Sofra hazırken namaz kılmak neden mekruhtur?

Bu hükmün sebebi şudur: Namazı vaktin evvelinde kılmak sünnet olduğu gibi, namazda huşu etmek de sünnettir. Namazda huşu etmek, namazı vaktin evvelinde kılmaktan daha kıymetli bir sünnettir. Bu yüzden huşu esas alınır. Malumdur ki, yemek hazır olunca, namaz kılan kişinin fikri yemek ile meşgul olur. Bu da huşuyu bozar. Huşunun bozulmaması için ilk önce yemek yenmeli ve daha sonra namaz kılınmalıdır.

Akşam Yemeği Hazırken Namaz Kılmanın Mekruh Olması

453- Enes b. Mâlik (r.a)’tan rivayet edildiğine göre, Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır:

Akşam yemeği hazır olup bu sırada namaza kamet getirilmişse ilk önce akşam yemeğine başlayın. [683]

454- Abdullah İbn Ömer (r.a)’tan rivayet edildiğine göre, Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır:

Sizden birisinin önüne akşam yemeği konulup ta bu sırada namaza kamet getirilmişse (ilk önce) akşam yemeğine başlayın. Yemeği bitirmedikçe acele davranmasın. [684]

455- İbn Ebi Atîk’ten rivayet edilmiştir:

Ben ve Kasım, Aişe (r.anha)’nın yanında bir şeyîer konuştuk. Kasım, konuşmalarında çok hatâ eden bir kimseydi. Kendisi bir ümmüveled’in çocuğu idi. Aişe, ona:

Sana ne oluyor ki, kardeşimin şu oğlu gibi konuşmuyorsun? Fakat bu konuşmanın sana nereden geldiğini ben bilirim. Bunu annesi terbiye etti, seni de annen terbiye etti dedi. Bu sözlerden dolayı Kasım Aişe’ye kızdı ve ona gücendi. Aişe’ye yemek sofrası getirildiğini görünce ayağa kalktı. Aişe:

Nereye? dedi. Kasım:

Namaz kılacağım diye cevap verdi. Aişe:

Otur sofraya dedi. Kasım:

Ben gerçekten namaz kılacağım dedi. Aişe:

Otur sofraya vefasız! Ben, Resulullah (s.a.v.)’i:

Yemek hazır olduğunda büyük ve küçük abdest bozacağı geldiğinde namaz kılınmaz buyururken işittim dedi.[685]

Açıklama:

Hadis, sofra kurulmuşken veya yemeğin sofraya getirilmesi sözkonusuysa, farz veya nafile herhangi bir namazı kılmayı erteleyip önce yemeğin yenilmesi gerektiğini belirtmektedir. Yalnız karnın aç olması sebebiyle kalbin yemekle meşgul olması İhtimalinden dolayı yemeğin namazdan önceye alınması için, yemek yedikten sonra namaz kılmak için zaman müsait olmalıdır.

Bundan maksat, namazın huzur ve hususunu sağlamaktır.

Alimler, buradaki yeme emri üzerinde ihtilaf etmişlerdir. Bazıları da buradaki emrin farz olduğunu söylemişlerdir. Zahirilerden İbn Hazm bu görüştedir. Cumhura göre buradaki emir, mendubluk içindir. Yani bu emre uymak mendubtur. Dolayısıyla karnı aç olan bir kimse, sofra hazır bulunduğu takdirde önce yemek yerse iyi bir iş yapmış olur.

Mendub: İşlenmesi iyi karşılanan fiillere ve uyulması dinen tercih edilen davranışlara denir. Ummü’l-Veled: Sahibinden çocuk dünyaya getiren cariyeye denir.

[683] Buhârî, Et’ime 58; Tirmizî, Salat 262, 353; Nesâİ, İmame 51; İbn Mâce, İkametti’s-Salat 34, 933.

[684] Buharı, Ezan 42; İbn Mâce, İkametu’s-Salat 34, 934.