Kürtlerin Zazaların Kökeni nedir?

Kürtlerin Zazaların Kökeni nedir?

Kayıtsız Üye
Kürtlerin Zazaların Türk olduğu ile ilgili olarak bir çok Kitap var. Hatta yazarlarıda Kürt ve zaza olanlar var. Bu Kitaplardan etkilenen Şimdi Kürt veya Zaza kökenli birinin Türküm demesi dinimizce uygunmu, Günahmı

Cevap: Kürtlerin Zazaların Kökeni nedir?

Muhammed
Kürtlerin Kökeni hakkında ansiklopedik bilgi

Kürtlerin kökenine dair birçok sav ortaya atılmıştır. Bazısı bilimsel bazısı ise bilimsel olmayan dayanakları kaynak gösteren bu savlar oldukça çeşitlidirve Kürtlerin kökeni Asurlulardan Gürcülere kadar birçokfarklı topluluk ve medeniyete atfedilmiştir. Med İmparatorluğunu gösteren birharita.

Genel kabul gören köken İranî olsa da Kürt topluluklarının homojen bir yapıdan uzak olduğu ve linguistik bütünlüklerinin ötesinde, etnik anlamda çok çeşitli olduğu, tanınmış Kürdolog Vladimir Minorsky dahil birçok bilim adamı tarafından kabul edilmektedir. Bununla birlikte tarihte kökenlerinin Arabî olduğunu savunan Kürt toplulukları da olmuştur. Müslüman bazı tarihçiler Kürtlerin kökenini Perslere dayandırırlar; bundaki en büyük dayanaklardan biri Şahname’de de geçen DemirciKawa Efsanesidir. Birçok Kürt, kökenlerini Medlere atfetmiştir; nitekim Medler ile Kürtler arasında ne coğrafî ne de dilbilimsel bir ayrımdan söz edebilmeyi olanaklı kılacak kanıt ve temel bulunmamakta, aksine olası bir ilişkiye dair dilbilimsel ve coğrafî kanıtlar bulunmaktadır; örneğin her ne kadar Med dili örneği sayısı az olsa da eldeki bulgularla yapılan araştırmalar Med dilinin antik Pers dili ile olan ilişkisinin çağdaş Kürtçenin çağdaş Pers dili ile olan ilişkisiyle aynı olduğunu ortaya koymuştur. Bununla birlikte Medler hakkında pek az şey bilinmektedir ve akademik anlamda Medler-Kürtler bağlantısının genel kabul gördüğü söylenemez. Kürtler, Medlerin dışında kendilerini Urartular ve Neo-Babilliler ile de ilişkilendirmişlerdir.

Zazalar’ın sınıflandırılması politik bir tartışma konusudur. Bu tartışmada iki grup ve tezleri mevcuttur. Birinci grup Zazaları başlı başına ayrı bir etnisite olarak görmekte; ikinci grup Zazaları Kürt olarak saymaktadır.
Arap-İslam arşivleri, Osmanlı Arşivleri ve Ermeni Arşivlerinde Zazalardan Kürt olarak bahsedilir. [6] [7] Evliya Celebi seyahatname isimili eserinde Zazalara Ekrad-i Zaza demistir.[kaynak belirtilmeli]
Antroplog Ernest Chantre Zazaları da içerecek biçimde Kürtler üzerine yaptığı araştırmalarda Zazalardan "Zaza Kürtleri" olarak bahsetmiştir. [8] [9]
Diyarbakır yöresindeki Zazaların büyük çoğunluğunun kendini Kürt kabul ettiği akademisyen Serdar Yıldırım tarafından yapılan sosyolojik bir araştırma ile tespit edilmiştir. [10]
Ziya Gökalp Kürt Aşiretleri Üzerine Sosyolojik Tetkikler kitabında Kürtleri vaktiyle edebî eserlerinin tetkikiyle Kurmanc, Zaza, Soran, Gûran, Lur olmak üzere beş kavme ayırdığını ve bilhassa Gûran lisanı ile Zaza lisanının birbirine yakın olduğunu yazdı.[11]
Kemal Badıllı’ya göre, Türkiye’deki Zazalar kendilerini asıl Kürt sayarak kendilerine Kird ve kendilerinin dışında kalan Kürtlere daha doğrusu Kurmanclara da –biraz da küçümseme ile müterafik olarak- Kirdasi (Kürdümsü, Kürtçük) derler. [12]
The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society kitabının yazarı Prof. Mehmed S. Kaya’ya göre Zazalar bir Kürt boyudur. [13]
Başlangıcından Günümüze Dersim Tarihi kitabının yazarı Ali Kaya’ya göre, Zazalar Kürt değil ve ayrı bir halktır.[14]
Zazaların etnik aidiyet konusunda dil bazında yapıldığı kadar derin olmasa da, Avrupa’da yayınlanan dört tane doktora tezinde, Zazalar’ın Kürtler’den ayrı bir etnisite olduğu belirtilmiş, üzerine durulmuştur. Çıkan dört tane doktoranın yazarları Kahraman Gündüzkanat, Hüseyin Çağlayan, Gülsün Fıran, Kazım Aktaş Zazalar üzerine bölümlerde etnisite konusuna da değinmişlerdir. Ayrıca etnolog P. A. Andrews’ın Türkiye’de etnik gruplar adlı kitabında da Zazaları başlıbaşına Alevi ve Sünni diye bir etnik grup olarak göstermektedir.[15]
İranolojide Zazaca Kürt dil ailesinden sayılmaz. Zazacayı başlı başına bir dil olarak ilk kabul eden dilbilimci, iranolog Oskar Mann’dır. Oscar Mann, bunu Die Mundarten der Zâzâ adlı eserinde dile getirmektedir.[16]
Oskar Mann’dan önce ise Peter Lerch (1856-57), Friedrich Müller (1864), F. C. Andreas, Albert van Le Coq (1901-03) gibi araştırmacı ve dilbilimciler eserlerinde Zazaca hakkında folklorik yazın derleyip kısmen analiz de etmişlerdir. [17] Bu yazarlar Zazalardan Kürt, Zazacadan da "Kürtçe’nin bir lehçesi" olarak bahsetmişlerdir. [18], [19]
Zazaların başlı başına bir halk veya Kürt olup olmadığı konusunda dilbilim temelli tariflerde tartışmalar devam etmektedir. Hemfikir olunan nokta, Zazaca ve Kürt dillerinin, Hint-Avrupa dil ailesinin İrani diller gurubun Kuzey-Batı koluna dahil olduklarıdır. Zazaca’nın diğer akraba olduğu diller arasında Talişi, Mazenderani, Semnani, Gileki, Tati sayılabilir. Farsça ise güneybatı İrani dillerdendir. Gramer ve kimi önemli sözcükler açısından Kürt lehçeleri Zazaca’ya yakın olup, Kuzey-İran’da Hazar Denizi kıyısında konuşulan dillerle de belli bir yakınlık mevcuttur. [20]
Prof. Dr. J. Gippert’in dil şemasında Zazaca, Kuzeybatı İrani dillere dahil edilmektedir. [21]
Genetik alanda bir yayın organı olan "Annals of Human Genetics" dergisinde yayınlanan araştırma sonuçlarında, Zazalar ile öteki Kürt gruplarının genetik açıdan birbirlerine oldukça yakın olduklarını belirtilmektedir [22]

zazaların kökeni