Ülkemizin gelir kaynakları nelerdir?
Kayıtsız Üye
ülkemizin kaynakları nelerdir?
Cevap: ülkemizin gelir kaynakları nelerdir?
Muhasibi
TARIM (TARLA ve BAHÇE KÜLTÜRLERİ)
Tarım, toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla çeşitli ürünler elde etme işine denir Ülkemiz topraklarının % 36’sı tarım arazisi olarak kullanılır Ülkemizde çalışan nüfusun yarısına yakını tarımla uğraşmaktadır Bu yüzden tarım Türkiye ekonomisi için çok önemlidir
Cumhuriyetin ilk yıllarında tarım ülkemizde daha çok ilkel yöntemlerle yapılıyordu Makine kullanımı, zararlı böcek ve bitkilerle mücadele, kaliteli tohum kullanımı ve sulama ülkemizde gelişmemişti
Bu yüzden tarımsal üretim oldukça azdı Fakat daha sonra yapılan çalışmalar sayesinde tarımımızda önemli gelişmeler olmuştur Ziraat fakültelerinin açılması, tarım makine ve aletlerinin üretilmesi, yapay gübre ve kaliteli tohum kullanımı ile sulamaya önem verilmesi bu gelişmeye neden olmuştur Aynı zamanda Devlet Üretme Çiftlikleri, Ziraat Bankası, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması bu gelişmenin diğer nedenleridir Bunların yanında GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) ta Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin toptan kalkınmasını amaçlayan çok önemli bir projedir GAP sayesinde tarımsal üretimde büyük artışlar olmaya başlamıştır
HAYVANCILIK
Hayvancılık; evcil hayvanları besleme, onların ürünlerinden ve gücünden yararlanma işidir Kırsal bölgelerde tarımdan sonra halkın en önemli geçim kaynağıdır
Ülkemizde hayvancılık otlak (mera) ve ahır hayvancılığı şeklinde yapılmaktadır Hayvanların meralardaki otları yiyerek beslenmesi sonucunda yapılan hayvancılık türüne mera (otlak) hayvancılığı denir Hayvanların ahırlarda genellikle yapay yemlerle beslenmesine de besi hayvancılığı denir
Besi hayvancılığı ülkemizde giderek yaygınlaşmaktadır Besi hayvancılığı en fazla Marmara Bölgesi’nde gelişmiştir Ülkemizde farklı iklim özelliklerinin görülmesi hayvancılık türlerinin de çeşitli olmasını sağlamıştır Bu hayvancılık türlerinin bazıları şunlardır;
Büyükbaş Hayvancılık: Bu hayvancılık grubuna inek, öküz, manda, at, eşek, katır ve deve girmektedir Ülkemizde yaz yağışlarının fazla olduğu yerlerde gelişmiştir Doğu Karadeniz Bölümü ile Erzurum-Kars Bölümü bu yerlerin başında gelir Buralarda yaz mevsimi yağışlı geçtiği için gür otlaklar yetişir Aynı zamanda buralarda tarım alanları azdır Bu yüzden büyükbaş hayvancılık gelişmiştir
SU ÜRÜNLERİ
Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir Aynı zamanda çok sayıda akarsu ve gölleriyle birlikte ülkemiz su ürünleri için uygun özelliklere sahiptir Fakat üretimimiz yetersizdir Balık en çok avlanan ve tüketilen su ürünüdür Balıkların en çok avlandığı denizimiz Karadeniz’dir Daha sonra boğazlar gelir Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarında da balıkçılık yapılır Denizlerimizden en fazla; hamsi, istavrit, palamut, uskumru, lüfer ve barbunya gibi balıklar avlanır
Tutulan balıkların bir kısmı akarsulardan bir kısmı da baraj ve göllerden elde edilir Buna tatlı su balıkçılığı denir Aynı zamanda akarsu kenarlarında insanlar tarafından kurulan çiftliklerden de balık üretimi yapılır En fazla sazan ve alabalık tutulmaktadır Tatlı su balıkçılığına kültür balıkçılığı da denilmektedir
Balıkçılığımızın sorunları arasında;
Denizlerimizdeki balık potansiyelinin az olması, kıyılarımızın kirli olması, balıkçılık filomuzun yetersiz olması, zararlı yöntemlerle avlanma, yasak avlanma gibi nedenler gösterilebilir
Denizlerimizden midye, kerevit, ıstakoz, ahtapot, karides, kalamar gibi su ürünleri de elde edilir Ayrıca inci, mercan, sedef ve sünger avcılığı da yapılmaktadır
ORMAN ÜRÜNLERİ
Ormanlar, ülkemizin doğal güzellik ve ham madde kaynağıdır Ülkemiz topraklarının 1/4’ü ormanlarla kaplıdır Bu oran yıllar önce daha fazla iken, ormanlar tarih boyunca tahrip olarak şimdiki halini almıştır
Ormanlar genellikle kıyı bölgelerimizde toplanmıştır Ülkemiz ormanlarının büyük kısmı Karadeniz ve Akdeniz bölgelerine aittir İç bölgelere doğru gidildikçe yağışlar azaldığı için orman alanları da azalmaktadır
Orman ürünlerinin başında kereste ve yakacak odun gelir Kereste birçok sanayi kolunun ham maddesi durumundadır Kâğıt, mukavva, parke, sunta ve kontraplâk üretimi keresteden yapılmaktadır Ayrıca kapı, pencere, masa, sıra yapımında, telefon ve telgraf direkleri yapımında kereste kullanılmaktadır Aynı zamanda ahşap ev yapımında da kullanılır Diğer orman ürünleri ise sığla yağı, reçine, keçi boynuzu, ıhlamur ve çam kozalağıdır Ülkemiz için çok önemli olan ormanları korumak önemli görevlerimizdendir Ormanlarımızın tahrip edilmesini önlememiz gerekmektedir Bunun için ormanların çok iyi korunarak yangınların azaltılması gerekmektedir
Cevap: ülkemizin gelir kaynakları nelerdir?
Muhasibi
MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI
Madenler
Yer altından çıkarılan ve ekonomik değeri olan maddelerdir Yer altında ham olarak bulanan maddeler işlenerek yabancı maddelerden ayrılır Daha sonra kullanıma sunulur Her maden farklı şekillerde ve farklı sanayi kollarında kullanılır
Ülkemizde maden çeşidi fazla olduğu hâlde miktarları yeterli değildir Cumhuriyet döneminde yer altı kaynaklarımız araştırılmaya başlanmıştır Bu araştırma için Etibank ve Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü kurulmuştur Ülkemizde çıkarılan başlıca madenler şunlardır;
Demir: Demir, bütün sanayi dallarının en önemli ham maddesidir Demirin geniş bir kullanım alanı vardır Demir, en çok Sivas-Malatya arasındaki Divriği, Hasan Çelebi ve Hekimhan’da çıkarılmaktadır Buralardan çıkarılan demir, demir çelik sanayisinde kullanılır
Bakır: Kolay işlenebilen yumuşak bir madendir Başta elektrik ve elektronik eşya olmak üzere birçok alanda kullanılır Küre (Kastamonu), Murgul (Artvin) ve Rize’den çıkarılmaktadır
Krom: Ülkemizde en çok bulunan madenlerdendir Demir çelik sanayisinde ham madde olarak kullanılır En fazla; Fethiye, Köyceğiz (Muğla) ve Elazığ’da çıkarılır
Bor Mineralleri: Jet ve roket yakıtı ve cam elyafı ile porselen ve cam üretiminde kullanılır Ülkemiz, bor minerallerinin dünyada en fazla olduğu yerdir Kırka (Eskişehir), Emet (Kütahya) ve Balıkesir’de çıkarılmaktadır Ülkemizde ayrıca boksit, cıva, kükürt, antimon, manganez, fosfat, çinko, mermer, tuz, altın ve gümüş gibi madenler de vardır
Enerji Kaynakları
Ülkemizde sanayileşme ve kentleşme ile birlikte enerji ihtiyacı artmış ve birçok enerji kaynağı kullanılır duruma gelmiştir Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz;
Linyit: Ülkemizde yaygın olarak bulunur Çıkarılan linyitler genellikle termik santrallerde elektrik üretimi için kullanılır Bu yüzden termik santrallerimizin büyük kısmı linyit yataklarının yakınına kurulmuştur Afşin-Elbistan (Kahraman Maraş), Yatağan (Muğla), Soma (Manisa), Tavşanlı, Simav, Emet, Tunçbilek (Kütahya), Çeltek (Amasya) ve Çayırhan (Ankara) en çok çıkarıldığı yerlerdir
Taş kömürü: Demir çelik sanayisinde kullanılır Zonguldak ve çevresinde çıkarılır Üretimimiz ihtiyacımızı karşılayamaz
Petrol: Bütün ülkeler için çok önemli bir enerji kaynağıdır Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Batman, Siirt ve Diyarbakır çevrelerinde çıkarılmaktadır Üretimimiz tüketimimizin ancak 1/7 sini karşılar Geri kalanını satın alırız Yer altından çıkarılan petrol, petrol arıtma tesislerinde (rafineri) işlenerek kullanılır hale getirilir Ülkemizde Batman, Ataş (Mersin), Aliağa (İzmir), İpraş (İzmit) ve Orta Anadolu (Kırıkkale) olmak üzere beş ayrı rafineri bulunur
Doğal gaz: Yer kabuğunda bulunan boşluklarda yer alan gaz kümeleridir Yakıt olarak kullanılmaktadır Hava kirliliğini azalttığı için tercih edilen bir yakıttır Büyük şehirlerimizde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır Genellikle yurt dışından ithal ederiz Ülkemizde sadece Hamitabat ( Kırklareli)’ta bulunur
Su gücü: Buna hidrolik enerji de denir Su gücünden faydalanarak üretilen elektrik enerjisidir Barajlardan elde edilir Ülkemizde birçok barajdan (Atatürk, Keban, Karakaya, Hirfanlı gibi) elektrik üretimi yapılmaktadır Ülkemizde çok sayıda akarsu olduğu için su gücü oldukça fazladır
Jeotermal enerji: Yer altından çıkarılan sıcak su ve su buharından elde edilen enerjidir Ucuz ve çevreye zarar vermeyen bir enerji kaynağıdır İlk işletmeye açılan kuyu, Sarayköy (Denizli)’dedir
Atom enerjisi: Buna nükleer enerji de denir Atom çekirdeğinden elde edilir Ülkemizde henüz bu enerji kullanılmamaktadır
Güneş enerjisi: Hiç tükenmeyen çevre dostu ve ucuz bir enerji kaynağıdır Ülkemizde kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır En fazla Akdeniz ve Ege bölgelerinde kullanılır
SANAYİ
Ham maddelerin işlenerek mamül madde haline getirilmesine sanayi denir Ham maddeler yer kabuğunun değişik katmanlarından, sulardan, bitkilerden ve hayvanlardan elde edilir Sanayinin kurulması için gerekli olan şartlar; Ham madde, enerji, sermaye, iş gücü, ulaşım ve pazarlamadır Ülkemizde en çok sermaye sıkıntısı çekilmektedir Diğer koşullar ülkemizde sanayinin gelişmesi için uygundur Ülkemizdeki sanayi tesisleri bazı yerlerde yoğunluk kazanmıştır Buralar İstanbul-Adapazarı arası, İzmir çevresi ve Adana – Mersin arasıdır Ayrıca Bursa, Ankara, Karabük, Karadeniz Ereğli, İskenderun, Kırıkkale, Gazi Antep ve Kayseri de sanayinin gelişmiş olduğu diğer kentler olarak ortaya çıkar Ülkemizde çeşitli sanayi kolları vardır Bunları şöyle sıralayabiliriz;
Besin Sanayii: Bu sanayiinin ham maddeleri, tarımsal ve hayvansal ürünlerdir Ülkemizin her tarafında yaygın olan bir sanayi koludur Konservecilik besin sanayimizin bir dalıdır En fazla Marmara ve Ege bölgelerinde gelişmiştir Birçok ilimizde meyve suyu fabrikaları, konserve fabrikaları ve et kombinaları kurulmuştur Yağ üretimi, besin sanayii içinde önemli bir yer tutar En fazla zeytin yağı ve ayçiçek yağı üretimi yapılır Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yağ üretimi yoğun olarak yapılır Hayvancılığın yoğun olduğu yerlerde ise tereyağı ve peynir üretimi yapılır Şeker fabrikaları ise iç bölgelerimizde yoğundur Türkiye’de ilk şeker fabrikası Uşak’ta kurulmuştur
Dokuma Sanayii: Ülkemizde en fazla gelişen sanayi kollarından biridir Pamuklu dokuma, yünlü dokuma, ipekli dokuma ve halıcılık gibi bölümleri vardır Pamuklu dokuma fabrikaları Adana, İzmir, Aydın, Nazilli, Kayseri, İstanbul ve Bursa’da yoğunlaşmıştır Yünlü do¬kuma fabrikaları ise İstanbul, Bursa, İzmir, Hereke ve Uşak’ta yoğunlaşmıştır İpekli dokumanın merkezi ise Bursa’dır Halı ve kilim dokumacılığı ise İç Batı Anadolu Bölümü ve İç Anadolu Bölgesi’nde gelişmiştir
Deri Sanayii: Bu sanayi dalında ayakkabı, çanta ve giyim eşyaları yapımı başta gelir Deri giyim eşyalarımız yurt dışında kolay alıcı bulmaktadır Hazır giyim sanayi de çok gelişmiş bir sanayi koludur
Maden Sanayii: Madenlerin çıkarılması, ayıklanması ve işlenmesi faaliyetleridir Maden ocaklarının çevresinde gelişmiştir En yaygın olanı demir çelik fabrikalarıdır İlk demir çelik fabrikası Karabük’te kurulmuştur Daha sonra Karadeniz Ereğlisi, İskenderun ve Kırıkkale’deki fabrikalar kurulmuştur Samsun’ da bakır işleme, Seydişehir’de alüminyum, Elazığ’da ise ferro krom tesisleri yer alır
Otomotiv Sanayii: Günlük hayatımızda önemli bir yeri olan otomobil, otobüs, kamyon gibi araçları içine alır Çok gelişen bir sanayi koludur En fazla Bursa, İstanbul, İzmit ve İzmir’de gelişmiştir Yurt dışından ithalatımız oldukça fazladır
Kimya Sanayii: En önemli dalı petrol arıtmadır Daha sonra kağıt, ilâç, gübre, sabun tozu ve deterjan gelir Petrol arıtma tesisleri İzmit, İzmir, İskenderun, Kırıkkale ve Batman’da bulunur İlâç fabrikalarının büyük kısmı İstanbul’da yer alır Kâğıt ise, İzmit, Dalaman (Muğla), Çaycuma (Zonguldak), Giresun, Taşucu (Mersin)’nda yer alır
Diğer Sanayi Kolları: Birçok kentimizde çimento fabrikaları kurulmuştur Cam fabrikaları ise İstanbul çevresinde bulunur Ülke savunması için önemli olan uçak sanayii Ankara’da gelişmiştir Gemi sanayii ise İstanbul ve Gölcük’te yer alır Bunlardan başka mobilya, porselen, tuğla, kiremit gibi birçok sanayi dalı da ülkemizde bulunmaktadır
ULAŞIM
Yolcu, yük ve haberlerin bir yerden başka bir yerlere aktarılmasıdır Sanayi, ticaret, tarım ve turizmin gelişmesi, ulaşımın gelişmiş olmasına bağlıdır Dört farklı ulaşım sistemi vardır
Türkiye’nin başlıca kara ve deniz yolları
Kara yolu ulaşımı; Ülkemizde gelişmiş bir kara yolu ulaşımı vardır Ülkemizdeki kara yolu ulaşımını dağların uzanış doğrultusu ve iklim özellikleri etkilemektedir Dağların uzanışı kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı zorlaştırmıştır Olumsuz iklim şartları ise özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde ulaşımı etkilemektedir Sel, heyelân, çığ ve buzlanma gibi doğal afetler ulaşımı olumsuz etkiler En işlek kara yolu; Edirne – İstanbul – Ankara – Adana ve İskenderun arasındadır Büyük kentleri birbirine bağlayan kara yolları da oldukça yoğundur Kara yolu ulaşımının en önemli sorunu trafik kazalarıdır
Demir yolu ulaşımı; Trenlerle yapılan ulaşımdır Demir yolları daha çok yük taşımacılığında kullanılır Yolcu taşımacılığında ise kara yollarından sonra ikinci sırada gelir Demir yollarımızın uzunluğu yeterli değildir Ankara, Eskişehir, Adapazarı ve Sivas’ta lokomotif, vagon yapım ve bakım tesisleri vardır
Deniz yolu ulaşımı; Liman ve iskeleler arasında yapılan yük ve yolcu taşımacılığını kapsar Deniz ulaşımında binlerce ton ağırlığında yükler taşındığı için ucuz bir ulaşım sistemidir Ayrıca kara ve demir yolu gibi bakım ve yapım çalışmalarına ihtiyaç yoktur Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen deniz yolu ulaşımı gelişmemiştir En büyük limanlarımız İstanbul, İzmir ve Mersin’dedir Ayrıca Trabzon, Samsun, Antalya ve İskenderun limanları da çok önemlidir
Hava yolu ulaşımı; Uçaklarla yapılan yolcu ve yük taşımacılığıdır Hızlı bir ulaşım sistemidir Bu yüzden uzak mesafeli yolculuklar için çok önemlidir Fakat ülkemizde yeterince gelişmemiştir Ülkemizdeki en işlek hava alanları; İstanbul’daki Atatürk, Ankara’daki Esenboğa ve İzmir’deki Adnan Menderes’tir Akdeniz ve Ege kıyılarında turistik merkezlerdeki (Bodrum, Dalaman, Çeşme) hava alanları ise yaz mevsiminde çok yoğundur Olumsuz hava koşulları hava yolu ulaşımını çok fazla etkiler
Cevap: ülkemizin gelir kaynakları nelerdir?
Muhasibi
TİCARET
Para kazanmak için yapılan alım satım işlerine ticaret denir Ticaret, iç ticaret ve dış ticaret olmak üzere iki kısma ayrılır
İç ticaret: Ülke sınırları içinde yapılan ticarete denir Ülkemizdeki iç ticaret oldukça canlıdır Bu duruma bölgelerimizin tarım, hayvancılık, madencilik, sanayi ve turizm açısından farklı özellikte olmaları en çok etki eder Nüfus dağılışının farklı olması da iç ticareti canlandırır Her bölgede yapılan farklı ekonomik faaliyetler iç ticaretin canlılığını artırır
Dış ticaret: Ülkeler arasında yapılan ticarettir Ülkelerin ürettikleri ürünlerin farklı olması dış ticarete etki etmektedir Dış ülkelere sattığımız başlıca mallar; tekstil ve konfeksiyon ürünleri, elektrikli ev aletleri, lâstik, çeşitli tarım ürünleri, canlı hayvan, hayvansal ürünler, bitkisel yağlar ve çeşitli madenlerdir Satın aldığımız mallar ise; petrol, çeşitli makineler, otomobil, kimyasal maddeler, ilaç ve elektronik aletlerdir Ticaret yaptığımız ülkeler arasında Avrupa Birliği ülkeleri başta gelir En fazla Almanya ile ticaret yapmaktayız Orta Doğu ülkelerinden İran ve Suudi Arabistan’da dış ticaretimiz için önemlidir Dış ticaretimizde ABD, Rusya Federasyonu ve Japonya’da önemli yer tutar Ayrıca Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile olan ticaretimiz de hızla gelişmektedir
Dış ticaretimizin gelişme grafiğinde, cumhuriyetten sonra
hızlı bir artış olduğu görülmektedir
TURİZM
İnsanların görme, tanıma, dinlenme, eğitim, spor, tedavi ve kutsal yerleri ziyaret etmek amacıyla yaptıkları gezilere turizm denir Bu gezilere katılanlara ise turist denir Teknoloji ve sanayinin gelişmesi ile beraber çok yoğun çalışan insanlar, tatillerinde iyice dinlenmek istemektedirler Bunun için de kendi ülkelerindeki ya da başka ülkelerdeki turistik mekanlara geziler düzenlerler Turizmin insanlara ve ülkelere sağladığı faydaları şöyle sıralayabiliriz Ülkelere döviz kazandırarak ekonomilerine katkıda bulunur, ülkelerin iç ve dış ticaretini hareketlendirir, bir çok insana iş imkânı sağlar, bazı sanayi kollarının gelişmesine yardımcı olur (İnşaat gibi)
Doğal güzelliklerimiz: Doğal güzelliklerimiz bakımından kıyılarımız önde gelir Akdeniz ve Ege denizi kıyılarımızda bulunan plajlar çok önemli turistik mekanlardır Yaz mevsiminin uzun ve güneşli olması buralara gelen turist sayısını artırmaktadır Akarsularımızın bazılarında yapılan su sporları (rafting gibi) da turistlerin ilgisini çekmektedir Aynı zamanda bazı akarsularımızdaki şelaleler önemli doğal güzelliklerimizdendir Ürgüp ve Nevşehir çevresindeki peri bacaları, Denizli’deki Pamukkale travertenleri, Akdeniz Bölgesi’ndeki mağaralar, millî parklarımız ve kaplıcalar da fazla turist çeken doğal güzelliklerimiz arasındadır
Tarihî zenginliklerimiz: Ülkemiz çok zengin bir tarihî mirasa sahiptir Çünkü tarih boyunca Anadolu’da birçok devlet kurulmuş ve medeniyetler ortaya çıkmıştır Bu yüzden ülkemiz tarihî eser bakımından Dünya’nın sayılı ülkelerinden birisi olmuştur Ülkemizde eski medeniyetlerden kalma şehir kalıntıları, tapınaklar, tiyatrolar, saraylar, camiler, köprüler, kaleler, kervansaraylar ve hanlar vardır Ayrıca ülkemizdeki bazı dağlık alanlarda kış turizmi ve yayla turizmi de yapılmaktadır
Kayıtsız Üye
ülkemizin gelir kaynakları olarak yazmış olduğunuz bu yazı çok güzel sizi tebrik ediyorum ve teşekkür ediyorum. Ödevimde çok yardımcı oldu.
ülkemizin kaynakları nelerdir, ülkemizdeki kaynaklar nelerdir, ülkemizin gelir kaynaklarını nerelerde kullaniyoruz