Hanefi Mezhebi Sünnet Namazlar

104 -Hz. Peygamber buyurur: "Kim gece’ve gündüzünde on iki rekât sünnet namaza devam ederse, Allah Teâlâ cennette onun için bir ev yapar." Bunlar şu müekked sünnetlerdir:

1) Sabah namazından önce 2 , .

2) Öğle namazından önce 4 sonra 2

3) Akşam namazından sonra 2

4) Yatsı namazından sonra 2, toplam 12 rekâttır.

105 – Müstehab Olanlar:

a) Öğle namazının son iki rekâtım, 4 rekât kılmak,

b) İkindinin farzından önce 4 rekât,

c) Akgamın farzından sonra 6 rekât,

d) Yatsının farzından önce 4 ve farzından sonraki 2 rekâtı 4 rekât olarak kılmak müste-haptır.

106-Cuma’nın farzından Önce 4, farzından sonra da 4 rekât sünnet kılınır (S).

107 -Nafile bir namaza başlamakla onu tamamlamak (F), bozuldu ise kaza etmek lâzım gelir (F).

108 -Bir kimse nafile bir namaza ayakta başlayıp özrü olmadan oturursa, mekruh olmakla beraber namazı caiz olur (SM)."

109 – Gece namazlarında; iki, dört, altı (SMF) veya sekiz rekâtta bir selâm verilir. Bir selâm ile bundan fazla kılmak mekruhtur. Gündüz işe iki veya dört (F) rekâtta bir selâm verilir. Böyle olmakla beraber, hem gece ve hem de gündüz namazlarında dört rekâtta bir selâm vermek daha iyidir. Gündüzleyin bir selâm ile dört rekâttan fazla kılmak olmaz.

110 -Kıyamın uzun olması secdelerin çok olmasından daha üstündür. Sünnet namazların her rekâtında kıraat vaciptir.

Teravih:

111 -Teravih namazı, müekked sünnettir. Ramazan gecelerinde, cemaatın, yatsı namazından sonra toplanarak cemaatla beş terviha[15] (20 rekât teravih) kılmaları gerekmektedir. Her tervîha dört rekâttır ve

.ikişer rekâtta bir selâm verilir. Her dört rekâttan sonra dört rekâtlık bir namazı kılacak kadar oturulur. Teravih bitince de yine bu kadar müddet oturulur ve sonra imam cemaata vitir namazı kıldırır. Vitir namazı sadece ramazan ayında cemaatla kılınır.

112 -Teravihin vakti, yatsıdan fecrin doğumuna kadar geçen zamandır. Ayakta kılmaya güç varken oturarak kılmak mekruhtur.

113 -Teravih namazını hatim ile kıldırmak, yani bütün ramazanda teravihlerde bir defa Kur’an’ı hatm etmek sünnettir.

114 -Bütün sünnetleri evde, fakat teravihi camide kılmak efdaldir.

Küsûf – (Güneş tutulması) ve Husuf – (Ay tutulması) namazı:

115 -Güneşin tutulmasından dolayı kılman namaz iki rekâttır ve sünnet namaz gibi kılınır (F). Bu namazı cuma namazını kıldıran imam cemaatla kıldırır. Yalnız imam içinden okur (F) ve hutbesi de yoktur (F).

Eğer, cumayı kıldırmaya izinli imam yoksa, herkes münferiden iki veya dört rekât olarak kılar. Namazdan sonra da güneş açılıncaya kadar duâ eder.

116 -Ay tutulunca, herkes kendi başına (F) namaz kılar. Zindan çökmesi, kasırga ve düşman korkusundan dolayı kılman namazlar da ay tutulması namazı gibi münferiden kılınır.

İstiska namazı[16]

117 -Allah Teâlânm yağmur yağdırması için kılman ve "îstiska" adını alan bir namaz yoktur (FSM). "İstiska"dan gaye, duâ ve Allah Teâlâ’dan af dilemektir. Ancak insanlar yalnız başlarına namaz kılarlarsa bu da iyi olur.

Müslümanlarla beraber bu yağmur duasına zimnıîler = (müslü-manların idaresi altında yaşıyan gayrı müslimler) çıkmamalıdır.

Sehv – (Yanılma) Secdesi:

118 -Namazda yanlışlık eseri olarak vacibi terk etmekden dolayı namazın sonunda selâm verildikten sonra (P) iki secde daha yapılır, yeniden oturulup "tahiyyât" ve "salavâf’lar okunup selâm verilir.

119 -Namazın rükünlerinden (rükû, secde, kıyam ve oturmak gibi) birini fazla yapan kimseye yahut sessiz okuması gereken yerde sesli okuyan veya bunun aksini (F) yapan imama sehiv secdesi yapmak vacib olur.

120 -Namazın (tekbir ve teşbihleri gibi sünnet olan) bir zikrini terk etmekle sehiv secdesi gerekmez.

121 -Kıraati, birinci ve ikinci oturuşdaki tahiyyâtları, vitir nama-zmdaki kunûtu ve bayram namazlarmdaki tekbirleri (F) terk etmek sehiv secdesini yapmayı lüzumlu kılar.

122 -Rukû’da veya oturuşlarda Kur’an okuyan sehiv secdesi yapar. Fakat kıyamda veya rukû’da tahiyyâtı okuyan sehiv secdesi yapmaz.

123 – İki veya daha çok hata yapanlar hepsi için bir sehiv secdesi yaparlar.

124 – İmam yanıhrsa sehiv secdesi yapar ve cemaatta ona uyar. İmam secde etmeyince ona uyan cemaatta secde etmez (F). İmama uyan yanıhrsa ne imam ve ne de kendisi sehiv secdesi yapar.

125 – Cemaata sonradan katılan imamla birlikde sehiv secdesi yapar ve sonra kalkıp kılamadığı rekâtları kılar.

126 -Birinci oturuşu terk ettiğini kalkarken hatırlryan, eğer tam kalkmamış ve oturuşa daha yakın ise hemen oturur, tahiyyâüni-okur Fakat hemen hemen doğrulmuş ise bir daha geri dönmez ve sonunda sehiv secdesi yapar.

127-Son oturuşda yanılıp kıyama kalkan, kalktığı rekâtın secdesine gitmedikçe geriye döner. Secdesine gitmişse ona altıncı bir rekât daha katar (F) ve böylece bu nama? nafileye çevrilmiş olur.

128 -İkinci oturuşda "tahiyyât" okuyacak mikdar oturur ve sonra beşinci rekâta kalkarsa geri döner, selâm verir. Beşinci rekâtın secdesini yaparsa farzı tamamlanmış olur ve altıncı bir rekat daha ilâve eder ve sonunda sehiv secdesi yapar. Son iki rekât fazlalık, nafile olur.

129 -Kaç rekât kıldığında şüpheye düşen kimseye böyle bir şüphe ilk geliyorsa namazı yeniden kılar (F). Fakat bu iş onun başına çok kereler gelmişse kanaatma göre hareket eder (F). Hiçbir şeye karar veremezse en azma göre namazııu tamamlar.

Tilâvet Secdeleri:

130 -Secde âyetini hem okuyana ve hem de dinliyene tilâvet secdesi yapmak vacibtir (F).

131 -Secde âyetleri şu yerlerde bulunur: A’rafm sonunda Ra’d, Nahl, Benî İsrail (İsra), Meryem ve Hac sûrelerinin ilk secdesi, Furkan, Nemi, Elîf lâm mîm tenzil, Sâd, Hamîmu’s-secde ve Necin sûrelerinin sonunda, înşikak, A’lak sûresinin sonunda[17]

132 -Tilâvet secdesinin şartları namazın şartları gibidir ve hemen secde edilmemişse sonradan kaza edilir. (F) cemaat da onu takib eder. Fakat imama uyanlardan biri secde ayetini okursa ne imam ve ne de cemaat secde yapar (M).

133 -İmam, namazda secde ayetini okuyunca secde yapar, İmamın okuduğu secde ayetini namazda olmayan biri işitirse secde yapması icab eder. Namazdaki kimse kendisi ile beraber namaz kılmıyan birisinden secde ayetini işitirse namazını bitirdikten sonra secde yapar.

134 -Namazda secde ayetini okuyup namaz içinde tilâvet secdesini yapmıyandan bu secde kalkar.

135 -Aynı yerde bir secde ayetini birden fazla okuyana bir secde yapması yeterlidir.

136 – Secde yapmak istiyen, önce (ellerini kaldırmadan) tekbir alır (F) ve secdeye gider, sonra tekrar tekbir alarak secdeden kalkar[18]

Hastanın Namazı:

137 -Bir hasta ayakta durmaya kudreti yoksa veya ayakta-namaz kılınca hastalığının çoğalmasından korkarsa namazım oturarak kılar, secde ve rukûunu yapar. Secde ve rükû yapmaya da gücü yoksa îma ile namaz kılar[19]

Oturmaya da gücü olmıyan hasta, ayakları kıble istikametine gelmek üzere arka üstü (F) veya yan yatarak namazını îma ile lalar. Hasta, üzerine secde etmek için bir şeyi başına doğru kaldırıp üzerine secde ederse, başını rükû için eğdiğinden daha fazla eğmiş ise caiz olur, eğme-mişse caiz olmaz.

Bir hastanın rükû ve secde yapmaya gücü yetmediği halde ayakta durmaya gücü yeterse namazını oturarak ima ile kılar (F).

138 -Başı ile îma suretiyle namaz kılamıyacak kadar hasta olanlar namazlarım tehir ederler. Göz (ZF), kalp ve kaşları'(ZF) ile îma yapmazlar.

139 -Namazının bir kısmını ayakta kılıp sonra ayakta durmaya takati kalmayan, namaza başlamadan önce âciz olan gibidir[20]

140 -îma ile namaz kılan sonra rükû ve secde yapmaya güç bulursa namazını bozup yeniden kılar (Z.F).

141 -Deliren yahut bayılan bir kimsenin üzerinden beş vakit namaz geçmişse onları kaza eder (F). Geçen namazlar beşden fazla ise üzerinden düşerler, kazaları yapılmaz.

Yolcu Namazı:

142 – Dört rekâtlı her namaz yolcuya iki rekât olarak (F) farzdır.

143 – Bir kimse deve yürüyüşü ile ve yaya üç gün üç gecelik = (Ortalama 90 km’lik – Mütercim) bir yolu kastederek şehrin evlerinden ayrılınca yolcu olur. .

144 -Dağlık bölgelerde kendisine uygun bir yürüyüşe, denizde de mutedil bir havada ki (yelkenli) yürüyüşüne itibar edilir.

145 -Bir yolcu, oturduğu şehre gelinceye kadar yolcu olduğu gibi; gittiği şehir veya köyde 15 gün (F) kalmaya niyeti olmadıkça yolcu olur. Bundan dolayı 15 günden az kalmaya niyet edip orada kalması uzayıp 15 günü aşsa da o kimsenin yolculuğu devam eder.

146 -Asker, köle ve aile gibi başkasına uymaya, itaata mecbur olanlar, komutan ve efendilerinin yolcu olması ile yolcu olurlar. Aynı şekilde mukîm olması ile de mukîm olurlar.

147 -Yolcu gittiği yerde niyetle yolculuktan çıkıp mukim olabilir. Fakat asker, düşman yurduna girer veya bir yeri kuşatırsa orada niyeti ile seferi olmaktan çıkamaz.

148 – Göçebelerin bir arazide ikamete niyetleri sahihtir.

149 -Bir kimse iki ayrı yerde ikamete niyet ederse bu sahih olmaz. Ancak hangisinde geceleyecekse oradaki ikameti sahih olur.

150 -Bir namaz, vaktinin sonuna doğru yolculuğa çıkan, o namazı yolculuğa göre iki rekât kılar. Yine bir vaktin sonuna doğru yolculuğu sona eren o namazını tam olarak kılar. Farzdaki bu değişiklikte son vakte itibar edilir.

151 -Misafir, vaktin hariçindeki bir namazda mukime uymaz.[21] Eğer misafir vakit içinde misafir olmayana uyarsa namazım tam olarak kılar.

152 -Misafir olan mukim olana, imamlık yapınca, iki rekâtta selâm verir ve mukim olan namazını dörde tamamlar

153 -Âsîlerle (F) âsî olmıyanlar ruhsatlarda eşittirler.