İlk Diyanet İşleri Başkanı Kimdir ? Sırasıyla Diyanet İşleri Başkanları

Kayıtsız Üye
İlk diyanet işleri başkanı kimdir ? Türkiye Cumhuriyetinde İlk Diyanet İşleri Başkanı Kimdir ? Sırasıyla Diyanet İşleri Başkanlarını yazar mısınız ?

Cevap: ilk diyanet işleri başkanı kimdir ?

meryemgül1
Ilk diyanet işleri başkanı mehmet rifat efendi

Cevap: ilk diyanet işleri başkanı kimdir ?

imamhatipli42
T.C.
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLARI

1-M.Rıfat BÖREKÇİ
Türkiye Cumhuriyetinin ilk Diyanet İşleri Başkanı olan Mehmet Rıfat BÖREKÇİ, 1861 yılında Ankara’da doğdu . İlk ve orta tahsilini Ankara’da yapan Rıfat BÖREKÇİ, Arapçayı ve İslami İlimleri İstanbul’da Beyazıt dersiamlarından Atıf Bey’den okudu.ve icazet aldı. Daha sonra tekrar Ankara’ya döndü ve Fazliye Medresesinde müderris olarak göreve başladı. Birçok talebe yetiştirdi ve icazetler verdi. İstinaf Mahkemesi Azalığından sonra 1907 yılında Ankara Müftüsü oldu. Türkiye Büyük Millet Meclisine birinci dönem Manisa mebusu olarak girdi. 4 ay kadar bu görevde kaldıktan sonra istifa ederek Ankara Müftülüğü görevine döndü. Şer’iye Vekaleti Heyet-i İftaiye azalığına da seçilen Mehmet Rıfat Efendi, 1 Nisan 1924’de İlk Diyanet İşleri Başkanı oldu.. 5 Mart 1941’de vefat etti.

2-Ord.Prof. M.Şerafettin YALTKAYA
2.Diyanet İşleri Başkanıdır.1879 yılında İstanbul’da doğdu. İlk tahsilinden sonra hafız olan YALTKAYA, Davutpaşa Rüştiyesinden ve Darü’l Muallimin’den mezun oldu. Cami derslerine devam etti. Fatih Dersiamlarından Manastırlı İsmail Hakkı Bey’den tefsir, Şirvanlı Halis Efendi’den Makalat dersi okudu.
1909 yılında, Arapça eğitimi yapan Darü&’l İlim ve’t-Ta’lim adlı okulda ders nazırlığı ile tedrisat hayatına atıldı. Sonraki yıllarda çeşitli yüksek okullarda dini dersler okuttu, 1924 yılında Darü’l- Fünun İlahiyat Fakültesine Kelam Tarihi Müderrisi, daha sonra da İslam Dini ve Felsefesi Ord. Profesörü oldu. 1942 yılında Diyanet İşleri Başkanlığına getirildi.
60’dan fazla eseri olan ve Sebilü’r-Reşat, Beyan’ül-Hak, Mihrab, İlahiyat, İslam gibi dergilerde pek çok makaleleri yayımlanan , özellikle düşünce hürriyetine önem veren M.Şerafettin YALTKAYA Diyanet işleri Başkanı iken 23 Nisan 1947 tarihinde vefat etti.

3-A.Hamdi AKSEKİ
3. Diyanet İşleri Başkanıdır.Yazdığı değerli eserleri ve yaptığı hizmetleri ile yüzyılımızın İslam alimleri arasında önemli bir yeri olan Ahmet Hamdi AKSEKİ, Antalya ili Akseki ilçesinde doğdu.Küçük yaşta Kur’an öğrenmeye, 7 yaşında da camide mukabele okumaya başladı. 14 yaşında babasıyla Ödemiş’e giden A.Hamdi AKSEKİ, ailesinin fakir olması sebebiyle, tahsil parasını temin için pamuk tarlalarında çalıştı. İstanbul’da Dersiam Bayındırlı Muhammed Şükrü efendi’den icazet aldı. Medresetü’l Mütehassisin’de 3 sene okudu, doktora imtihanını vererek birincilikle mezun oldu. Henüz 32 yaşında iken 3 fakülteyi tamamladı.
İstanbul’daki medreselerde müdderrislik yaptı. Umur-u Şer’iye ve Evkaf Vekaleti Tedrisat Umum Müdürlüğü görevinden iken medreselerin müfredat programlarını ıslah etti. 1924 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı Müşavere Heyeti Azalığına getirildi. 1939 yılında Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığına tayin oldu.A.Hamdi AKSEKİ, M.Şerafeddin YALTKAYA’nın vafatından sonra Diyanet İşleri başkanı oldu. Resim hizmeti yanında, ilmi çalışmalarını da ihmal etmedi ve 70 kadar eser yazdı. 9 Ocak 1951’de vefat eden Ahmet Hamdi AKSEKİ Arapça, Farsça ve İngilizce bilmekteydi.

4-E.Sabri HAYIRLIOĞLU
4.Diyanet İşleri Başkanı olan Eyüp Sabri HAYIRLIOĞLU 1886 yılında Konya’da doğdu. İlk tahsilini Konya’da yaptı ve küçük yaşta hafız oldu. Zamanın din alimlerinden Sivaslı Ali Kemali ve Yalvaçlı Hacı Ömer Efendilerden okudu. Daha sonra Konya da Darü’l-Fünun’un Hukuk şubesi açılınca oraya devam etti ve birincilikle mezun oldu. İstanbul’da müdderis muavinliği, Uşak Müddeiumumiliği görevlerinden sonra Konya’ya gelerek avukatlığa başladı.
Eyüp Sabri HAYIRLIOĞLU ikinci dönem Konya mebusu olarak seçildi. Daha sonra mebusluktan çekilen ve Konya’ya dönerek tekrar avukatlığa başlayan HAYIRLIOĞLU, bir ara ticaretle de meşgul oldu.
1951 yılında, Diyanet işleri Başkanı oldu. Dokuz yıl kadar bu görevi sürdürdükten sonra 1960 yılında elekliye ayrıldı. 8 Ekim 1960 tarihinde Ankara’da vefat etti.

5-Ömer Nasuhi BİLMEN
Beşinci Diyanet İşleri Başkanıdır. 1882 yılında Erzurum da doğdu. İlk tahsiline çeşitli müderrislerde okuyarak başladı. 1908 yılında İstanbula gelen BİLMEN, Fatih Dersiamlarından Tokatlı Şakir Efendinin derslerine devam etti ve icazet aldı. Daha sonra Medreset’ül Kuzat’a girdi. Burada dört yıl hukuk tahsil etti. 1912 yılında açılan ruus imtihanını da kazandı. Fatih dersiamları arasına katıldı.
Fatih Camiinde, Sahın Medresesinde ve Dar-uş-Şafaka’da dersler verdi. İstanbul İmam-Hatip Okulu ve Yüksek İslam Enstitüsünde Usul-i fıkıh ve ilm-i kelam dersleri okuttu. Temyiz Mahkemesi Şer’iyye Dairesi Mümeyyizliğinde de bulundu. 1941 yılında seçimle İstanbul İl Müftülüğüne tayin oldu.
30 Haziran 1960 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığına getirilen Ömer Nasuhi BİLMEN, bir yıl kadar sonra emekliye ayrıldı ve 13 Ekim 1971 tarihinde Hakkın rahmetine kavuştu.
Dini konularda yazdığı eserler ile haklı bir ün yapan Ömer Nasuhi BİLMEN’in başlıca eserleri olan Hukuk-u İslamiyye ve ıstılahat-ı Fıkhiyye Kamüsu, Kur’an-ı Kerim’in Meal-i Alisi ve Tevsiri ile Büyük İslam İlmihali yanında yayınlanmış ve yayınlanmamış pek çok eserleri bulunmaktadır.

6-H.Hüsnü ERDEM
Altıncı Diyanet İşleri Başkanıdır.1889 yılında Akseki İlçesi Sadıklar Köyünde doğdu.
İlk tahsilini doğduğu köyde yaptı. Arapça ve Mantık İlmini Babasından okudu. Daha sonra İstanbula geldi. Fetva Emini Muğla’lı Ali Rıza ve Dersiam Bayındırlı Mahmut ŞÜKRÜ Efendilerden tahsilini tamamlayarak icazetname aldı. İstanbul Dar’ül Hilafe medresesi Ali Kısmını bitiren ve ruus mülazemeti imtihanını birincilikle kazanan Hasan Hüsnü ENDEM Medreset’ül Mütehassisinin fıkıh ve usul-ü fıkıh şubesinden pekiyi dereceyle mezun oldu. Antalya ve Isparta’da çeşitli okullarda din dersleri ile birlikte Psikoloji, Pedegoji , Sosyoloji ve Türkçe dersleri okuttu.
Diyanet İşleri Başkanlığı Müşavere Heyeti azalığı ve Ankara İlahiyat Fakültesinde Tefsir ve Tefsir Tarihi dersleri öğretim görevlisi olarak vazife yaptı. 1961 yılında Diyanet İşleri Başkanlığına tayin edilmiş ve 1964 yılında da emekliye ayrılmıştır. 20/08/1974 tarihinde vefat eden merhumun pek çok basılmış eserinin yanında Riyazü’s Salihiyn tercümesi en meşhurudur.

Cevap: ilk diyanet işleri başkanı kimdir ?

imamhatipli42
7-M.Tevfik GERÇEKER
Yedinci Diyanet İşleri Başkanı olan M.Tevfik GERÇEKER 1898 yılında Bursa’nın Karacabey İlçesinde doğdu.
Askere gidinceye kadar dini ilimleri Babasından okuyan M.Tevfik GERÇEKER daha sonra tahsilini İstanbul’da sürdürdü.
Ankara’ya geldikten sonra Hukuk Fakültesini bitirdi. Sırasıyla Diyanet işleri Başkanlığı Zat İşleri Müdürlüğü, Danıştay’da Başyardımcılık, Kanun Sözcülüğü, Daire Başkanlığı görevlerinde bulunan M.tevfik GERÇEKER bir süre Danıştay Başkanlığı ve Anayasa Mahkemesi Başkan Vekilliği görevini yürütmüş ve yaş haddini doldurduğu için 1963 yılında emekliye ayrılmıştır.
Emekliye ayrıldıktan bir yıl sonra Diyanet İşleri Başkanlığına tayin edildi. Ve bu göreve 16 Aralık 1965 tarihine kadar devam etti ve 28/01/1982 tarihinde vefat etti.

8-İbrahim Bedrettin ELMALI
Sekizinci Diyanet İşleri Başkanı olan İ.Bedrettin ELMALI 1903 yılında Antalya’nın Elmalı İlçesinde dünyaya geldi.
İlk ve Orta tahsilini Elmalı’da yaptı. Daha sonra İstanbul’a gelerek Darü’l-Hilafet’ül- Aliye Medresesine girdi. 1928 yılında Dar’ül-Funun İlahiyat Fakültesinden mezun oldu.
İbrahim Bedrettin ELMALI İstanbul ve Ankara’da çeşitli memuriyetlerde bulunduktan sonra Üsküdar ve İstanbul Müftülükleri yaptı. Bir süre Diyanet İşleri Başkanlığı Personel Daire Başkanlığı yaptıktan sonra 17 Aralık 1965 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığına tayin edildi. Bu görevde yaklaşık bir yıl kaldıktan sonra 25/10/1966 tarihinde emekli olan ve iki dönem Milletvekilliği de yapan ELMALI 05/12/1994 tarihinde vefat etti.

9-Ali Rıza HAKSES
Dokuzuncu Diyanet İşleri Başkanı olan Ali Rıza HAKSES 1892 YILINDA Kayseri İlinin Saraycık Köyünde doğdu.
Küçük yaşta İstanbul’a gelerek ilk tahsilini ve hıfzını Üsküdar da tamamladı. Ruus imtihanını kazanarak Medrsetü’l- Mütehassisinin Fıkıh ve Usulü Fıkıh Şubesine girdi ve başarı ile bitirdi.
Kadıköy, Muğla, Fatih müftülüklerinde, Ege Bölgesi Geçici Vaizliğinde bulunan Ali Rıza HAKSES, 15 Şubat 1966 yılında Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeliğine seçildikten sonra 25 Ekim 1966 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığına tayin edildi ve 15/01/1968 tarihinde emekliye ayrıldı.
Ali Rıza HAKSES 5 Kasım 1983 tarihinde İstanbu’da vefat etti.

10-Lütfi DOĞAN
Onuncu Diyanet İşleri Başkanıdır.1930 yılında Gümüşhane İli Kelkit İlçesinte doğdu. Hıfzını dayısı Hafız Fevzi Efendi’de tamamladı. Arapça ve dini ilimleri Abdurrahman Efendi ve Gümüşhane eski Müftüsü Ragıb Efendiden okudu.1954 yılında Kemah İlçe Müftülüğüne ve 1960 yılında da Erzincan İl Müftülüğüne tayin edildi. Aynı yıllarda hariçten Ortaokul ve Erzincan Lisesini bitirdi. 1964-1965 öğretim yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini birincilikle bitirdi.
Ankara Müftü Yardımcılığı ve Ankara vaizliği görevlerinden sonra Diyanet İşleri Başkanlığı Müfettişliği görevine atandı.. Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi iken Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığına tayin edildi.
15 Ocak 1968 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığı görevine vekaleten atanan Lütfi DOĞAN bu görevi 25/08/1972 tarihine kadar yürüttü.
Dini ve ilmi konularda muhtelif dergi ve gazetelerde 100’den fazla makalesi yayınlanmıştır. Başlıca eserleri şunlardır. 1-Huzur ve Saadet Esasları, 2-Cihatla İlgili Ayet ve Hadisler, 3-Mutluluğun Kazanılması, 4-Kütüb-ü Sitte Müelliflerinin Hal Tercümeleri, 5- Hücurat Süresinin Tercüme ve Tefsiri,
1973-1980 yılları arasında Erzurum Senatörlüğü yapan Lütfi DOĞAN 1991 yılında seçildiği Gümüşhane Milletvekilliğine 1995 yılında da seçilerek devam etmiştir..
Arapça, Farsça ve Fransızca dillerini bilmektedir.

11-Dr. Lütfi DOĞAN
Onbirinci Diyanet İşleri Başkanı olan Dr. Lütfi DOĞAN 1927 yılında Ermenek’te doğdu İlk ve Orta tahsilinden sonra Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesinin Klasik Şark Dilleri (Arapça-Farsça) bölümünden mezun oldu. Daha sonra Suriye Şam Edebiyat Fakültesinde Arapça ve İslami ilimler üzerende çalıştı. A.Ü. İlahiyat Fakültesinde Kelam ilmi dalında doktorasını yaptı.
Diyanet İşleri Başkanlığında sırasıyla Ankara Bölge Vaizliği, Ankara İl Müftülüğü yaptıktan sonra Müşavere ve Dini Eserler İnceleme Kurulu Azalığı ve Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeliğinde bulunan Dr. Lütfi DOĞAN 1972 yılında Diyanet İşleri Başkanlığına atandı. Bolu ve Haseki Eğitim Merkezlerinin açılması ve Türkiye Diyanet Vakfının bir grup il müftüsü ile kurulmasını sağladı ve görevini 1976 yılına kadar sürdürdü.
Bir dönem Milletvekilliği ve Bakanlık da yapan Dr. Lütfi DOĞAN’ın yayınlanmış eserleri de bulunmaktadır.

12-Prof.Dr. Süleyman
ATEŞ
Onikici Diyanet İşleri Başkanıdır. 31/01/1933 tarihinde Elazığ Merkez Tadım Köyünde doğdu.On yaşında hıfzını tamamladı.1953 yılında dışardan İlkokulu bitirerek Elazığ İmam-Hatip Okulu’na girdi.1960 yılı Haziran döneminde İmam-Hatip Okulunu, aynı yılın Eylül döneminde de Elazığ Lisesini bitirip Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne girdi. Talebeliği sırasında dört yıl İmam-Hatiplik yaptı. 1964 de İlahiyat Fakültesini bitirdi , kısa bir dönem İmam-Hatip Okulunda öğretmenlik yaptıktan sonra Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde 1965 yılında Tefsir Kürsüsünde asistan oldu. 1968 yılında Doktor olan Ateş, aynı kürsüde görevine devam ederken Irak ve Mısır da araştırma yaptı. 1973 yılında Doçent oldu.
16/04/1976 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığına atanan ATEŞ, 1978 yılında fakültedeki görevine dönerek 1979 yılında Profesör oldu. 1979 yılında Almanya Bochum Ruhr Üniversitesinde sahasında araştırma yaptı.
Suudi Arabistan ve Cezayir ‘de Üniversitelerde Tefsir ve Tasavvuf dersleri okuttu. Yurda dönüşünde 19 Ünv. İlahiyat Fakültesi Temel İslami ilimler Bölüm başkanlığına getirildi.Telif, terceme, edisyonkritik olmak üzere altmışı aşkın eser vermiş olan Süleyman ATEŞ "Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri" adlı 12 ciltlik eseri yirmi bir yıllık çalışmanın ürünüdür.
Sırri mahlası ile şiirler de yazan ATEŞ, Temmuz 1995 tarihinden beri İstanbul Ünv. İlahiyat Fakültesinde Temel İslami İlimler Bölüm Başkanlığı görevini sürdürmektedir

imamhatipli42
13-Dr. Tayyar ALTIKULAÇ
Onüçünçü Diyanet İşleri Başkanıdır. 1938’de Kastamonu’nun Devrekani İlçesinde doğdu. 9 yaşında hafız oldu. İlk öğrenimini Devrekani de, orta ve yüksek öğrenimini İstanbul’da yaptı.İstanbul Yüksek İslam Enstitüsünü 1963 yılında bitirdi.Temmuz 1963 ile Şubat 1965 tarihleri arasında İstanbul İmam-Hatip Lisesinde öğretmenlik ve idarecilik yaptı.15/02/1965-15/07/1971 tarihleri arasında İstanbul ve Kayseri Yüksek İslam Enstitülerinde öğretim üyeliği görevlerinde bulundu. Bu arada 19657-1968 öğretim yılında Bağdat Üniversitesinde Arap dili ve edebiyatı üzerinde çalıştı. Doktorasını tefsir dalında veren ALTIKULAÇ’ın daha sonra sürdürdüğü görevler sırasıyla şunlardır. 1-Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığı (15/07/1971-07/09/1976) 2-Milli Eğitim Bakanlığı Din Eğitimi Genel Müdürlüğü (07/09/1976-02/11/1977) 3-Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Üyeliği (02/11/1977-09/02/1978) 4- Diyanet İşleri Başkanlığı (09/02/1978-10/11/1986). Diyanet İşleri Başkanlığı görevinden 10/11/1986 tarihinde kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Ebu Şame el- Makdisi ve el Murşidu’l- Veciz’i, Yüce Kitabımız Hz. Kur’an ,Tecvidü’l- Kur’an, Zehebi ve Ma’rifetü’l-Kurra’sı, (4 Cilt) isimli basılmış eserleri bulunan Dr.ALTIKULAÇ bir çok uluslararası toplantılara katılarak tebliğler sunmuştur.Diyanet İşleri Başkanlığı görevinden emekli olduksan sonra Marmara Üniversitesi ve Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültelerinde Öğretim görevlisi olarak hizmet vermiş, ayrıca TDV İslam araştırmaları Merkezi Başkanlığı görevini yürütmüştür. 24 Aralık 1995’de yapılan genel seçimlerde İstanbul milletvekili olarak parlamentoya girmiştir.

14-Prof Dr M.Said
YAZICIOĞLU
Ondördüncü Diyanet İşleri Başkanıdır. 02/12/1949 yılında Trabzon Sürmene’de doğdu. Babasının memuriyeti sebebi ile İlkokul ve Ortaokulu Milas’ta Liseyi 1967 yılında Aydın’da tamamladı. Aynı yıl girdiği Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden 1971 yılında mezun oldu.
Bir yıla yakın bir süre Diyanet İşleri Başkanlığı merkez teşkilatında çalıştıktan sonra 1972 yılında Milli Eğitim Bakanlığı adına doktora öğrenimini yapmak üzere Fransa’ya gönderildi. 1975 yılında 4 aylık kısa dönem Yd. Subay olarak askerliğini tamamladı. 1977 yılında Doktorasını tamamlayarak yurda döndü. Aynı yıl Dr. Asistan olarak Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne intisap etti. 1983 yılında Doçent, 1988 yılında Profesör oldu.
17/06/1987-03/01/1992 yıllara arasında Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı.
14/02/1993 yılında Cumhurbaşkanlığı kontenjanından Yükseköğretim Kurulu Üyeliğine atandı.
21/07/1994 tarihinde Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığına atandı.
10/05/1996 tarihinde UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi.
Evli ve iki çocuk babasıdır.

15-Mehmet Nuri
YILMAZ
Onbeşinci Diyanet İşleri Başkanıdır.1943 yılında Erzurum’da doğdu. Küçük yaşta Kur’an-ı Kerim’i ezberledi. Devrin büyük alimlerinden dini ilimler tahsil etti veicazetname aldı. İlk,Orta ve lise tahsilini Erzurum’da bitirdi. Yüksek öğrenimini Erzurum İlahiyat Fakültesinde tamamladı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Tefsir sahasında master yaptı.
İlk defa 1966 yılında Erzurum’da Kur’an Kursu Öğreticisi olarak göreve başladı. Bundan sonra sırasıyla; vaizlik, Kültür Bakanlığı Müşavirliği, aynı bakanlıkta Müfettişlik, Vakıflar Genel Müdürlüğünde Vakıf Kayıt Mütehassıslığı ve Mütercimlik, Din İşleri Yüksek Kurulu Raportörlüğü, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanlığı ve Çankaya Müftülüğü görevlerinde bulundu.
1990 yılında Din İşleri Yüksek Kurulu üyeliğine seçildi., 3 Ocak 1992 tarihinden itibaren Diyanet İşleri Başkanlığı görevine atandı ve bu görevi 18.03.2003 tarihine kadar sürdürdü.
Kur’an-ı Kerim Meali, İçtihat Nedir, Müçtehid Kimdir?, İbn-i Batuta Seyahatnamesi Ahilik ve Fütüvvet bölümünün tercümesi, Kur’an’da Nesih, Sünni ve Şii İhtilafının İçyüzü, Kur’an’da Talak adlı eserleri vardır..
Arapça,Farsça ve Fransızca bilmektedir.

16-Prof. Dr. Ali BARDAKOĞLU
Prof. Dr. Ali BARDAKOĞLU 1952 yılında Kastamonu ili Tosya ilçesinde doğdu. 1970’de İstanbul imam-Hatip Okulunu bitirdi. 1974 yılında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nden, 1975 yılında da İstanbul Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Bir süre öğretmenlik ve stajyer hakimlik yaptıktan sonra, 1977 yılında Kayseri Yüksek İslam Enstitüsünde Fıkıh (İslam Hukuku) asistanı oldu.

1982 yılında Atatürk Üniversitesi İslam ilimler Fakültesinde, "İslam hukukunda İcare Akdi" adlı doktora tezini tamamladı. Ve Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Bölüm Başkanlığı ve Dekan Yardımcılığı görevlerinde bulundu.
1993 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesine naklen atandı. 1994 yılında İslam Hukuku Ana Bilim Dalında Profesör oldu. Marmara İlahiyat Meslek Yüksek Okulu Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1991-1992 yılları arasında İngiltere’de 1994 yılında da Amerika Birleşik Devletlerinde bulundu.

İslam hukuku alanında; İlahiyatçıların Din Söylemi ,Kur’an ve Hukuk, İslam Kültüründe Din ve Vicdan Özgürlüğü, İslam ve Demokrasi Üzerine, Teorik Açıdan İslam ve Demokrasi:Yasama, Türk Aile Hukukunun Tarihsel Gelişimi, Hukuki ve sosyal açıdan Boşanma, İslam Aile Hukukunun araştırmalarında Gelenekçilik, Hanefi Mezhebi gibi başlıklar altında 60’ın üzerinde bilimsel yayın yaptı.
Çeşitli ulusal ve uluslar arası sempozyumlarda tebliğe veya müzakereci olarak katıldı. 28 Mayıs 2003 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığı görevine atanan Prof. Dr. Ali BARDAKOĞLU, İngilizce ve Arapça bilmekte olup, evli ve üç çocuk babasıdır.
17- Prof. Dr. Mehmet GÖRMEZ
1 Ocak 1959’da Nizip-Gaziantep’te doğdu.
İlköğrenimini Nizip’te, orta öğrenimini Gaziantep’te tamamladı.
1983’te Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinde yüksek öğrenime başladı.
1987’de yüksek öğrenimini tamamlayarak, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Temel İslâm Bilimleri Bölümü Hadis Anabilim Dalında yüksek lisansa başladı.
Kırıkkale ve Ankara da Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olarak memuriyet görevlerinde bulundu.
1988’de bir yıl süreyle Milli Eğitim Bakanlığının tahsis ettiği bursla Kahire Üniversitesinde inceleme ve araştırmalarda bulundu.
1990’da "Musa Carullah Bigiyef, Hayatı, Fikirleri ve Eserleri" adlı tezi ile yüksek lisansını tamamladı.
1990’da başladığı Doktora öğrenimini, 1995’te "Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu" adlı teziyle tamamladı.
Doktora çalışması, 1996’da Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Birincilik Ödülü aldı.
19951997 yıllarında Ahmet Yesevi Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinde dersler verdi.
Anadolu Üniversitesi İlâhiyat Önlisans programının hazırlanmasında görev aldı.
19971998 yıllarında inceleme ve araştırmalar yapmak üzere İngiltere’de bulundu
1998’de yardımcı doçent, 1999’da doçent, 2006’da profesör unvanını aldı.
20012003 yıllarında Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesinde dersler verdi.
13.08.2003’tarihi itibariyle Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığı görevine sürdüren Prof. Dr. Mehmet Görmez,
11.11.2010 tarihinde Diyanet İşleri Başkanı olarak atandı.
Yayınlanmış bir çok eseri bulunan Prof. Dr. Mehmet Görmez evli ve üç çocuk babası olup Arapça ve İngilizce bilmektedir.

meryemgül1
İLK DİYANET İŞLERİ BAŞKANI MEHMET RİFAT EFENDİ

Prof. Dr. Ali Sarıkoyuncu
Osmangazi Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı

1860’da Ankara’da doğdu. Müderris Börekçizâde Ali Kazım Efendi’nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini, Sıbyan Mektebi ve Ankara Rüştiye’sinde tamamladı. Sonra yüksek öğrenimi için İstanbul’a gitti. Orada Beyazit Medresesi Müderrislerinden Atıf Efendi’nin tedrisine (ders halkasına) devam ederek ondan müderrislik icazeti aldı.
İlk memuriyetine Ankara-Fazliye Medresesi öğretim üyesi olarak başladı. 23 Ekim 1898’de Ankara İstinaf Mahkemesi üyeliğine atandı. 13 Mayıs 1904’te yapılan seçimle üyelikten ayrıldı ise de 20 Temmuz’da yeniden üyeliğe getirildi. 25 Kasım 1908 tarihinde de Ankara Müftüsü oldu. Ayrıca 1911 yılında bir müddet Sivrihisar Kaymakamlığı görevini de vekaleten yürüttü. Bu arada memuriyetinin yanısıra eğitim-öğretimle olan ilgisini devam ettirdi. Bu cümleden olarak, 1918 de Musile-i Süleymaniye (Süleymaniye Medresesi’nde büyük müderrislere verilen unvan) payesi ile Bursa Müderrisliği kendisine tevcih edildi. 1920’de "İzmir Paye-i Mücerridi” ve yine aynı yılda Mahreç Payesi’ne layık görüldü. Göstermiş olduğu bu başarıların bir mükafatı olarak, C. Evvel 1336/1920’de de her türlü devlet hizmetlerinde güzel işler görenlere iftihar ve imtiyazı mucip olmak üzere çıkarılan Dördüncü Rütbeden Osmanî Nişanı ile ödüllendirilmiştir.
Sivas Kongresi’nin toplandığı gün (5 Eylül 1919), aynı zamanda Kurban Bayramı arefesine tesadüf etmişti. Bu vesile ile Ankara halkının ileri gelenleri, Padişaha telgraf çekerek bayramını tebrik etmek istemişlerdi. Fakat Sadrazam Damat Ferit Paşa, anılan telgrafı "Padişahla vasıtasız görüşülemeyeceği” gerekçesiyle kabul etmemişti. Sadrazamın bu davranışı başta Müftü Mehmet Rifat Efendi olmak üzere Ankaralıları sinirlendirdi. Bunun üzerine, Ankaralılar başka bir telgrafla "…Ne Padişah, ne de onun hükümetini tanımadıklarını bildirirler.”
Bu tarihten sonra Ankara, Sivas’taki Heyet-i Temsiliye ile daha sıkı bir ilişkiye girmiştir. Başka bir deyişle, Müftü Mehmet Rifat Efendi tamamen Kuva-yı Milliye’nin emrine girmiştir. Artık onun için, İstanbul’dan ve oraca tayin edilecek valilere itaat etmek sözkonusu olamazdı. Nitekim de öyle oldu. Ulusal harekât aleyhindeki faaliyetlerinden dolayı, Ankara Valisi Muhiddin Paşa, 28 Ekim 1919’da Keskin’de Kuva-yı Milliye’ce tutuklanınca, yerine İstanbul Hükümeti tarafından Ziya Paşa tayin edildi. Ancak başta Müftü Mehmet Rifat olmak üzere Ankaralılar yeni valiyi kabul etmediler.
29 Ekim 1919 tarihinde Ankara Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Müftü Mehmet Rifat Efendi’nin yönetiminde kuruldu. Bu cemiyetin, Milli Mücadele’ye önemli katkısı olmuştur. Özellikle, Heyet-i Temsiliye ve Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya geldiği tarihe (27 Aralık 1919) kadar olan sürede; vilayet dahilinde (livalar ve kazalarla beraber) teşkilatlanmaya önem verildiği, ülke içindeki diğer milli faaliyetlerle irtibatlı olarak gerektiğinde yardım veya yerine göre, milli birlik ve beraberliğin sağlanmasında her türlü destekte bulunulduğu görülmektedir. Heyet-i Temsiliye’nin Ankara’da çalışmalarına başlamasıyla da Cemiyet; Mustafa Kemal ve arkadaşlarına her türlü yardımda bulunmuştur. Öyle ki, bizzat Cemiyet Başkanı Müftü Mehmet Rifat Efendi, kendisi ile eşi Samiye Hanım için ayırdığı "cenaze parasını”, bir torba içinde Mustafa Kemal Paşa’yı ziyaret ederek ayağının yanına bırakmıştır. Yine Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Ankara’ya geldiklerinin ilk haftasında, Müftü Mehmet Rifat Efendi’nin önderliğinde Ankaralıların, aralarında kırkaltıbinbeşyüz liralık yardım topladıkları bilinmektedir.
O günlerde söz konusu yardımlar çok önemliydi. Bu cümleden olarak Uluğ İğdemir, Yılların İçinden (Ankara, 1976, s. 29) adlı eserinde; "Atatürk Sivas’tan Ankara’ya yeni gelmişti. Devlet hazinesi bomboştu. Hükümet üç dört bin lirayı bir araya getirmekte sıkıntı çekiyordu. Bir gün Atatürk’e çok inanmış, o zaman Ankara Müftüsü olan rahmetli Diyanet İşleri Başkanı Rifat Börekçi, elinde bir mendile sarılmış 1200 lira kadar bozuk para ile Mustafa Kemal’i ziyarete geldi… Ve bağlı mendili masanın üzerine bıraktı. Atatürk kendisini son derece duygulandıran bu davranışın anısını hiçbir zaman unutmamıştı. Her bayram Mehmet Rifat Börekçi’ye bir hediye gönderir ve buna 1200 liralık çeki de eklerdi” diyerek, Müftü Mehmet Rifat Efendi’den yapmış olduğu yardımın öneminden söz etmektedir.
Müftü Rifat Efendi, millî harekâtın Anadolu’da yeşerip, çimlenmesi, hatta gelişip meyve vermesi için milletçe unutamayacağımız üstün hizmetlerde bulunmuştur. Şüphesiz onun her hizmeti, milli mücadelemiz için anlamlıdır. Bununla beraber, bizce onun en önemli hizmeti, Millî Mücadele’nin meşrû olduğuna dair vermiş olduğu fetvasıdır.
Müftü Mehmet Rifat Efendi’nin Milli Mücadele lehindeki çalışmaları özellikle Ankara fetvasını hazırlaması, Damat Ferit ve Hükümetini çileden çıkardı. Bu nedenle ilk önce 24 Nisan 1920’de Padişah iradesiyle işten el çektirildiyse de, Milli Hükümet tarafından Müftülük görevinde alıkonuldu. Daha sonra "Kuva-yı Milliye adı altında çıkarılan fitne ve fesadın hazırlayıcısı ve teşvikçilerinden olduğu” iddiasıyla, I. Örf-i Divan-ı Harbi’nce ölüme mahkum edildi. Bu kararı da Padişah Vahdettin, 15 Haziran 1920’de "ele geçtiklerinde tekrar muhakeme edilmek üzere” tasdik etti.
Bu, yüzyıllardır bir din adamı için bir Osmanlı Padişahı ve İslâm Dünyası Halifesi’nin (tekrar muhakeme edilmek üzere) ilk defa verdiği ölüm fermanı idi. Mehmet Rifat Efendi de hakkında böyle ağır karar alınan ilk ve son müftü oluyordu.
T.B.M.M.’nin I. Dönemi için yapılan seçimlerde, Menteşe (Muğla) Milletvekili olarak 23 Nisan 1920’de Meclis’in açılışında hazır bulundu. 5 Eylül 1920’de kabul edilen "Nisab-ı Müzakere Kanunu”, memurluk ile milletvekilliğinin bir kişi üzerinde bulunmasını yasaklamıştır. Bu sebeple, Ankara Müftülüğü’nü tercih ettiği Şer’iye ve Evkaf Vekaleti’nin 13 Ekim 1920 tarihli yazısıyla Meclis Başkanlığı’na bildirilmekle, Milletvekilliğinden istifası 27 Ekim 1920 tarihli birleşiminde kabul edildi. 23 Aralık 1922’de Şer’iye ve Evkaf Vekaleti İfta Heyeti Üyeliği’ne atandı. 3 Mart 1924’te de yeni kurulan Diyanet Reisliği’nin ilk başkanı oldu.
Memuriyet için yaş sınırını (65 yaş) aşmasına rağmen, yetenek ve uzmanlığından bir süre daha yararlanılmak üzere, Bakanlar Kurulunun 22 Ekim 1930 tarih ve 10112 sayılı kararnamesiyle görevine devamı kabul edildi. Bu şekilde ölümüne kadar Diyanet İşleri Başkanlığı görevini sürdürdü. 5 Mart 1941’de Ankara’da vefat etti. Evli olup beş çocuk babasıydı. Oğulları Raşit Börekçi VII ve VIII; Fuat Börekçi XI. ve XII. dönem Ankara Milletvekili olarak T.B.M.M.’de bulunmuşlardır.

– Ali Sarıkoyuncu, Milli Mücadele’de Din Adamları I, 4. Basım,
Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını, Ankara, 2002, s. 133-171.
– Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi, T.B.M.M. Yayını, s. 771-772.

ilk diyanet işleri başkanı, ilk diyanet işleri başkanı kimdir, ilk müftü kimdir