Vahdet Birlik Tasavvufta her şeyi bir olarak ve bir içinde, nesneleri Allah ile görme
Hoca
VAHDET
Birlik. Tasavvufta her şeyi bir olarak ve bir içinde, nesneleri Allah ile görmek. Mutasavvıfın gerçekliği tam olarak kavradıktan sonra ulaşabileceği bir haldir.
Tasavvuf anlayışına göre vahdete ulaşılabilmesi için dört engelin ortadan kaldırılması gerekir. Bu eylem, dört kirlilik halinden arınmayı dile getirir. İlk engel, bedenin ve giysilerin kirli oluşudur. Beden ve giysilerin kirden arındırılması vahdete doğru atılan ilk adımdır. İkinci engel, gönülde yerleşen günah ve vesveselerin oluşturduğu kirliliktir. Gönül, günah ve vesvese kirinden arındırılarak Allah için hazırlanmalıdır. Üçüncü engel, kötü huyların oluşturduğu ahlakî kirliliktir. Kötü huylar insanı hayvanlar düzeyine indirir. Ahlakı kötü huylardan kurtararak hayvanlık düzeyinden çıkılmalıdır. Dördüncü engel, Allah dışındaki varlıkların oluşturduğu sırdaki kirliliktir. Sırrı Allah dışındaki varlıklardan arındırarak orada yalnız Allah’a yer vermelidir. Bu dört arınmadan sonra mutasavvıf, vahdet sırlarına ulaşabilir. Ne var ki, vahdetin de çeşitli dereceleri vardır. Bunlar vahdet-i kusud, vahdet-i şuhud ve vahdet-i vücud adını alır.
Vahdet, tasavvuf düşüncesinde, varoluşun sudur (türüm) yoluyla Allah’tan çıkış mertebelerinden birinin de adıdır. Tenezzülat ya da tecelliyat denilen sudurun çok sayıda mertebesinden söz edilir. En yaygın kabule göre tecelliyatın yedi mertebesi vardır. Bu yedi mertebeyi la-taayyün, taayyün-i evvel, taayyün-i sani, mertebe-i ervah, mertebe-i misal, mertebe-i şehadet ve mertebe-i insan oluşturur. Taayyün-i evvel mertebesi vahdet mertebesidir. Vahdet mertebesinde Allah, sıfat ve isimlerini toplu biçimde bilir. Sıfat ve isimler henüz ayrışmamıştır ve zatta içkindir. Tüm varlıkların kökleri de bu mertebede ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle vahdet mertebesine Hakikat-ı Muhammediye, maden-i kesret, menşe-i siva ve ulûhiyyet gibi adlar da verilir.
Ahmet ÖZALP
Cevap: Vahdet Birlik Tasavvufta her şeyi bir olarak ve bir içinde, nesneleri Allah ile görme
Hoca
VAHDET NEDİR?
Sözlükte "birlik" anlamına gelen vahdet, tasavvufta, her şeyi bir olarak ve bir içinde, nesneleri Allah ile görmek demektir. Tasavvufta üç türlü vahdetten söz edilmiştir: a) Vahdet-i kusûd: Murat ve maksatların birliği demektir. Bununla, kulun kendi irade, düşünce ve arzusunu Allah’ın irade, düşünce ve arzusuyla birleştirmesi, O’na bağlaması, iki iradenin birleşip tek irade haline gelmesi kastedilir. Böylece Allah’ın iradesi geçerli ve etkili yapılmış olur. b) Vahdet-i şuhûd: Görmenin birliği demektir. Bu durumda kul, her yerde Allah’ın tecellisini görür. Bu hâl, vecd ve istiğrak halinde meydana gelir. Ancak vecd hali geçtikten sonra kul kendisinin farkına varır, Hak ile halkı ayrı görür. Vahdet-i şuhûda ayn-ı cem, fenâ ve cem adı da verilir. c) Vahdet-i vücûd: Varlığın birliği demektir. Bununla Allah’tan başka varlık olmadığının idrak ve şuuruna sahip olmak kastedilir. Vahdet-i şuhûdda sâlikin her şeyi bir görmesi, geçicidir, birlik bilgide değil, görmededir. Vahdet-i vücûdda ise, birlik bilgidedir. Sâlik, gerçek varlığın bir tane olduğunu, bunun da Hakk’ın varlığından ibaret bulunduğunu, Hak ve O’nun tecellilerinden başka hiçbir şeyin gerçek bir varlığı olmadığını bilir. Vahdet-i vücûd fikrini savunanlar, bu bilgiye ancak yaşayarak ve manevî tecrübe ile ulaşılabileceğini söylerler. Kur’ân’da varlık yaratan-yaratılan şeklinde ikiye ayrıldığından bazı İslâm âlimleri vahdet-i vücûd anlayışını küfür olarak nitelendirmişlerdir. (M.C.)
tasavvufta vahdet, vahdet ne demek