzaaf Fiil: Kökünü teşkil eden harflerden ikisi aynı olan fiildir.

Serpti رش Uzattı مد yardı شق

4-Misal Fiil: Kök harflerinin ilki vav yahut ya olan fiildir.

Buldu وجد gerekti وجب uyandı يقظ

5-Ecvef Fiil: Kökünü teşkil eden harflerden ortadaki harf illet harfi (ا و ى ) olan fiildir.

Der يقول dedi قال yürür يسير yürüdü سار

6-Nakıs Fiil: Kök harflerinden sonuncusu illet harflerinden biri olan fiildir.

Korktu خشى çağırdı, dua etti دعا

7-Lefif Fiil: Lefif fiilin 2 harfi birden illetlidir. Bu iki illet harfi bitişik olursa o fiil makrun lefif, ayrı olursa mefruk lefif’dir.