Yed-i Beyza nedir? – İslamada Yed-i Beyaza Kavramı

Yed-i Beyza nedir? – İslamada Yed-i Beyaza Kavramı

Hoca
YED-İ BEYZÂ HAKKINDA ANSİKLOPEDİK BİLGİ

Beyaz el; Hz. Musa’ya verilen mucizelerden biri.

Kur’an-ı Kerim’de İsrâ sûresinin 101. âyetinde Cenab-ı Hakk şöyle buyuruyor:

"Andolsun biz Musa’ya açık dokuz âyet (mucize) verdik." İşte bu dokuz mucizeden birisi de "Yed-i Beyzâ"dır. Mucizelerin hepsi ise şunlardır. Bunlar A’râf sûresinde genişçe anlatılmıştır:

1-Yılan şekline dönüşen asâ;

2- Koynundan çıkardığında ışık saçan el, "yed-i beyzâ";

3- Hz. Musa’nın sihirbazları açık bir yenilgiye uğratması;

4- Hz. Musa’nın daha önceden verdiği habere uygun olarak ülkede umumi bir kıtlığın meydana gelmesi;

5-Fırtına;

6- Çekirge;

7- Ambarlarda buğdayları yiyip bitiren buğday kurdu ile beraber insan ve hayvanları saran bir istilâ olayı;

8- Her tarafı kurbağaların kaplaması;

9- Gökten yağmur hafinde kan yağması (Mevdûdî, Tefhîmü’l-Kur’an, Terc. Heyet, II, 84-86).

Rivayet edildiğine göre, Musâ (a.s.)’nın rengi esmerdi. Elinin insanlara tabii rengiyle gösterir, sonra koynuna sokar, çıkarır, bembeyaz lekesiz bir surette parlardı. Tekrar bir daha sokar, çıkarır, bu defa da eli eski rengine dönerdi (Mevdûdî, a.g.e., II, 79).

Bu olay Kitab-ı Mukaddes’te şöyle geçer: "Onun eli cüzamlı gibi leke oldu. Fakat bir müddet sonra eski normal haline döndü."

Talmut’ta da aynı şekilde geçer.

Yed-i beyzâ, elin beyazlanması değildir. İbn Cerîr, İbn Kesir, Zemahşerî, Raz, Ebu s-Suûd, Alûsî ve daha başka müfessirler buradaki "beyzâ"nın "ışıklı ve parlak" anlamina geldiğini söylerler. Mevdûdî de A’râf sûresi 180. ve 109. âyetlerinde geçen; "Ve elini (koltuğunun altından) çıkardı; birden o bakanlar için bembeyaz parlayan bir şey oldu"kavli hakkında şöyle der: "O elini çıkardığı zaman her taraf aydınlanırdı, sanki güneş aydınlatmış gibi olurdu" (Mevdudî, a.g.e.; Elmalılı, Hak Dini Kur’ân Dili, IV, 2230).

Hz. Musa’ya verilen yed-i beyzâ mûcizesi Kur’an’da A’râf 108, Tâhâ 22, Şuarâ 33, Neml 12 ve Kasas 32. âyetlerde bildirilmiştir.

Seyfettin HOCA

Cevap: Yed-i Beyzâ – Beyaz el; Hz Musa’ya verilen mucizelerden biri

mum
İslamda Yedi Beyza Kavramı
Yedi beyza nedir? Yedi beyza ne demektir

YED-i BEYZÂ

(يد بيضاء)

Hz. Mûsâ’ya verilen mûcizelerden biri.

Yed-i beyzâ (beyaz el), Tevrat’a ve Kur’an’a göre Hz. Mûsâ’nın peygamberliğini kanıtlamak için gösterdiği bir mûcizedir. Tevrat’ta anlatıldığına göre Mûsâ, kayınpederi Midyan kâhini Yetro’nun sürüsünü otlatırken Horeb (Sînâ) dağında bir ateş görür ve ateşin içinden seslenen Tanrı, onu peygamber olarak seçip İsrâiloğulları’nı Mısır’daki Firavun’un zulmünden kurtarmakla görevlendirdiğini bildirir. Mûsâ, kavminin kendisinin Allah tarafından gönderilmiş peygamber olduğuna inanmayacakları endişesini dile getirince Allah, Tâ ki atalarının Allah’ı, İbrâhim’in, İshak’ın ve Ya’kūb’un Allah’ı rabbin sana göründüğüne inansınlar diye kendisine asâ ve yed-i beyzâ mûcizelerini verir. Allah, Mûsâ’nın yılana dönüşen asâsından sonra ona elini koynuna sokmasını emreder. Mûsâ elini koynundan çıkardığında onun kar gibi beyaz lekelerle kaplı olduğunu görür. Tanrı elini tekrar koynuna sokmasını söyler; Mûsâ bu defa elini koynuna sokup çıkardığında eli eski haline döner ve kendi teni gibi olur (Çıkış, 4/1-7). Tevrat’ın yed-i beyzâ mûcizesi anlatımında Hz. Mûsâ’nın eli sanki cüzzamlı birininki gibi beyaz lekelerle (tsaraat) kaplıdır. Tsaraat kelimesi Türkçe’ye genellikle cüzzam diye çevrilmekte ve cüzzama benzer belirtiler gösteren bir hastalık olduğu kabul edilmekle birlikte tsaraatın cüzzamdan ayrıldığı ve özellikle iftira, dedikodu gibi kötülükler yüzünden ortaya çıkan bir tür rahatsızlık olduğu ileri sürülmektedir. Tevrat’ta (Levililer, 13 ve 14) vücutta ortaya çıkan bu tür rahatsızlıkların sebepleri, türleri ve bunlara karşı yapılması gereken şeyler anlatılmaktadır. Yahudilerin yorumuna göre Hz. Mûsâ, İsrâiloğulları’nın kendisine inanmayacaklarını söyleyerek onlara iftirada bulunmuştur; iftiranın cezası ise tsaraattır. Bu sebeple elinin beyaz renkte lekelerle kaplanması bir mûcize oluşunun yanında Mûsâ için de bir nevi cezadır (Tora ve Aftara, II/31; III/213-245; Ginzberg, III, 230).

Kur’ân-ı Kerîm’e göre de Hz. Mûsâ ailesiyle birlikte Medyen’den dönüşünde dağda gördüğü ateşe yaklaştığında Allah ona hitap eder ve kendisini elçi olarak seçtiğini bildirir. Ardından elindeki asâyı yere atmasını emreder ve asâ yılana dönüşür, daha sonra elini koynuna sokmasını, onu çıkardığında kusursuz bembeyaz olacağını haber verir ve, Bu iki şey, senin rabbin tarafından Firavun’a ve onun çevresindeki seçkinlere gönderilen bir elçi olduğunu gösteren alâmetlerdir der. Böylece büyük mûcizelerden bir kısmı gösterilmiş olur (Tâhâ 20/22; en-Neml 27/12; el-Kasas 28/29-32). Kur’an’da Tevrat’ın aksine Mûsâ’nın elinin cüzzamlı değil kusursuz ve bembeyaz olduğu belirtilir. Müfessirler de kelimeyi kusursuz, lekesiz diye açıklamaktadır (Taberî, XVI, 157-158). Yine Kur’an’a göre Hz. Mûsâ, Firavun’un yanına giderek Allah’ın elçisi olduğunu ve İsrâiloğulları’nı serbest bırakmasını istediğini söyler. Firavun ondan Allah’ın elçisi olduğuna dair bir işaret ve alâmet getirdiyse onu göstermesini ister. Bunun üzerine Mûsâ asâsını yere bırakır ve asâ yılana dönüşür; daha sonra da elini yukarı kaldırır ve bir de bakarlar ki eli bembeyaz, ışıl ışıldır (el-A’râf 7/104-108).

yedi beyza, yedi beyza nedir, 7 beyza