Tebbet suresi hikmeti

Bu sure, "Boynunda bükülmüş bir ip(mesed) de olduğu halde." ayetinde geçen "mesed" kelimesinden dolayı "Mesed" suresi olarak isimlendirildi. Bu ip Ebu Leheb’in karısı Ümmü Cemil’in boynundaki liften örülmüş ipti. Başındaki "Ebu Leheb’in iki eli kurusun!(tebbet)" sözü münasebetiyle de "Tebbet" suresi denmiştir. Yani, Ebu Leheb’in iki eli helak olsun, zarar görsün. Ebu Leheb suresi veya Leheb suresi olarak da anılmıştır. [1]

Önceki Sureyle İlişkisi:

Bu sure ile önceki sure arasında birleşen noktalar vardır. Geçen Nasr suresinde Allah Tealâ itaat edenin mükâfatının dünyada zafer ve fetih, ahirette de bol sevap olduğunu zikretmişti. Bu surede de âsinin akibetinin dünyada hüsran, ahirette azap olduğunu açıkladı. [2]

Surenin Muhtevası:

Mekke döneminde indiği konusunda ittifak olan bu sure Peygamber (s.a.)’in amcası Ebu Leheb Abdüluzza b. Abdülmuttalib’in ve eşi Ebu Süf-yan’m kardeşi Ümmü Cemil Erva b. Harb b. Ümeyye’nin sonlarından söz etmektedir. O son da, Allah ve Rasulü (s.a.)’nün düşmanı Ebu Leheb’in Peygamber (s.a.)’e aşırı düşmanlığı ve eziyeti, insanların iman yolunu tıkaması nedeni ile dünyada helak olma ve ahirette de cehenneme girmedir.

Hanımı da bu cezada onun ortağıdır. Çünkü küfür ve inkârında, inadında eşinin yardımcısı idi. Kıyamette de cehennem ateşi azabında onunla ortak olacaklardır. [3]

Nüzul Sebebi:

Buhari, Müslim ve diğerlerinde (lafız Müslim’e aittir) İbni Abbas’tan rivayet edildiğine göre "Sen en yakın hısımlarını uyar." (Şuara, 26/214) ayeti inince Rasulullah (s.a.) Safa’ya çıktı ve "Ey halk!" diye bağırdı. Bu bağıran kimdir? dediler. Muhammed’dir, denince, etrafına toplandılar. Buyurdu ki: "Ey falan oğulları! Ey falan oğulları! Ey falan oğulları! Abdimenaf oğulları! Abdülmuttalib oğulları!"

"Size şu dağın dibinden birtakım süvarilerin hücum etmekte olduğunu söylesem beni doğrular mısınız?" Senin bir yalanını görmedik, dediler. "Ben sizi şiddetli bir azap ile uyarıyorum." dedi. Ebu Leheb: Yazık sana! Bizi bunun için mi toplamıştın, diyerek çıkıştı sonra da kalkıp gitti. Bu sure indi. "Ebu Leheb’in iki eli kurusun ve kurudu da!" A’meş, Abdullah ve Übey sonuna kadar böyle okudular. Hafs’ın kıraati "ve kad tebbe" şeklindedir. Yani, birincisi ona beddua ikincisi de ondan haberdir.

Tarık el-Meharibi’den şöyle rivayet edildi: "Zi’1-Mecaz’da çarşıda idim. Yaşı genç birisi ile karşılaştım. Diyordu ki: Ey İnsanlar! LâilâheillAllah, deyin kurtulun. Bir adam peşinden gidip ona taş atıyordu. Ayaklan ve topuklarını kanatmıştı. Ey İnsanlar! O yalancıdır onu doğrulamayın, diyordu. Bu kimdir? dedim. Muhammed’dir. Peygamber olduğunu sanıyor. Bu da amcası Ebu Leheb’tir, onun yalancı olduğunu iddia ediyor, dediler.[4]

Ebu Leheb Ve Karısının Cezası:

1- Ebu Leheb’in iki eli kurusun! Kurudu da.

2- Ona ne malı, ne kazandığı fayda verdi.

4- Karısı da. Odun hamalı olarak!