Mahir iz (1895 – 1974) Kimdir?
Hoca
MAHİR İZ 1895 – 1974 HAYATI
Abdullah Mahir İz 28 Ocak 1895’te İstanbul’da doğdu. Babası Külhâni zâdeler diye anılan bir ilmiye ailesinden, Medine ve Ankara kadılıklarında bulunmuş Seyyid İsmail Abdülhalim Efendi, annesi alimler yetiştiren aileye mensup Rafie Hanımdır. Babasının devlette görev alması sebebiyle eğitimi farklı yerlerde sürmüştür.
Mahir İz’in eğitimine özel bir itina gösteren babası kendisi için özel hoca tutmuştur. Saraybosna’lı Müderrisi Mahmut Naci Efendi’nin bu amaçla görevlendirildiğini görmekteyiz. Mahir İz Medine’den döndükten sonra eğitimini bir süre Vefa İdadi’ sinde sürdürdü. Babasının Ankara’ya tayini çıktığı için sultani’den mezun oldu. Aynı okulda 1916 yılında Türkçe öğretmeni olarak göreve başladı.
Öğretmenliği esnasında aynı zamanda TBMM’de zabıt katibi olarak görev yaptı. Burada Mehmet Akif Ersoy ve Ferid Kâm’la tanıştı ve onlardan faydalandı. 1924’de Ankara’dan ayrılarak İstanbul İmam Hatip Mektebinde Tarih öğretmeni olarak göreve başladı.
Eğitime büyük önem veren Mahir İz Hoca, üniversite tahsil hayatını sürdürmek istedi. Bu amaçla değişik zamanlarda değişik fakültelerde öğrencilik yaptı. Ancak hiçbirinden mezun olmadı. En son 1938 yılında Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Öğretmenlik hayatı Çamlıca Kız Lisesi Edebiyat öğretmeni iken emeklilikle sona erdi (1960), ancak emekliliğin rehavetine kapılanlardan olmadı. Nitekim kısa bir süre sonra İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’nde göreve başladı ve burada İslami Edebiyat dersi yanında tasavvuf tarihi ve hitabet dersleri okuttu.
Hoca, öğretmenliği o kadar sevmişti ki, mezar taşını "Muallim Mahir İz olarak yazdırdı. Mahir İz, çok yönlü bir kişiliğe sahip olup, İslâmî ilimlere vakıf idi. Bu cümleden olarak 1960 ihtilalinden sonra, Kur’an’ın Lâtin harfleri ile bası lması projesi kapsamında Diyanet işleri tarafından Ankara’ya davet edildi. Burada, heyette bulunan kişileri, bu işin yanlış olduğuna ikna etmeyi başardı ve böylece bu proje devreye sokulmadı. Hoca iyi bir şairdi de.. Bilinen adının dışında müstear isimler de kullanmıştır. Yazıları Diyanet Gazetesi, Sa’y, Sebilürreşad, İslâm Düşüncesi, Oku, Tohum, Hilal, Yeni İstiklâl, Bugün ve Asya gibi gazete ve dergilerde yayınlanmıştır.
Bunun yanında "Din ve Cemiyet", "Tasavvuf" ve "Yılların İzi" isimli kitapları da mevcuttur. Bilge bir kişiliğe sahipti.
Güzel ahlâkı ile öğrencileri ve çevresine örnek olmuş, dinamik bir hayat içinde bulunmuştur. Bulunduğu tüm ortamlarda dinimizi hâl ve kâl diliyle anlatmıştır.
Bu manada şu cümlesi manidardır: "Allah’ın ve Rasulünün istediği müslüman cami içinde anlaşılmaz. Cami cemaati veya Arafat’taki cemaat Allah’ın binbir emrinden sadece ikisini yerine getirendir. Müslümanın hakiki ölçüsü cami dışındaki, muamelatından, işlerinden meydana çıkar…"
Sevilen bir sohbet adamı ve iyi bir hatipti. Sohbetleri büyük haz verirdi. Nitekim hoca sohbetlerle yetiştiğini ve o sohbetlerin tadını hasretle andığını "Yılların İzi" isimli hatıratında nakleder.
Hoca gençliğe ve dolayısıyla da öğrencilerine çok büyük önem vermiştir. Halkın devamlı içinde olmuş, pek çok cemiyet ve vakfın kuruluşuna öncülük etmiştir. Bu manada da hoca, Ali şeriati’nin "aydın" tanımına uyar…
Teorik ders bilgileriyle yetinmemiş, öğrencilerine içinde bulundukları dünyanın problemleriyle yüzleşmelerini istemiştir.
09 Temmuz 1974’de ölen hoca’nın talebelerinden Yaşar Fersahoğlu’nun dizeleri herhalde O’nu en iyi ve en kısa anlatan bir beyandır:
"İrşad" a "Mahir"di / Davada "İz"di/ Ne mutlu bize ki/ Rehberimizdi!!!
Rahmetullahi aleyh.
İsa HEMİŞ
mahir iz, mahir iz kimdir, Mahir hoca kimdir