Şafii Mezhebinde Orucun Kazası, Fidye ve Kefaret
mumsema
1. Yolculuk ile hastalık.
Yolculuktan veya hastalıktan dolayı Ramazan orucunun tutulmayan günleri, gelecek senenin Ramazan ay’ı gelmeden önce kaza edilmelidir. Gevşek davranılır ve ikinci senenin Ramazan orucu gelinceye kadar kaza edilmezse günahkâr olunur. Ayrıca kaza etmekle beraber her gün için bir günlük yemek fidye olarak verilmelidir. Fidye, şehirde genellikle kullanılan yiyeceklerden verilir. Fidye, sadaka olarak fakirlere verilmelidir. Kişi kaza etmesi gereken orucu, on yıl sonra kaza ederse, on yıllık fidye vermesi gerekir.
Oruca mâni olan özür, gelecek senenin Ramazan’ına kadar devam ederse, sadece orucu kaza etmek yeterlidir. Bu tehirden dolayı fidye gerekmez.
Kişi orucu kaza etmeden ölürse iki durum sözkonusudur; ya kaza etmek imkânı bulmuştur veya bulamamıştır. İkinci durumda kişi günahkâr olmaz ve orucunun kazası sözkonusu olmaz. Çünkü orucu tutamaması kendi suçu değildir. Fakat kaza etmek imkânına sahip olduktan sonra ölmüşse, velisinin onun yerine kaza etmesi mendubdur. Buradaki ve/ı’den maksat, kişinin akrabalarından herhangibirisidir.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Kim ki üzerinde oruç borcu varken ölürse, o ölünün velisi ölüye ni-yabeten (onun yerine) oruç tutabilir.[27]
İbn Abbas’tan rivayet edildiğine göre bir kadın Hz. Peygamber’e gelerek şöyle sordu:
– Annem, üzerinde bir ay oruç borcu varken öldü, (ben ne yapabilirim?)
– Eğer annenin üzerinde herhangibir boç bulunsaydı, sen o borcu ödermiydin?
– Evet.
– Öyle ise Allah’a olan borç başka borçlardan daha ziyade ödenmeye lâyıktır.[28]
Yabancı bir kişi ölenin akrabalarından birinden izin alarak ölenin yerine oruç tutarsa bu oruç sahih olur. Yabancı bir kişi ölenin akrabalarından izin almadan, ölünün de bu hususta kendisine bir vasiyeti olmadan oruç tutarsa, bu oruç sahih olmaz.
Ölen için hiç kimse oruç tutmazsa, hergün için 1 müdd yiyecek verilmelidir. Fidyenin de borç gibi ölenin malından çıkarılması vacibdir. Eğer ölenin malı yoksa onun yerine başkası kefaret verebilir. Böylece Allah’ın azabından kurtulur.
İbn Ömer şöyle demiştir: ‘Kim üzerinde bir ay oruç borcu olduğu halde ölürse, onun yerine (velisi) her gün için bir fakiri doyursun’.[29]
İbn Abbas ise şöyle demiştir: ‘Bir kimse Ramazan’da hasta olup, sonra orucunu tutamadan ölürse, oruçları yerine fidye (yiyecek) verilir’.[30]
2. Aciz olan yaşlı ve şifası umulmayan hasta.
Oruç tutamayan yaşlı kişi, her gün için memleketinde kullanılan yiyeceklerden 1 müdd fidye vermelidir. Onun veya velîlerinden birinin, bundan başka bir şey yapması gerekmez.
Atâ şöyle demiştir: Ben İbn Abbas’m ‘Oruç tutmaya gücü yetmeyenlere, bir fakirin doyumluğu kadar fidye vardır1 (Bakara/184) ayetini okuduğunu duydum. İbn Abbas ‘Bu ayet neshedilmemiştir’ dedi.[31]
Ayette sözkonusu edilen kişiler erkek ve yaşlı kadınlardır. Bunlar oruç tutmaya güç yetiremedikleri için kendilerinden, bir fakiri doyurmaları istenmektedir.
İyileşme ümidi olmayan hasta da, oruca güç yetiremeyen yaşlı hükmündedir. O da tutamadığı orucun her günü için, memleketinde kullanılan yiyeceklerden, fakirlere 1 müdd fidye vermelidir.
3. Hâmile ve emzikli kadın.
Hâmile veya emzikli kadın, kendisinin veya çocuğunun zarar görmesinden korkarsa oruç tutmayabilir. Eğer kendisinin zarar görmesinden korkarak oruç tutmazsa, ikinci senenin Ramazan ay’ı gelmeden orucunu kaza etmelidir.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Allah Teâlâ, namazın bir kısmını (veya yarısını) ve orucu misafirden, emzikli ve hâmile kadından kaldırmıştır.[32]
Yani namazı kısaltmasına ve kaza etmek şartıyla orucunu bozmasına ruhsat vermiştir.
Kadın, çocuğunun zarar görmesinden korkarak orucunu bozarsa; meselâ hâmile kadın çocuğunu düşürmekten, emzikli kadın da sütünün azalıp çocuğunun zarar görmesinden korkarsa, orucunu bozması vacib olur. Daha sonra kaza edip o memlekette genellikle kullanılan yiyecekten, her gün için bir fakiri doyuracak kadar fidye vermelidir. Yine aynı şekilde helak ile karşı karşıya gelen kimse de orucunu bozabilir ve daha sonra kaza ederek her gün için fidye verir.
İbn Abbas’tan şöyle rivayet edilmiştir; ‘Ona takat getirenler için bir miskin doyumu fidye vardır’ (Bakara/184) ayeti, yaşlı erkek ve kadına ruhsat idi. Bu yaşlılar oruca takat getirirlerse de, oruçlarını yeyip her günün yerine bir fakir doyurmalarına ruhsat verildi. Çocukları için korktukları takdirde hâmile ve emzikli kadınlara da ruhsattır’.[33]
———————
[27] Buharî/1851, Müslim/H47, (Hz. Aişe’den)
[28] Buharî/1852, Müslim/1148
[29] Tirmizî/817
[30] Ebu Dâvud/2401
[31] Buharî/4235
[32] Ebu Dâvud/2408, Tirmizî/715
[33] Ebu Dâvud/2318
_________________
Kaynak: Büyük Şafii İlmihali
Yorum: Şafii Mezhebinde Orucun Kazası, Fidye ve Kefaret
Kayıtsız Üye
Ben kaza orucu tutordum ama farkında olmadan imsak vakti girmesine rağmen yiyip içtim sonra anladım ve bıraktım orucun bozuldu mu yoksa devam etmeliyim
Yorum: Şafii Mezhebinde Orucun Kazası, Fidye ve Kefaret
mumsema
İmsaktan önce yemeği içmeyi kesmeyenin orucu olmaz.
Yorum: Şafii Mezhebinde Orucun Kazası, Fidye ve Kefaret
Kayıtsız Üye
Sa hocam öncelikle şunu soyleyim Şafii yim cevaplarınızı buna göre verirseniz sevinirim
2 yıl önce kanser hastalığına yakalandım Dr oruç tutmamak gerektiğini söyledi ama ne kadar tutamayacağımi söylemiyor her sene sor duruma göre eğer tutabileceksem söylerim diyor sorularım sunlar
1 ben oruç tutmadığım her sene için fidye vermelimiyim ve bu fidye miktarının TL karşılığı nedir
2 yada Hastalığın seyrini bekleyip kısmet olurda iyilesirsem kaza orucumu tutayim
3 varsayalım 5 yıl sonra iyileştim ve o zamana kadar 5 yıllık fidye verip oruç tutmadım ondan sonra iyilesirsem geçen 5 yılı tutmam gerekiyor mu aceba
Cevaplarınızı bekliyorum aeo
mum
1. Her bir gün için maddi imkan varsa 19 tl
2. İyileşme ümidi varsa zaten parası verilmez.
3. Kardeş, fideyeyi oruç tutma ihtilami kalmamış hasta ve yaşlılar verir ona göre davranırısın
Allah şifa versin.
Kayıtsız Üye
Hocam benim 4 aylık kaza borcum var ama maddi durumum yok şimdi ben bu oruçları tutsam kefaret olmadi için orucum kabul olmazmı
mum
4 aylık oruç kazası tutun ve oruç fidyesini daha sonra maddi imkanlar iyi olunca verirsiniz.
Kayıtsız Üye
Tutulmayan Oruç fidyesi gelecek senenin ramazan ayında mı verilmesi lazım yoksa tuttuğun her gün verilir mi
Ensar
Fidyeyi vermek için geciktirmeyin bir an önce verilmesi en güzelidir. Oruç tutulduktan sonra hemen verebilirsiniz. İster ramazan ayı başlamadan,ister başladıktan sonra isterseniz sonunda da verebilirsiniz.
Kayıtsız Üye
Konu: Şafii mezhebi
Benim 2 sorum olacak
Birincisi:4 yıl önce ramazanda tutmadığım oruçlarım var nasıl yapmalıyım
İkincisi: yıllar önce bilerek bozulan orucun kefareti nedir
Ensar
4 yıl önce tutulmayan oruç borcunuz kaç gün ise tutar ve her bir gün için fidyesini de verirsiniz.
Bolca istiğfar edin
Şafii mezhebinde bilerek yiyerek içerek oruç bozulduysa sadece her bir oruç için bir bir gün kaza borcunuzu ödersiniz.
oruçlu haldeyken sadece cinsel ilişkiye girmekten dolayı keffaret ve tazir gerekmektedir.
Yapmanız gereken eğer cinsel ilişki ise bilerek bozulan oruç 2 kameri ay oruç tutmak ve o günün kazasını ta tutmak yani 60+ 1 gün tutmak gerekir
Kayıtsız Üye
Hocam selamun aleyküm , Şafii mezhebine göre hasta olan bir kimsenin oruç tutma ihtimali olmadığından fidye vermek farzdır fakat bizim maddi olarak bir imkanımız yok bir kaç yıl sonra okulu bitirip işe girdiğimde toplu ödeyebilir miyim ya da fidyeleri maddi durum olmadığından ne kadar geciktirebiliriz cevaplarsanız sevinirim
Ensar
Ve aleyküm selam, sevgili kardeşim nezaman ücreti biriktirir sizde olur o zaman toplu halde daha sonra verirsiniz. Dediğim gibi biran önce geciktirmeden vermek en güzeli siz biriktirip biran önce vermek için çaba harcayın.
şafii mezhebine göre oruç fidyesi, Şafi mezhebine göre Ramazan kefareti nasıl ödenir, şafii mezhebine göre fidye miktarı