Amel Defteri Sağından, Solundan ve Arkasından Verilecekler
Kayıtsız Üye
Amel Defteri Sağından, Solundan ve Arkasından Verilecekler hakkında bir yazı yazar mısınız ?
Cevap: Amel Defteri Sağından, Solundan ve Arkasından Verilecekler
Ecrinim
Amel Defteri; insanın dünya hayatında yaptığı iyi ve kötü bütün işlerin, sözlerin kayıt edildiği deftere verilen addır. Aslında Kur’ân’da amel defteri tabiri geçmez. Ancak bu anlamda kitap ve suhuf kelimeleri geçmektedir. Kur’an’da geçen isimler yerine kendimizin neden farklı isimler türettiğimiz konusu da ayrı bir konu. Kur’an’da, insanın dünyada yaptıklarının, kıyamet günü açılmış bir kitapta kendisine
Amel Defteri; insanın dünya hayatında yaptığı iyi ve kötü bütün işlerin, sözlerin kayıt edildiği deftere verilen addır. Aslında Kur’ân’da amel defteri tabiri geçmez. Ancak bu anlamda kitap ve suhuf kelimeleri geçmektedir. Kur’an’da geçen isimler yerine kendimizin neden farklı isimler türettiğimiz konusu da ayrı bir konu. Kur’an’da, insanın dünyada yaptıklarının, kıyamet günü açılmış bir kitapta kendisine gösterileceği ve her fertten kendi kitabını okumasının isteneceği (İsrâ, 17/1314) açıklanmaktadır. Bu işle görevli meleklerin yazdığı (Enbiya, 21/94; Kâf, 50/18; Zuhruf, 43/80) bu kitap, insanın hak-batıl, doğru-yalan, iyi-kötü bütün inanç, düşünce, söz ve eylemlerini içerecektir. (Kehf, 18/49) Amel defterleri cennetliklere sağdan, cehennemliklere soldan veya arkadan verilecektir Defterleri sağdan verilenler, Kur’ân’da ashâbu’l-yemîn ; soldan veya arkadan verilenler ashâbu’ş-şimal olarak zikredilir (Hâkka, 69/19,25; İnşikâk, 84/7,10) Defterin sağdan verilmesi bir müjde, soldan veya arkadan verilmesi ise bir korku ve azap işaretidir Kur’ân’da sadece fertlerin değil, ümmetlerin ve toplumların da kitap diye anılan amel defterlerinin bulunduğu ve hesap gününde her ümmetin kendi kitabını okumaya çağırılacağı belirtilir. (Câsiye, 45/2829) (F K)
Kur’an-ı Kerim’de;
Sizi boşuna yarattığımızı ve bize tekrar döndürülmeyeceğinizi mi sandınız? (Mü’minun, 23/115)
İnsan, kendisinin başıboş bırakılacağını mı zanneder (Kıyamet, 75/36)
buyrulmakta ve insanların sorumlu oldukları vurgulanmaktadır. İnsanlar, inanç, ibadet ve yaptıkları bütün islerden sorumludurlar.
Amel defteri , insanların isledikleri her şeyin yazıldığı, hesap gününde her kişinin eline verileceği bildirilen defterin/kitabın adıdır ve bu defterin nitelikleri, ayet-i kerimede;
Kitap ortaya konur.. Suçluları, kitabın içindekilerden korkuya kapılmış görürsün… ‘Eyvah bize! bu nasıl bir kitaptır ki küçük, büyük hiçbir şey bırakmadan hepsini sayıp dökmüş!’ derler.. Onlar bütün yaptıklarını karşılarında bulurlar. Senin Rabbin hiç kimseye zulmetmez …(Kehf, 18/49) şeklinde anlatılmaktadır…
İnsanların bu dünyada yaptıklarının yazılı bulunduğu kitap, kıyamet gününde onların ellerine verilecek ve her birinden o kitabi okumaları, istenecektir. (İsra, 17/1314)
Bu ve benzeri ayetlerde amel defteri anlamına gelecek şeylerden bahsedilmektedir. Fakat Kur’an’ın hiçbir yerinde bu dünyada yaptıkları güzel eserlerinden ötürü ölümden sonrası sevabının işlediği varsayılan amellerin olduğundan bahsedilmemektedir. İşin daha tuhaf tarafı ise Kehf suresinde öldükten sonra kıyametin kopması ile dirilen bu kimselerin şaşkınlıklarıdır. Çünkü yine geleneğin ürettiği kimi kaynaklara göre bu kimselere kıyamet kopmazdan önce kabirlerinde cennetlik mi cehennemlik mi oldukları söylenmiş olmalıydı. Üstelik orada sorguya çekileceklerdi. Fakat bu ayetlerde bu kimseler bu tarz şeylerden haberdar görünmüyorlar. Çok normal bir şekilde Kur’an’ın kendi bütünlüğünde anlatılan bu gibi hadiseler sonradan uydurulan bir takım sözlerin eklenmesi ve yeni isimlendirmeler yapılması ile içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Çünkü Peygamber söyledi diye başlayan bu sözler Kur’an ayetlerini birbirleri ile çelişkili gibi gösteriyor. İş o hale geliyor ki Kur’an ayetleri ile Peygambere söylettirilen bu sözler arasında bir seçim yapmamız gerekiyor.
Bir örnek vermek gerekir ise;
Fatıma bint Kays’ın, eşinden boşandığında Allah Rasulü’nün kendisine mesken ve nafaka hakkı uygun görmediği yönündeki haberi karşısında Hz. Ömer’in cevabı Unutup unutmadığı bilmediğimiz bir kadının bir sözü için Allah’ın Kitabı’nı terk edemeyiz şeklinde olmuştur.
Ebu Hureyre’nin ortaya attığı belirtilen Ailesinin ağlaması sebebiyle ölünün azap göreceği rivayeti Hz. Ayşe’ye sorulduğunda, o Necm Suresi 39. ayeti hatırlatmıştır.
Ki, hiç kimse başkasının günah yükünü taşımaz , İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir. (Necm, 3839)
Önüne sürülen bu gibi haberde de kesinlikle Kur’an’ın hükümlerine uymuştur. Burada hadisi getirenin güvenilir mi güvenilir değimli olduğuna da bakmamıştır. Bu rivayeti de kesin bir şekilde ret etmiştir.
İbn Abbas’ın dile getirdiği bildirilen Allah Rasulü’nün Yüce Allah’ı gördüğü yönündeki rivayet yine Hz. Aişe’ye sorulduğunda, En’am Suresi 103. ayeti hatırlatarak söz konusu haberi de reddetmiştir.
Gözler O’nu görmez, fakat O gözleri görür. O lâtıftır (algılanamaz) ve her şeyden haberdardır. (En’am, 103)
Dikkat ederseniz Hz. Ayşe Peygamber efendimizin eşi ve onu en yakından tanıyan birisi. Ve o dönemin sahabelerine Kur’an’a bakmalarını tavsiye ediyor.Bu kadar yakın bir zamanda Peygamberin ağzından çıkanların bu kadar yanlış anlaşılması bize şunu gösteriyor ki o dönemin sahabelerinden bir kısmı da hep başkalarından duydukları kimselerin sözü ile hareket etmişler bu gibi konularda acaba Kur’an ne diyor diye bakmamışlar. Bu dönemden yaklaşık 100150 yıl sonra ise hadisler derlenir iken senet zinciri diye bir yönteme başvurulup Kur’an’ın devre dışı bırakılması ise çok büyük bir hata olmuştur. Bu tasnifte güvenilir olmak baz alınmıştır. Hz Ayşe dönemi gibi yakın bir tarihte bile güvenilir sahabelerin bu konuda yanıldıkları düşünülürse bu kadar yıl sonra böyle bir yönteme güvenmek çok sakıncalı olsa gerek.
Günümüzde avam diyebileceğimiz insanımız artık hadis ile ayet arasındaki ayrımı da yapamaz hale gelmiştir. Peygamberimize söylettirilen birçok söz ile artık yeni bir din oluşturulmuştur. Şimdilerde Hz Ayşe gibi bu sözlerin yanlışlığı konusu Kur’an ayetleri ile açıklanmaya çalışıldığında muhatabınız sizi fitne çıkarmakla suçlayabiliyor. En basitinden de hadis inkârcısı oluyorsunuz.
Biz yine de konumuzla ilgili birkaç hadis aktaralım. Fakat bu hadislerin yorumunu ise Hz. Ayşe annemize bırakalım.
Bir mümin vefat edince her ameli kesilir. Yalnız üç amelinin sevabı, amel defterine yazılmaya devam eder. Bunlar, sadaka-i cariyelerinin, faydalı kitaplarının ve salih çocuklarının kendisi için ettikleri dua ve istiğfarların sevaplarıdır. [Ebuşşeyh]
Dirilerin de ölülere hediyesi, onlar için dua ve istiğfar etmektir. [Deylemi]
Defnedilen kardeşiniz, şimdi sorguya çekiliyor, ona dua edin! [Ebu Dâvud]
Oruç, namaz, sadaka ve diğer ibadetlerin sevabını başkalarına bağışlamak caizdir. (Hidaye)
Hz Ayşe’nin yukarıdaki hadisleri duyduğunda Ebu Davud’a ya da diğer hadis nakilcilerine söyleyeceği sözü tahmin edebiliyorsunuzdur herhalde! Siz hiç Kur’an okumuyor musunuz? diye başlayacak söze ve yukarıdaki söylediği ayetleri onlara tekrar edecektir. Hemen bu ayetleri hatırlayalım.
Ki, hiç kimse başkasının günah yükünü taşımaz , İnsan ancak kendi çalışmasının karşılığını elde edebilir. (Necm, 3839)
İlk hadiste belirtilen, yapılan çeşme cami okul vb. şeylerle hayır ve sevapların devam ettiği ile ilgili ise Kur’an’da bir bilgi bulunmamaktadır. Belki bu hadis olarak öne sürülen şey bu kimseleri hayır konusunda isteklendirmek amaçlı söylenmiş olabilir. Çünkü Allah yaptıkları hayırlı şeylerin sevabını ne kadar olacaksa bu dünyada verir. Bunu erteleyip öteki dünyada devam ettirmesi söz konusu olamaz. Bonus ya da taksitlendirme söz konusu değildir. Bu tür inançlar yanlış bidat hurafe şeylerden beslenebiliyor. Mesela yukarıdaki Kehf suresinde bahsettiğimiz gibi kabir azabı Kur’an’da olmamasına hatta insanlar ansızın dirilecekleri söylenmesine rağmen varmış gibi gösteriliyor. Kabir azabının varlığını kabul etsek bu sefer de hemen cezalarının kabirlerde görüleceği söylenen bu hadise yukarıdaki hadisle çelişecektir. Çünkü bu yaptırmış oldukları şeylerden alacakları sevaplar için zaman kalmayacak, hemen sorguya çekilip cezalandırılacaklar hatta cennetlik mi yoksa cehennemlik mi oldukları kendilerine söylenecek. Halbuki doğru olan ansızın kopan kıyametle diriltilen bu insanlara ayetlerde belirtildiği üzere hesap defterleri verilecek ve insanlar durumlarına göre ya ebedi cehenneme ya da ebedi cennete konulacaklar. Böyle bir bekleme süresi söz konusu olmayacak. Üstelik oradaki zaman dilimi ile ilgili herhangi bir bilgimizde bulunmamaktadır. O yüzden ayetlerde anlatılan bir konunun arkasından Allah’ın bizlere bildirmediği konuları ek yapma huyumuzdan vazgeçmeliyiz. İnsanlar öldükten sonra amel defterleri kapanır. Onlara okuyacağımız Kur’an ayetlerinin ya da onların yaptırmış oldukları hayırlı eserlerin onlara her hangi bir faydası olmaz.
Günümüzde ise bu olayın kullanım alanı tamamen kimi cemaatlerin hayır işlerinin finansmanı haline dönüşmüştür. Bu cemaatler hayırsever diye tabir edilen kimselerin İslam adına yanlışlarını görmeksizin kendilerine yapılan yardımlardan dolayı yukarıdaki hadisleri delil göstererek onlara cennetten köşkler vaat etmektedirler. Çoğu zaman okul vb. hayır yapan bu kimselerin İslam’a karşı olduklarını tagutları desteklediklerini de görüyoruz. Fakat tüm bu durum bu kimseler adına muhataplarını uyarıya dönüşmemekte onların ne kadar iyi Müslüman oldukları hususunda methiyeler düzülmektedir. Tagutları ret etmeden bir inanç sistemi kuran bu kimselerin amelleri öteki dünyada bu kimselerin işlerine yaramayacaktır. Olsa olsa Allah dilerse bu dünyada onların hidayet bulmalarına yarayabilir. Hiç kimse de hiç kimsenin yaptıklarından ötürü af edilemez ya da sorumlu tutulamaz.
Son söz; Artık kim zerre ağırlığınca hayır işlerse, onu görür. Artık kim zerre ağırlığınca bir şer (kötülük) işlerse, onu görür. (Zilzal, 7-8)
Hikmet Ertürk İktibas Dergisi
Cevap: Amel Defteri Sağından, Solundan ve Arkasından Verilecekler
Kayıtsız Üye
Selamün aleyküm, buradaki yorumlamanın kime ait oldugu belirtilmemiş, konuda geçen ayet ve hadis ilişkilendirmesi, anlayış, bilgi, ilim ve ihtisas gerektiren bir olgudur, doğruyu ortaya koymak maksadı ilede olsa doğrudan sapma ve başkalarınıda saptırma durumu ortaya çıkabilir, bu böyledir veya böyle değil şöyledir demek cidden cesaret ve ilim gerektirmektedir, cesaret cahilde ise ortaya facia çıkar ama alimde ise taşlar yerine oturur, her işin muhakkakki en doğrusunu Allah cc. bilir
Küçük bir örnekle hadislerin önemini belirtmek isterim, Allahütealâ namaz ayetinde namazı kılın buyurmuş ama nasıl ve ne şekilde kılınması gerktiğini bildirmemiştir, nasıl kılacağımızı nerden anlıyoruz, Peygamber Efendimizin yapmış olduğu, göstermiş olduğu şekilde olacağını sünnet ve hadislerinden bize nakleden ve bildirile gelen bilgi ve ulemanın bildirmesiyle biliyoruz, her kafasına esen yorum ve görüş ortaya atarsa bu durum toplumda müslümanlar arasında kavram karmaşası haline dönüşür, şaşkınlık oluşturur, şaşıran insanda durur kendine yön çizemez, özetle hadisler olmadan Kuran ı kerimi doğru anlamak ve amel etmek mümkün olmaz.
Hüseyin Kaplan
Yorum: Amel Defteri Sağından, Solundan ve Arkasından Verilecekler
Kayıtsız Üye
Bizleri aydınlattığınız için sizlere binlerce kez Teşekkür ederiz.baki dua ve selamlar
Kayıtsız Üye
bu yazıyı yazan ve yorumunu yapan kim olduğunu lütfen yazarsanız mem nun oluruz istifade etmiş oluruz yoksa
ehli sünnet dışı bir durum olduğu anlaşılıyor huseyin kaplan hocam çok güzel ifade etmiş. Allah razı olsun..
amel defteri arkadan verilenler, amel defteri sağdan verilenler ayet, amel defteri sağ taraftan verilenler