Olmazsa edep, inan olmuşsun merkep..edep yahu !

İlim meclisine vardım, kıldım talep/ İlim ta gerilerde kaldı, İlla edep, illa edep!

Edep nedir sizce? Edep, bir toplumda örf, adet ve kural halini almış iyi tutum ve davranışlar veya bunları kazandıran bilgi anlamında kullanılan terimdir. Terbiye, kavlen, fiilen insanlara lütuf ile muamele etmek, güzel ahlâk, usluluk, hayâ, sünnete uygun hareket etmek demektir (İlkadım dergisi).

En başta gerekmiş edep, olsa da ilim, edeple yıkanmamışsa ve o ilmi sunmayı bilmemişse, insan fayda vereyim derken, zarar veriyor İslâmiyete, haberi olmadan. Olmazsa edep, inan olmuşsun merkep. Haberin yok, çabuk bağır ve de ki illâ edep, illâ edep! Âlim olmadan önce edepli olmayı bil! Unutma edipler edepli olmalı, der Üstad. Zaten ilim edebi de öğretir. İlim en başta Allah’a karşı olan adabı anlatır. Nedir sizce Allah’a karşı olan edep? Allah u Teâlânın emirlerini yerine getirmek, nehiylerinden kaçınmak, ihsan derecesine ulaşmaktır edep. Kişinin Allah’ı görüyormuş gibi ibadet etmesidir. Rabbi’ni göremiyorsa da Allah (c.c.) onu görüyor. (İlkadım dergisi)

Evet, aslında Allah’a karşı edep diye ayırmak istemiyorum. Bütün fiillerimizi, sadece onun için yapmalıyız zaten. Ve her fiilimizde huzur-u daimîde olduğumuzu bilip ona göre davranmalıyız.

Birine karşı terbiyesizlik yaptığımızda, aslında o anda Allah’a karşı edepsizlik ediyoruz. Tam tersini düşünürsek, durum aynıdır. Birine karşı edepli davranıyorsak, o zaman da Allah için edepli olmuş oluruz. Evet, Allah için edepli olmuşuzdur. ‘O’ dedi diye edepli olmuşuzdur.

Evet, edep öyle bir şey ki, açmayacağı kapı yok. Edepsizlik de öyle bir şey ki, kapamayacağı kapı yok. Açık kapıları dahi örter. Ve vebal altına gireriz. Hz. Musa Firavuna gittiği zaman, Rabb’i kavli leyyinle demişti. Bize ne oluyor ki? Müslüman kardeşlerimize sert, haşin ve edep dairesi dışında davranıyoruz. Haddimiz değil, olmamalı da! Bu davranışlarımız yüzünden kaç insan dinden soğudu biliyor musunuz? Bu imajı düzeltelim. Müslüman Asr-ı Saadetteki gibi anılmak istiyorsa, onlar gibi olmayı öğrenmeli…

Hz. Mevlânâ ne güzel demiş: Kalbim, ‘İman nedir?’ diye aklıma sordu. Aklım da, kalbimin kulağına, ‘İman, edepten ibarettir.’ diye fısıldadı. Onun için edepsiz kimseler, yalnız kendisine kötülük etmiş olmaz. O belki edepsizliği yüzünden bütün dünyayı ateşe vermiş olur. Hz. Muhammed’i fahr-i kâinat yapan, Kur’ân ahlâkıydı. Kur’ân’dan aldığı edepti. Ne diyor Peygamberimiz (a.s.m.): Beni Rabb’im edeplendirdi de ne güzel edeplendirdi!

Haydi! Kur’ân ahlâkına doğru koşalım…