Kedi Artığı
MaxiMilyan
Kedi Artığı
Kedi evcil hayvanların en yaygın olanıdır. Tahılı ve evdeki eşyayı fare ve gider haşerattan koruduğu için sevilir. Ağzını fare ve benzeri hayvanlara dokundurduğu için evdeki kap kaçağı yalaması veya içinde su bulunan bir kaptan su içmesi veya katı yiyecek maddesinden ısırması, şüpheyle karşılanır. Artığı mekruh mu olur, yoksa haram mı sayılır? Bunun cevabını, ilgili hadîsleri nakledip müctehid imamların ictihad, istidlal ve görüşlerini sıraladıktan sonra vereceğiz.
Şimdi ilgili hadîsi naklediyoruz:
"Kâ’b b. Mâlik’in kızı Kebşe’den rivayet edilmiştir. Kendisi Ebu Katade’nin oğlu ile evli bulunuyordu. Ebû Katade onun yanına geldi. Kadıncağız ona abdest suyu boşaltıp hazırladı, derken bir kedi gelip o sudan içmeye başladı. Ebû Katade su kabını ona meylettirip kolay içsin diye bıraktı. Kebşe diyor ki: Benim baktığımı görünce şöyle dedi:
"Kardeşimin kızı! Buna hayret mi ettin?" Bende:
"Evet…" diye cevap verdiğim de şöyle dedi:
"Şüphesiz ki Resûlüllah (a.s.) Efendimiz buyurdu ki:
"Doğrusu kedi necis değildir; o gerçekten sizin etrafınızda çokça dönüp dolaşanlardandır.."[76]
Hz. Aişe (r.a.)’dan yapılan rivayete göre, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, su içsin diye kapı iyice ona meylettirir, sonra da arta kalanı ile abdest alırdı.[77]
Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılıyor:
1– Kedi necis değildir.
2– Artığı da necis olmaz, o bakımdan arta kalan su ile abdest alınır.
3– Kedinin su ve gıda ihtiyacını karşılamak ve bu hususta kolaylık sağlamak sünnettir.
Konuyla ilgili müctehid imamların ve diğer ilim adamlarının istidlal, ihticac, ictihad, tesbit ve görüşleri:
a) İmam Şafii’ye göre, kedi su içtikten sonra arta kalanı temizdir.
b) İmam Ebû Hanîfe’ye göre, onun artığı da diğer yırtıcı hayvanların artığı gibi necistir, ancak bunu biraz hafifleterek, mekruh saymıştır.
c) Kedi fareyi yakalayıp yedikten hemen sonra ağzını suya dokundurursa, su necis olur. Bir süre bekledikten sonra dokundurursa mekruh sayılır. İmam Ebû Yusuf ile İmam Muhammed’e göre de, fare yedikten sonra ağzını suya dokundurursa, o su necis olur.[78] Böyle bir durum yoksa, Ebû Yusuf’a göre artığı mekruh bile sayılmaz. Ondan hem içilir, hem de abdest alınabilir.[79]
İmam Mâlik’e göre, kedinin artığı temizdir, ancak ağzında bir necaset görülürse, o takdirde sakıncalıdır.[80]
İmam Ahmed b. Hanbel’e göre, kedinin artığı temizdir, onunla abdest almak mekruh değildir.[81]
İmam Şafiî bu konuda Ebû Katade’den rivayet edilen hadîsi sahîh görüp kendine mesned seçmiştir. İmam Ebû Hanîfe ise, tek kanaldan gelen ve râvilerinden Kebşe’nin biraz meçhul olması sebebiyle bu hadîsi hükme mesned seçmeyip Hâkim’in Müstedrek’te akledip sahih kabul ettiği "Kedi de bir sebu’ (yırtıcı bir canavar) dır" mealindeki hadîsle ihticac da bulunmayı tercih etmiştir. Diğer canavarların artığı necis olduğuna göre, kedinin de artığı necistir. Ancak imam günlük hayatımızda geniş yeri olan kedinin sık sık kapları yaladığını dikkate alarak bu hükmü hafifletip "mekruh"tur demiştir. İmam Ebû Yusuf bu meselede ona muhalefet etmiştir.
Diğer müctehid iki imam ise, Hz. Ayşe’den rivayet edilen hadisle ihticac etmişlerdir.
Kedi artığı hakkında rivayet edilen diğer hadîsler:
Hz. Aişe (r.a.) diyor ki:
"Benle Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, daha önce kedinin ağzını dokundurup su içtiği bir kaptan su alıp guslettik."[82]
Urve b. Zübeyr’in Hz. Aişe (r.a.)’dan yaptığı rivayete göre, şöyle demiştir:
"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz’in yanından kedi geçerken su kabını ona iyice meylettirir, kedi su içtikten sonra Efendimiz arta kalanı ile abdest alırdı."[83]
Enes b. Malik (r.a.)’den yapılan rivayete göre, şöyle demiştir: Resûlüllah (a.s.) Efendimiz Medine’de Bathan denilen yere çıktı ve "Ya Enes! Benim için abdest suyu doldur," buyurdu. Ben de suyu doldurup hazırladım. Resûlüllah (a.s.) tabii ihtiyacını giderdikten sonra su kabına doğru gelirken bir kedi o kaptan su içmeye başlamıştı. Bunun üzerine Resûlüllah (a.s.), o su içinceye kadar durup bekledi. Sonra ben bunun (hükmünü) sorduğumda buyurdu ki:
"Ya Enes! Doğrusu kedi de ev eşyasından biridir, bir şeyi kirletmez ve murdar da yapmaz…"[84]
Hz. Aişe (r.a.) dan yapılan rivayete göre şöyle demiştir: Resûlüllah (a.s.) Efendimiz: "Şüphesiz ki kedi necis değildir, o da ev halkından bazısı gibidir" buyurdu.[85]
"Kedi de bir sebu’ (yırtıcı br canavar) dır."[86]
Yorum: Kedi Artığı
ATİE
kedinin dokunduğu sudan abdest alındığını ilkdefa duyanlardanım demekki temiz bir hayvan gerçi kendi temizliğine düşkün olduğunu biliyordum ama bukadarını beklemiyordum