Pezdevi Kimdir? – Pezdevi Hakkında Bilgiler – Pezdevi Hayatı ve eserleri
samiyusuf
Pezdevi (Pezdevi Kimdir? – Pezdevi Hakkında)
PEZDEVİ (1009-1089)
Fahru’l-İslâm (İslâm’ın övüncü, yüzakı) lakabıyla anılan büyük İslâm hukukçusudur. Asıl adı Ebu’l Hasen Ali b. Muhammed’dir. Semerkand yakınlarındaki Bezde’de doğduğu için Pezdevi nisbesiyle anılmıştır. Hanefi mezhebi fakihleri arasında müstesna bir yere ve haklı şöhrete sahiptir. İs-lâm hukukunda bir otoritedir. Tanın-mış eserleri el-Mebsüt ile Kenzü’l Vu-sul ile Ma’rifeti’l Usül’dür.
Pezdevi, Maveraünnehr’de yetişen Hanefi fıkıh alimlerindendir. İsmi, Ali bin Muhammed bin Hüseyin bin Abdülkerim bin Musa bin İsa bin Mücahid-en-Nesefi el-Pezdevi’dir. Künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Fahr-ül-İslam lakabıyla ünlü olmuştur. 1009 (H. 400) yılları civarında İran’ın Pezde (veya Bezde) şehrinde doğup büyüdüğü için, Pezdevi diye de tanınmıştır.
Babası Muhammed, Semerkand ve Buhara kadılığında (hakimliğinde) bulunmuş, sonra vazifeden ayrılarak Pezde’ye yerleşmiştir. Kardeşi Muhammed bin Muhammed el-Pezdevi de, Maveraünnehr’deHanefi alimlerinin en büyüklerindendir ve Sadr-ül-İslam lakabı ile Ünlü olup, kitapları kolay anlaşıldığından, Ebü’l-Yüsr diye künyelenmiştir. Fahr-ül-İslam Pezdevi de; kitaplarının zor anlaşılması sebebiyle, Ebü’l-Usr künyesiyle ünlü olmuş ve birçok eser yazmıştır. 1089 senesi Receb ayının beşinde Keşş denilen yerde vefat etmiştir. Kabri Semerkant’tadır.
Fahr-ül-İslam Pezdevi, Hanefi mezhebi alimlerinin büyüklerindendir. Maveraünnehr’in en büyük fakihlerinden olan Şems-ül-Eimme Muhammed bin Sehl-es-Serahsi ile aynı yüzyılda yaşamış ve Abdülaziz bin Ahmed el-Halvani tarafından idare edilen medresede, İmam-ı Serahsi’ye arkadaşlık etmiştir. Ayrıca hadis ilmini de tahsil edip, birçok hadis-i şerif rivayetinde bulunmuştur. Arkadaşı olan Semerkant hatibi Ebü’l-Meali Muhammed bin Nasr bin Mensur-el-Meydani ve kendi oğlu Kadı Ebu Sabit-el-Pezdevi, ondan rivayette bulunmuşlardır. Bir ara gittiği Semerkant’ta ders okutmuştur.
Başlıca eserleri
Kenz-ül-Vüsul ila Marifet-il-Usul: Diğer adıyla Usul-i Pezdevi diye de bilinen kitabı, usul-i fıkıh ilminde en muteber eserdir. Osmanlı Devleti zamanında medreselerde çok okutulan ve önem verilen bu kitap, teferruatlı olduğu gibi, icazın mükemmel bir örneği de sayılmıştır.
El-Mebsut: On bir ciltlik bir fıkıh kitabıdır.
Tefsir-ül-Kur’an: Yüz yirmi cilt olan bu eser, ele geçmemiştir.
Şerh-i Cami-i Kebir ve Cami-i Sagir: Usul ilmine ait olan iki kıymetli eserdir.
Ez-Ziyadat: Fıkıh ilminin füru’ meselelerini anlatan bir eserdir. Bir nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih Kısmı No: 1665’te kayıtlıdır.
Ziyadat-üz-Ziyadat: Ziyadat kitabının sonunda vardır.
Şerh-ül-Hidaye: Hidaye adındaki fıkıh kitabının nikah babına kadar olan kısmının şerhidir.
Gina-ül-Fukaha
Er-Risale fi Kıraat-il-Musalli
Zellet-ül-Kari
Kaynak: İslam Ansiklopedisi & Rehber Ansiklopedisi
pezdevi kimdir, pezdevi, pezdevi alim nerelidir