Dört Müctehid İmam ve Özellikleri
BiLaL HaTTaB
Allah’ın büyük bir lütuf ve keremidir ki, bu ümmete en büyük iyiliği yaptı da bu muhteşem, büyük işi başarmak için, zekâ, dürüstlük, samimiyet ve bilgide tarihin en seçkin kişileri ortaya çıktı. Onlardan, İmam Ebu Hanife (ö. 150 H.), İmam Mâlik (ö. 179 H.), İmam Şafiî, (ö. 204 H.) İmam Ahmed b. Hanbel (ö. 241 H.), bu dördü fıkhın dört büyük ekolünün önderleri (imamları)dırlar. Ortaya koydukları fıkıh ekolü, İslâm dünyasında bugüne kadar canlı ve makbul olarak süregelmiştir. Allah’a olan bağlılıkları, Allah rızasına göre hareket etmeleri, hukuk anlayışları, kendilerini ilme verişleri ve hizmet aşkları bilhassa büyük özellik taşır.
Bu mübarek insanlar bütün ömürlerini ve bütün yeteneklerini bu büyük gayeye, bu çok önemli hizmete adamışlardı. Onlar dünyanın hiçbir makam ve mevkiine, hiçbir zevkine ve keyfine ilgi göstermemişlerdi.
İmam Ebu Hanife’ye ikinci kez baş hâkimlik (adalet mekanizmasının başına geçme) teklif edildi de o bunu reddetti. Nihayet hapishanede vefat etti. İmam Mâlik bir konudaki görüş ve kanaatini belirtmesi üzerine kırbaçlandı. İmam Şafiî’nin hayatının büyük bir bölümü darlık içinde geçti. Sıhhatini, sağlığını feda etti. İmam Ahmed tek başına dönemin arzusuna ve o devrin resmî devlet mezhebine karşı koydu. Dimdik ayakta durdu.
Onlardan her biri kendi konusunda tek başına öyle işler başarmışlar, meseleler ve çözümlerle ilgili öyle büyük bir bilgi hazinesi meydana getirmişlerdir ki; büyük çaptaki düzenli cemiyetler ve ilmî teşkilatlar bile kolaylıkla bunu meydana getiremezlerdi. İmam Ebu Hanîfe, 83 bin meseleyi kendi diliyle açıklamıştır ki bunlardan 38 bini ibâdetle ilgili, 45 bini ise muamelâtla (insanların bir biri ile ilişkileri ile) ilgilidir.
Şemsul-Eimme Kerderî şöyle yazmaktadır:
"İmam A’zam’ın yazdığı meselelerin sayısı altıyüz
bindir. İmam Mâlik’in fetvalar mecmuası olan el-Müdevvene adlı kitabında 36 bin mesele vardır. İmam Şâfiî’nin anlattıkları ve söyledikleri meselelerin toplandığı kitap, Kitâb el-A’lâm yedi büyük cilttir. H. 311 yılında ölen Ebu Bekir Hallâl; İmam Ahmed’in meselelerini ve verdiği çözümleri kırk (40) cildde toplamıştır."
Dört İmamın Talebeleri ve Onların Yerine Geçenler:
Sonra da onlara öyle talebeler nasîb olmuş ki, onlar bu ilim hazinesine katkıda bulunmuşlar ve onları karışıklıklardan temizleyip sıraya ve tertibe sokma işini sürdürmüşlerdir.
İmam Ebu Hanîfe’nin talebeleri arasında İmam Yusuf gibi hukuk kafası taşıyan, kanun beynine sahip biri bulunuyor. O; Hârun Reşîd’in çok geniş sahalara yayılan devletinin başkadılığını (adliye mekanizması başkanlığını) başarı ile yürütmüş ve İslâm’ın temel iktisad kaideleri üzerine Kitabü’l-Harac gibi en önemli ilmî eseri hazırlamıştır.
Aynı şekilde onun öğrencileri arasında İmam Muhammed gibi bir fıkıhçı ve eserler ortaya koyan, İmam Züfer gibi bir mukayeseci göze çarpıyor ki o Hanefî fıkhına dört yıldız eklemiştir (en ileri seviyeye çıkarmıştır).
İmam Mâlik’e de Abdullah b. Vehb, Abdurrahman b. el-Kâsım, Eşheb b. Abdülaziz, Abdullah b. Abdülhakem, Yahya b. Yahya el-Leysî gibi fedakâr talebeler ve yetenekli âlimler nasib olmuştur ki, onların gayretleri ile Mısır ve Kuzey Afrika, Mâliki fıkhına (mezhebine) bağlanmışlardır.
İmam Şafiî’ye; Büveytî, Müzenî ve Rebî’ gibi çalışkan ve zeki talebeler nasib olmuş, onlar da Şâfîî fıkhını (mezhebini) tertibe sokmuş ve pürüzsüz şekilde takdim etmiştir.
İmam Ahmed’in mezhebine îbn Kudâme gibi bir âlim ve otoriter araştırıcı nasib olmuş, İslâm fıkhının en zengin hazinesinde özel bir yeri olan el-Muğnî adındaki muhteşem eserini yazmıştır.
Ebu’l-Hasan En-Nedevi – "İslam Önderleri Tarihi" adlı eserden…
Cevap: Dört Müctehid İmam ve Özellikleri
seyful_islam_
başımızehli sünnet alimlerinin onların yolunda köprü olsun inşAllah
selam ve dua ile
Yanıt: Dört Müctehid İmam ve Özellikleri
BiLaL HaTTaB
🙂 amin kardeşim, ecmain inşAllah…
vesselam, veddua…
Soru: Dört Müctehid İmam ve Özellikleri
tuallin
Allah(cc) razı olsun.Emeğinize sağlık
Ecrinim
Rabbim bu mübarek Zatlardan razı olsun,mekanlarını Cennet eylesin..
Allah c.c. razı olsun kardeşim
Kayıtsız Üye
arkadaşlar bir sorum olacak..müctehid imamlar kendi zamanlarında çok güzel çalışmalar yapmışlar..kendi zamanının şartlarına göre ayetleri yorumlamışlar..buraya kadar sıkıntı yok da…bunlar dünyadan göçeli bin seneden fazla olmuş..dünya değişmiş şartlar değişmiş hayat değişmiş…biz şimdi bu çok değerli hizmetler yapmış olan alimlerin kendi şartlarındaki yorumlarıyla hareket edersek yanılmış olmaz mıyız? sonuçta ne kadar bilgili de olsalar insandılar..inandığımız kadarıyla vahiyde almadılar..en son vahiy alan insan hz. Muhammed peygamberimizdi..kanaatinizce ne yapılması gerekir..günümüzdeki alimlerin görüşlerine bakmak daha sağlam olmaz mı?
dort buyuk imam, 4 buyuk imam, MÜCTEHİDLER KİMLERDİR