İçilen suya içenin tükrüğü karışırsa ..!!(4 meshebe göre)

İçilen suya içenin tükrüğü karışması durumunda mesheplerin görüşleri şöyledir;
Hanefilere Göre(1):
İçenin etinin temiz veya necis olma durumuna göre değişir.İnsanın ve hayvanlardan eti yenenlerin artığı temizdir.
Mesela köpeğin artığı necisdir.
Artık,mekruh ve şüpheli de olabilir.Hanefi meshebinde artıklar 4 çeşittir:Temiz,mekruh,şüpheli ve necis.

1-Hiçbir kerahat omadan temiz ve temizleyici olan artık;İnsanın ve eti yenebilen hayvanların içtiği.Yalnız ,dışkı yememeli ve geviş getiren hayvanlardansa suyu içişi geviş getirme anında olmamalı.İçme anında suya karışan tükrük temiz bir etten çıkmıştır ve temizdir.

İnsanın büyük küçük,kafir-müslüman,cünüplü hayızlı olması arasında fark varmıdır?
yoktur .Lakin kafir içki içerek ağzını pisletir,ardındanda bir kaptan su içerse müstesna .Kafir olan ağzı tükrüğü ile temizlecek kadar bekledikten sonra içerse o su necis olmaz(2)
İnsan artığının mutlak olarak temiz olmasına delil Ebu Hureyrenin şu rivayetidir;
"Dedi ki:Ya Rasullah !seninle karşılaştığımda ben cünüptüm,o halde seninle oturmak istemedim.Reslullah buyurdu ki:"sübhanAllah!mümin necis olmaz."(3)

Hz. Aişeden (r.a)rivayettir;
"hayızlı iken su içtiğim kabı peygambere a.s uzatırdım oda azğımın değdiği yerden su içerdi"

2-Temiz,ama daha temizi bulunduğunda kullanılması tenzihen mekruh olan artık;
Kedininin ,başıboş tavuk(1) ,pislik yiyebilen deve,inek,doğan,şahin,kargave delice gibi yırtıcı kuşlar,evlerde yaşayan yılan fare(ağzında necaset görünmediği sürece)gibi hayvanların artığı bu sınıfa dahildir.

"Resulullah (a.s) kabı kediye eğiyor,kedi ondan su içtikden sonra,kabdan abdest alıyordu"(2)

3-Temiz olduğunda değil temizleyiciliğinde şüphe olan artık.
Katır ve ehil eşeklerin artığıdır.Onunla abdest alır veya gusleder sonrada teyemmüm eder yahut teyemmümü önce yapıp abdest veya guslü sonra bu suyla alır.Tek bir namaz için iytiyaten böyle yapılır..Şüphenin sebebi ,etinin haram veya helal olmadındaki delillerin çakışması veya ashabın necaset ve taharetinde ihtilaf etmeleri yada necasetliği kaldırcak zaruretin yeterli ölçüde bulunup bulunmadığı hususundaki tereddüttür..Çünkü bu hayvanlar evlerde bağlanır,kullanılan kaplardan içerler ve insanlar onların üzerine binerler.Hanefi meshebinin görüşü katır ve eşeğin tükrüğünün temiz olduğu şeklindedir.Şüphe temizleyici olup olmadığındadır.

şüpheli kılan çakışan hadisler şunlardır;
Ebcer b.Galib hadisi:"Ya Rasullah !bize kuraklık isabet etti;malımın arasında aileme yedireceğim ,semiz eşeklerden başka birşeyim yok.Sen ise ehil eşekleri haram ettin."Buyurdu ki:"Ailene besili eşeklerden yedir."(Ebu Davud)
Enes hadis:"Resulullaha bir adam gelerek :
"Ya resululullah eşek eti yedim ,(Bir mahzuru var mı?)dedi. Resulullah a.s sustu.
Aynı adam 2. defa gelip aynı sözü söyledi .Üçüncü defa geldi Ya Resulullah bütün eşekleri kestik yedik dedi.
Resulullah bir münadi çıkardı ve halka şöyle ilan ettirdi;"Allah ve Resulü sizi ehil eşeklerin etinden nehyediyor! Başka bir rivayette :"o necisidir" ilaveside vardır.Bu ilan üzerine içinde eşek eti kaynatılan kazanlar ters çevrildi.(buhari)
Ashabın ,temizliği ve necaseti hususundaki ihtilafına gelince;İnbi ömerden necisliği ,İbni Abbastanda temizliği nakledilmiştir.

4-Necisin Artığı ;Necisin artığıda necaset-i galizedir.Leş yeme gibi bir bir zaruret hariç,hiçbir durumda kullanılmaz.Bu su ,köpek,domuz,arslan,kaplan,kurt,maymun,panter ve sırtlan gibi yırtıcı hayvanların içtiği sudur.
köpeğn durumu Resulullahın şu hadisine binaendir;
"Köpek sizden birinin kabından su içerse,onu yedi defa yıkasın"(3)Kap kirlendiğine göre ,su önce kirlenmiş demektir.Bu suyun necisleştiğini gösterir.
Domuz ise Allah tealanın "o necisidir" ayetine binaen bizatihi necistir.Yırtıcı hayvanlarsa,etleri necis olduğundan ve suya karışan tükrüğüde o etten oluştuğundan ötürü suyu necis hale sokar.

Malikilere Göre(1);
a)İnsan artığı :İçki içmeyen bir Mülümansa ,artığı icma ile temiz ve temizleyicidir.Eğer kafir veya içki içen bir Müslüman ise,ağzında da necaset varsa ,onun artığı necaset karışmış su gibidir.Ağzında necaset yoksa ,onun artığı temiz ve temizleyicidir.Bu cumhurun görüşüdür.

Fakat Malikilere göre içki içen Müslüman ve kafirin artığı mekruhtur.Elini soktuğuda mekruhtur.
b)Necaset kullananın artığı;Kedi ve fare gibi .Ağızlarında necaset görülürse artıkları necaset karışmış su gibi olur.Ağızlarının temizliğinden emin olunursa artıklarıda temizdir.Necaset bulunup bulunmadığı tam olarak bilinmesse sakınılmasında zorluk bulunan durumlarda bağışlanır,fakat mekruhdur.Sakınılması mümkün olanın necis kılmasıhususunda 2 görüş vardır.Racih olan temiz olduğudur.
c)Binek hayvanları ve yırtıcı hayvanların artığı temizdir.Şu kadar var ki,pisliğinden emin olunmayan kuş gibi hayvanın artığı mekruhdur.
d)köpek ve domuzun artığı temizdir.Köpeğin ağzını sokduğu kabın yedi defa yıkanması ise taassubi bir durumdur.Domuzun içtiği kabın 7 defa yıkanması hakkında 2 görüş vardır.

Şafiler ve Hanbelilere göre;
a)Müslüman olsun kafir olsun insanın artığı temizdir.Bu Resulullah (a.s) ın "mümin necis olmaz" hadisine binaen ulema arasında ittifak edilmiş bir görüştür.
b)Eti yenen hayvanların artığıda temizdir .İçilebilir abdest alınabilir.
c)Kedi,fare,gelincik yılan,kertenkele gibi hayvanların artığı temizdir.İçilmesi ve onunla abdes alınması caizdir.
d)At,katır,eşek eti yenen ve yenmeyen yırtıcı hayvanların tamamının artığı temizdir.
Cabir hadisine binaen hanbelilerde racih rivayette budur:
"Resulullah a.s ‘a :"Eşeklerin artığı su ile abdest alalım mı?" diye soruldu.
"Evet ve pençelilerin hepsinin artığı su ile dedi"(şafii müsnedinde rivayet etmişdir).çünkü bunlar zaruret olmadanda yararlanmak caiz olan hayvanlardır.koyun gibi temizdirler.Resulullah ve ashabı katır ve eşeğe biniyorlardı .Pis olsaydı peygamber bunu söylerdi.
Bu hayvanları besleyenlerin onların artıklarından sakınması imkansızdır..Bu yönden kediye benzemektedirler.Peygamber hayber günü o necisdir demesindeki murat,yenmesinin haram olmasıdır.
e)Köpek ve domuzun ,onlardan veya birinden doğanın artığı ,Resulullahın köpekle ilgili olan hadisinden dolayı necisdir.

KAYNAK
iSLAM fIKHI
Prof. Dr. Vehbe Zuhayli
94-95-96-97