Behlül Dana Hayatı biyografisi
Desert Rose
BEHLÜL DÂNÂ
Halife Hârûn Reşîd zamanında yaşayan meczuba (Allah aşkının sarhoşu) ve velî bir zât. Asıl ismi Ebû Vüheyb bin Ömer Sayrafî’dir. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. Kûfeli olduğu halde Bağdâd’da yaşamış ve 190 (m. 805)’de vefât etmiştir. Hârûn Reşîd’in kardeşi olduğuna dair rivâyetler varsa da bunun aslı yoktur. Herkese ders olacak hikmetli sözleri çok meşhûrdur. Hârûn Reşîd’e nasîhat verirdi.
Behlül Dânâ; Eymen bin Nâbil, Amr bin Dînâr ve Âsım bin Ebî’n-Necid’den hadîs-i şerîf öğrenmiştir.
Bir toplantıda Hârûn Reşîd kendisiyle buluştu: Hârûn Reşîd, ona, Çok zamandır seninle görüşmek istiyordum. deyince, Behlül, Ben böyle arzu duymadım diye cevap verdi. Buna rağmen Hârûn Reşîd kendisinden yine nasîhat istedi. Ne nasîhati istiyorsun? Şu saraya bak, bir de kabirlere bak! Bunlardan ibret almayan, nasîhat almayan nelerden alır! Hâlin ne olacak, ey mü’minlerin emiri! Yarın Cenâb-ı Hakkın huzûruna çıkacaksın. Büyük küçük yaptığın herşeyden sual olunacaksın. Bunlara nasıl cevap vereceksin iyi düşün! Bu hesap zamanında aç ve susuz olacaksın, çıplak bulunacaksın. Orada bulunanlar sana bakıp gülecekler. Perişan hâlin orada meydana çıkacak, başka nasîhati ne yapacaksın? dedi. Adâleti ile meşhûr olan Hârûn Reşîd onun nasihatlerinden çok istifâde etmiştir.
Birgün halka doğru yolu göstermek için söylediği sözlerden rahatsız olanlar, Hârûn Reşit’e gidip: Sultanım, bizim yaptıklarımızın ona ne zararı var? Bizi kendi halimize bıraksın. Sonra her koyun kendi bacağından asılır gibi sözlerle şikâyet ettiler. Bunun üzerine Hârûn Reşîd, Behlül Dânâ’yı çağırtıp, halkın isteğini bildirdi. Behlül Dana hiç sesini çıkarmadan sarayı terk etti. Bir kaç koyun alıp kesti, bacaklarından mahallenin köşe başlarına astı. Bunu gören halk gülerek, Deliden başka ne beklenir, yaptığı işler hep böyle zaten diyorlardı. Aradan günler geçtikçe, asılan hayvanlar kokuyor, bundan ise bütün mahalle zarar görüyordu. Kokudan durulmaz hale gelince, aynı kişiler Hârûn Reşit’e gidip, durumu anlattılar. Behlül Dânâ’yı çağırtıp, sorduğunda: Bir kötünün herkese zararı olduğunu herhalde anladılar. Ben bir şey yapmadım, her koyunun kendi bacağından asıldığını onlara gösterdim diye cevap verdi.
Hasan bin Sehl anlatır. Bir gün çocuklar, Hazreti Behlül’e taş atmağa başladılar. Taşın birisi vücudunu kanatınca, Ey çocuklar! Ben Allahü teâlâya tevekkül ettim. O elbette bana kâfidir. O ne güzel vekîldir. Ancak Allahü teâlâ’ya yaklaşmak insana rahatlık verir. İnsanlara eza ve cefâ yapanlar hiç merhametli olur mu? dedi. Ben dayanamadım. Ey Behlül, çocuklar sana taşla vuruyorlar, sen onlara merhamet ediyorsun. Bu nasıl iştir? dedim. O da, Sus!… Allahü teâlâ, benim üzüntü ve acımı, onların da sevincinin çokluğunu elbet biliyor. Umulur ki, bazımızı, bazımıza bağışlar buyurdu.
Muhammed bin Ebî İsmail bin Ebî Fudayl, ondan şu hâdiseyi nakleder: Behlül’ü bazı kabirlerin arasında gördüm. Bana, bir kabire soktuğu ayağını gösterdi. Toprakla oynuyordu. Burada ne yapıyorsun? diye sordum. Bana eziyet etmeyen ve benim gıybetimi yapmayan insanlarla oturuyorum dedi.
Bir zaman fiyatlar çok yükselmişti. Sen, insanların rahatlaması için, Allahü teâlâya duâ etmez misin? dedim. O bana şöyle cevap verdi: Allah’a yemîn ederim ki, ben bu işe karışmam. Eğer bir buğday danesi bir dinar olsa, bize emrettiği gibi Allahü teâlâya ibâdet etsek, o bize vad ettiği gibi rızkımızı verir. Sonra ellerini birbirine vurarak Ey dünyâyı ve süslerini toplayan, gözleri uykudan lezzet almayan kimse, nefsinle uğraşıp ahirete bir tedarik yapmadın, kıyâmet gününde Allahü teâlâya ne cevap vereceksin? dedi.
Behlül Dana, duâsı makbûl bir zattı. Aşağıdaki şiir O’nundur:
Hırsı bırak da, yorulma;
Geçimde tamaha kapılma…
Niçin malı cem edersin;
Kime topladın bilemezsin!
Rızık vaktiyle ayrıldı;
Su-izan faydasız kaldı…
Her hırs sahibi fakirdir;
Her kanaatkar da zengindir.
Abdullah bin Mihrân anlatıyor: Hârûn Reşîd hacca gitti. Dönüşünde bir müddet Kûfe’de istirahat etti. Sonra yola çıkacağı zaman herkes kendisini yolcu etmek için sokağa döküldü. Behlül de çıkmıştı. Çocuklar onunla beraber oynayıp eğleniyorlardı. Tam o sırada Hârûn’un develer üzerinde muhteşem kâfilesi gözüktü. Çocuklar da Behlül’ü bıraktı ve onun seyrine koyuldular. Tam Hârûn’un geldiği sırada Behlül yüksek sesle:
-Ey Hârûn! diye seslendi. Hârûn, yüzünden perdeyi kaldırarak Buyur Behlül, ne istiyorsun? dedi. Behlül:
-Ey Mü’minlerin Emîri! Eymen bin Nail, Kudame bin Abdülâmir’den bize şöyle haber verdi ve dedi ki; Ben Resûl-i Ekrem’i Arafat’tan dönüşte görmüştüm. Kızıl bir deveye binmişti. Yanında kimse dövülmediği gibi, kimse de kovulmazdı. Yol verin, yol verin diyen münâdileri de yoktu. Sen de bu usûle riâyet eyle. Bilmiş ol ki; tevâzu ile yolculuk etmen, kibir ile seyahatinden hayırlıdır.
Bağdâd ve etrâfını nurlandırıp aydınlatacak hediyeler götürüyor musun? dedi. Halife, Bu hediyeler nasıl olur? deyince Behlül hazretleri İnsanlara Allahü teâlâ’nın sevgisini, O’ndan korkmayı, onlara örnek olacak şekilde hâl ve hareketler, onlar hakkında temiz ve güzel düşüncelere sahip olmak en güzel hediyedir. Bunu dinleyen Hârûn Reşîd ağlayarak; Ey Behlül, biraz daha anlat dedi. Behlül:
Memleketinin bir köşesinde bir mazlûm zulme uğrasa sen de memleketin diğer köşesinde bile olsan, Allahü teâlâ bunun hesabını senden soracak. Allahü teâlâ buyuruyor ki; Şüphesiz ki iyiler na’im Cennetindedir. Kötüler ise Cehennemdedir. (İnfitar 13-14). Âhirette, Cennet veya Cehennemden başka gidilecek üçüncü bir yer yoktur. O hâlde hazırlığını buna göre yap dedi. Halife, Amellerimiz hakkında ne dersiniz? diye sordu. Behlül hazretleri, Allahü teâlâ’dan korkarak ve emrettiğine uygun olarak yapılan amel makbûldür buyurunca, Halife, Peygamber efendimizle, akrabalık olarak yakınlığımız hakkında ne dersiniz? diye sorunca, Behlül, Peygamber efendimize ( aleyhisselâm ) akrabalıkdan ziyade, bildirdiği hükümlere bağlılıkda yakın olmak daha mühimdir dedi. Halife, Peygamber efendimizin ( aleyhisselâm ) şefaatine kavuşabilecek miyiz? deyince de Behlül, Onu Allahü teâlâ bilir buyurdu. Halife, Nasıl yaşayalım? dedi. Behlül, Allah’dan kork. Her hâlinde Muhammed aleyhisselâmın sünnetine tâbi ol. Bu durumda en kârlı yolu seçmişsin demektir dedi. Halife, Çok güzel söylüyorsun, şu hediyemi kabûl et dedi. Behlül hazretleri de, Onu kimden aldınsa ona ver. Dünyadaki sahipleri yakana yapışmadan önce, verenin yoluna harca. Bunu burada yap. Âhirete kalırsa onlara bir şey bulup veremezsin, râzı edemezsin diye cevap verdi. Parayı almayınca Hârûn Reşîd: Para borcun varsa onu ödeyelim dedi. Behlül:
Kûfe’de birçok ilim sahipleri vardır. Borç ile borcun ödenmeyeceğinde ittifâk etmişlerdir dedi, Hârûn:
Bari ihtiyâcını temin, edelim deyince, Behlül hazretleri: Allahü teâlâ senin Rabbin olduğu gibi, benim de Rabbim’dir. Seni hatırlayıp beni unutması muhaldir buyurdu. Hârûn Reşîd, bu sözleri işitince ağladı.
Nakledildiğine göre adamın birisi namaz kılmaz, diğer ibadetleri yapmaz ama her gece yatarken Yâ Rabbi! Bana Cennetini ver! diye duâ ederdi. Bir gece aynı şekilde yattı. Geç vakitte, damdan bir tıkırtı geldiğini hissederek uyandı. Hemen çıkıp, Kimsin, orada ne arıyorsun? dedi. Damda bulunan Behlül Dana idi ve Devem kayboldu da onu arıyorum dedi. Ev sahibi, Hiç mümkün müdür ki, kaybolan deve damda olsun. Bu akılsızlık değil midir? Bunun üzerine Hazreti Behlül Dana, Senin, hiç ibadet etmemen ve sonra da Allahü teâlâdan Cenneti istemen daha akılsızlık değil midir? buyurdu. Ev sahibi O zaman, Behlül Dânâ’nın kendisine nasîhat vermek için böyle yaptığını anladı. Hatasını anlayıp, tövbe etti ve ibadetlerini aksatmadan yapmaya başladı.
¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾
1) Fevât-ül-vefâyât, cild-1, sh. 228, 230
2) El-A’lâm, cild-2, sh. 77
3) El-Beyân ve’t-Tebyîn, cild-2, sh. 230
4) Tabakât-ül-kübrâ li’ş-Şa’rânî, cild-1, sh. 68
Cevap: Behlül Dana Hz.
firuzan
EMEĞİNİZ SAĞLİK KARDEŞİM GÜZEL BİR PAYLAŞİM
ALLAHA AMANET OLUN SELAM VE DUA İLE
Yanıt: Behlül Dana Hz.
M_Eminn
eyvAllah sağolasın kardeş..yanlız bu ”behlüldane” hazretleri değilmi yanlış yazmışsın galiba
Soru: Behlül Dana Hz.
faybar
kardeşim benim bildiğim behlül dana hz ama yanlışım varsa afolla vesselam
halil akyaz
Abdullah bin Mihran anlatıyor:
Hârûn Reşîd hacca gitti. Dönüşünde bir müddet Kûfe’de istirahat etti. Sonra yola çıkacağı zaman herkes kendisini yolcu etmek için sokağa döküldü. Behlül de çıkmıştı. Çocuklar onunla oynayıp eğleniyorlardı. Tam o sırada Hârûn’un develer üzerinde muhteşem kâfilesi gözüktü. Çocuklar da Behlül’ü bırakıp onun seyrine koyuldular. Tam Hârûn’un geldiği sırada Behlül yüksek sesle:
"Ey Hârûn!" diye seslendi.
Hârûn, perdeyi kaldırarak:
"Buyur Behlül, ne istiyorsun?" dedi. Behlül:
"Ey Müminlerin Emîri! Eymen bin Nâil, Kudame bin Abdülâmir’den bize şöyle haber verdi ve dedi ki:
"Ben Resûl-i ekremi Arafat’tan dönüşte görmüştüm. Kızıl bir deveye binmişti. Yanında kimse dövülmediği gibi, kimse de kovulmazdı. "Yol verin, yol verin!" diyen münâdileri de yoktu. Sen de bu usûle riâyet eyle. Bilmiş ol ki; tevâzu ile yolculuk etmen, kibir ile seyâhatinden hayırlıdır."
Behlül Dânâ yine;
"Bağdât ve etrafını nûrlandırıp aydınlatacak hediyeler götürüyor musun?" dedi.
Halîfe;
"Bu hediyeler nasıl olur?" deyince,
Behlül hazretleri;
"İnsanlara Allahü teâlânın sevgisini, O’ndan korkmayı, onlara örnek olacak şekilde hâl ve hareketler, onlar hakkında temiz ve güzel düşüncelere sâhib olmak en güzel hediyedir." dedi.
Bunu dinleyen Hârûn Reşîd ağlayarak;
"Ey Behlül, biraz daha anlat!" dedi.
Behlül:
"Memleketinin bir köşesinde bir mazlum zulme uğrasa, sen memleketin diğer köşesinde bile olsan, Allahü teâlâ bunun hesâbını senden soracak. Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerîmde meâlen; "Şüphesiz ki iyiler Naîm Cenneti’ndedir. Kötüler ise Cehennem’dedir."buyurdu (İnfitar sûresi: 13-14). Âhirette, Cennet veya Cehennem dışında gidilecek üçüncü bir yer yoktur. O hâlde hazırlığını buna göre yap." dedi.
Halîfe;
"Amellerimiz hakkında ne dersiniz?" diye sordu.
Behlül hazretleri;
"Allahü teâlâdan korkarak ve emrettiğine uygun olarak yapılan amel makbuldür." buyurdu.
Halîfe;
"Peygamber efendimizle, akrabâlık olarak yakınlığımız hakkında ne dersiniz?" diye sordu.
Behlül;
"Peygamber efendimize akrabâlıktan ziyâde, bildirdiği hükümlere bağlılıkta yakın olmak daha mühimdir." dedi.
Halîfe;
"Peygamber efendimizin şefâatine kavuşabilecek miyiz?" deyince de,
Behlül;
"Onu Allahü teâlâ bilir." buyurdu.
Halîfe;
"Nasıl yaşayalım?" diye sordu.
Behlül;
"Allah’tan kork. Her hâlinde Muhammed aleyhisselâmın sünnetine tâbi ol. Bu durumda en kârlı yolu seçmiş olursun." dedi.
Halîfe;
"Çok güzel söylüyorsun, şu hediyemi kabûl et." dedi.
Behlül hazretleri de;
"Onu kimden aldınsa ona ver. Dünyâdaki sâhipleri yakana yapışmadan önce, verenin yoluna harca. Bunu burada yap. Âhirete kalırsa onlara bir şey bulup veremezsin, râzı edemezsin." diye cevap verdi.
Parayı almayınca, Hârûn Reşîd;
"Para borcun varsa onu ödeyelim." dedi.
Behlül:
"Kûfe’de birçok ilim sâhipleri vardır. Borç ile borcun ödenmeyeceğinde ittifak etmişlerdir." dedi.
Hârûn Reşîd:
"Bâri ihtiyâcını temin edelim." deyince,
Behlül hazretleri;
"Allahü teâlâ senin Rabbin olduğu gibi, benim de Rabbim’dir. Seni hatırlayıp beni unutması muhâldir." buyurdu.
Hârûn Reşîd, bu sözleri işitince ağladı.
Kayıtsız Üye
biz baba ve dedemizden behlul zana olarak kürtçe olarak duyduk kürtçe veya türkçe fark etmez butum ilimler bizim için aynı kişi farklı hıkeyelerle tanıyoruz bıde behlul zana derdı behlul dıvane kımıder bızde acaba bunun kıtabı var mı
ASUDE
Allah aşığı alim Çok tanınmış evliyadan biridir. Asıl ismi Vüheyb bin Ömer Sayrafi’dir. behlül dana adıyla şöhret buldu. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir zaten eskilerden bu doğum tarihini tam olarak bilen yoktur
behlül dana hazretleri kimdir, behlül dana kimdir, behlüldane kimdir