Cuma Namazı İle İlgili Bidatler

BiLaL HaTTaB
1- Cuma günü yolculuğu terk ederek ibadete yönelmek. [İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, c.1, s.205’te Sâlih b. Keysân kanalıyla Ebû ‘Ubeyde’nin Cuma günü bir yolculuğa çıktığını ve Cuma namazını beklemediğini rivayet etmiştir. Rivayetin İsnadı ceyyiddir. İbn Ebî Şeybe, es-Siyeru’l-Kebîr, c.1, s.50’de ﴾şerhi ile birlikte﴿ İmam Muhammed b. Hasan ve c.3, s.187’de Beyhakî Hz. Ömer’den Cuma ﴾namazı﴿ yolculuğa mani değildir dediğini rivayet etmişlerdir. Senedi sahihtir. İbn Ebî Şeybe benzer bir rivayeti bir grup seleften de rivayet etmiştir. Cuma günü sabah namazından sonra yolculuğa çıkana iki meleği de beddua eder… hadisi, el-Ehâdîsu’d-Da’îfe, s.216, 217’de açıklandığı üzere zayıftır. Şeyh Buceyrimî’nin el İknâ’, c.2, s.177’de yer alan bu hadis sahihtir sözünün kesinlikle itibara alınacak bir yönü bulunmamaktadır. Kendisi hadis ehlinden olmadığı için bu değerlendirmesine itibar edilmez.]

2- Cuma gününü tatil günü edinmek. (İhyâ, c.1, s.169)

3- Sakalı tıraş etmek, ipek giyinmek ve altın süsler takınmak gibi masiyet fiilleri işlemek suretiyle Cuma namazı için süslenip hazırlanmak.

4- Cuma namazı ve diğer namazlar için özellikle sarık sarılması.

5- Minber basamaklarının sayısının üçten fazla yapılması.[Et-Terâtîbu’lİdâriyye müellifinin c.2, s.440’ta zikrettiği gibi minber basamaklarının on beşe çıkarılması işlemini ilk defa Hz. Muâviye’nin yaptığı konusunda söylenenler sabit olmayan hususlardandır. Kîl ﴾denilir ki﴿ ifadesi ile başlaması da bunu bildirmektedir. Bu bidatin zararlarından biri safların kesilmesidir. Bazı mescid imamları bu konuya dikkat ederek basamakları duvar kenarına yapmak gibi yeni yöntemlerle bu sakıncayı gidermektedirler. Hâlbuki sünnete tabi olsalar rahat edecekler]

6- Minbere çıkarken ağır ağır çıkmak. (el-Bâ’is, s.64)

7- Minbere çıktığında imamın insanlara dönüp selam vermeden önce kıbleye yönelerek dua ile meşgul olması. [el-Bâ’is, s.64; el-Medhal, c.2, s.267; Islâhu’l-Mesâcid, s.50; el-Menâr, c.18, s.558; Şeyhulislam İbn Teymiyye, elİhtiyârât, s.48’de İmamın minbere çıktıktan sonra dua etmesinin hiçbir aslı yoktur. demiştir. ]

8- Minbere çıktığı zaman imamın cemaate selam vermemesi. (el-Medhal, c.22, s.166)

9- İkinci ezanın mescidin içinde hatibin huzurunda okunması. (el-İ’tisâm, Şâtıbî, c.2, s.207-208; el-Menâr, c.19, s.540; el-Ecvibetu’n-Nâfi’a, s.2025)

10- Şifa bulmak amacıyla imam hutbe verdiği sırada minberin altında oturmak. (el-Menâr, c.7, s.501-503)

11- Hatiplerin İnne’lhamde lillâh; nahmeduhû ve nesta’înuhû ve nestağfiruhû… şeklindeki hutbei haceyi okumamaları. Ayrıca Bundan sonra; en hayırlı söz Allah celle celâluhû’nun kelamıdır. sözlerini söylememeleri.

12- Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem devamlı surette uyguladığı halde hatiplerin hutbelerinde Kâf sûresi ile öğütte bulunmaması. (es-Sunen, s.57)

13- İki hutbe arasında imam hutbede iken insanların ellerini kaldırıp dua etmeleri. (el-Menâr, c.6, s.793-794; c.18, s.559)

14- Hatibin ikinci hutbede en alt basamağa inip sonra dönmesi. (Hâşiyetu İbn Âbidîn, c.1, s.770)

15- İkinci hutbede hızlı davranmaları. (el-Menâr, c.18, s.858)

16- Size emrediyorum , Yasaklıyorum derken Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem’e salavatta bulunurken sağasola dönmek. (el-Bâ’is, s.65; Hâşiyetu İbn Âbidîn, c.1, s.759; Islâhu’l-Mesâcid, s.50; el-Menâr, c.18,s558)

17- İkinci hutbenin vaaz, nasihat, irşad, öğüt ve terğibden âri olarak sadece salavat ve duaya tahsis edilmesi. (es-sunen, s.56; Nûru’l-Beyân fî Keşfi an Bida’i Âhiri’z-Zemân, s.445)

18- Hatibin Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem’e salavatta bulunurken hutbenin diğer kısımlarına nazaran sesini daha fazla yükseltmek için kendini zorlaması. (el-Bâ’is, s.65)

Cevap: Cuma Namazı İle İlgili Bidatler

BiLaL HaTTaB
19- Hatibin " İnnellâhe ve melâiketehû…” ayetini okurken aşırı yüksek sesle salavat getirmesi. (Buceyrimî, c.2, s.189)

20- Bazı kimselerin hutbe esnasında "Bismillah” diyerek ya da bazı salih zatlarının isimlerini söyleyerek bağırmaları. (el-Menâr, c.18, s.559)

21- Halifelerin, kral ve sultanların isimlerinin hatipler tarafından ikinci hutbede makamlı olarak zikredilmesi.(el-i’tisâm, c.1, s.1718; c.2, s.177; el-Menâr, c.6, s.139; c.18, s.305, 558; c.31, s.55)

22- Hatibin savaşçı ve sınır nöbetçileri için dua etmesi.(el-İ’tisâm, c.1, s.18)

23- Müezzinlerin yöneticiler için yüksek sesle ve uzun uzun dualar etmeleri. Hatibin de hutbesini oldukça uzatması. (el-Menâr, c.18, s.558; es-Sunen, s.25; İbn ‘Âbidîn, el-Hâşiye, c.1, s.769’da bu davranışın mekruh yani tahrimen mekruh olduğunu bildirmiştir.)

24- Hutbede nağme yapmak. (el-İbdâ’, s.27)

25- Hatibin dua sırasında ellerini kaldırması. [Şeyhulislam İbn Teymiyye, elİhtiyârâtu’lİlmiyye, s.48’de şunları kaydetmiştir: "İmamın hutbe sırasında dua ederken ellerini kaldırması mekruhtur. Çünkü Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem dua ettiği zaman parmağı ile işaret ederdi."]

26- Cemaatin de imamın duasına eşlik ederek ellerini kaldırması.(el-Bâ’is, s.64, 65; İbn ‘Âbidîn elHâşiye, c.1, s.768’de sahih olan görüşe göre cemaatin böyle bir uygulamada bulundukları takdirde günah işlemiş olacaklarını zikretmiştir.)

27- Hutbenin devamlı olarak " İnnellâhe ye’muru bi’l‘adli ve’lihsân…” ayeti ile ya da " uzkürullâhe yezkürkum…” ayeti ile bitirilmesi. (el-Medhal, c.2, s.271, es-Sunen, s.57)

28- Hutbenin uzatılıp namazın kısa tutulması. [Zira sünnet olan uygulama namazın uzun tutulup hutbenin kısaltılmasıdır. Bunun aksinin, günümüz hatiplerinin çoğusu tarafından uygulandığı gibi bidat olduğu konusunda şüphe yoktur. Ed-Durru’l-Muhtâr’da ﴾el-Hâşiye’nin c.1, s.768’de﴿ "Cuma namazında irad edilen iki hutbenin uzunluğunun mufassal sûrelerden bir sûreden daha uzun olması mekruhtur.” ifadeleri geçer.]

29- Minberden inerken hatibin omzunu ve sırtını sıvazlamak. (el-İbdâ’, s.79; Islâhu’l-Mesâcid, s.78; esSunen, s.54; Nûru’l-Beyân, s.44)

30- Küçük mescidlerde Cuma namazı kılınması. (Islâhu’l-Mesâcid, s.63) [Kâsimî rahimehullâh’ın bu konuya ilişkin oldukça önemli bir araştırması bulunmaktadır. Bu araştırmasında Kâsimî "Cumanın birçok yerde kılınması suretiyle konuluş hikmeti dışına çıkarılması” ifadelerini kullanır. Subkî’nin de bu meseleye ilişkin olarak el-İ’tisâm bi’l-Vâhidi’l-Ehad min İkâmeti Cum’ateyn fî Beled adını taşıyan bir risalesi bulunmaktadır. Bu risalede şöyle der: "Cuma namazının ihtiyaç bulunmadığı halde birkaç yerde kılınması, dinen zorunlu olarak bilinen bir münkerdir.” ﴾el-Fetâvâ, c.1, s.190﴿ Kâsimî araştırmasında son olarak şu gerekliliği dile getirmektedir: "İster evlerin arasında bulunsun, ister cadde üzerinde olsun küçük olan her mescidde Cuma namazı kılınması gerekmez. Büyük mescidler de aynı kapsamdadır. Diğerinde kılındığından dolayı bu mescidlerde Cuma kılınmasına gerek yoktur. Büyük bir mahallede yaşayan kimselerin en büyük camiye gitmeleri gerekir. Büyük bir mahalle, tek başına büyük bir köy sayılabilir. Bu şekilde diğer birçok mescidde Cuma kılınmasına ihtiyaç bulunmaz. Büyük camilerde Cuma namazı kılınmasıyla islam’ın şiarı en eşsiz biçimde izhar edilmiş ve çeşitlilik/çokluk uhdesi dışında kalınmış olur.”]

31- İmamın saflar düzene konulmadan namaza girmesi. (elIslâh, s.99100)

32- Hutbenin bitiminde hatibin elinin öpülmesi. (Islâhu’l-Mesâcid, s.99)

33- Cumadan sonra "Allah bizden de sizden de kabul buyursun!” denilmesi.(es-Sunen, s 54) ["Cuma namazından ayrılırken kardeşi ile karşılan ‘Allah bizden ve sizden kabul buyursun!’ desin! Çünkü bu, rabbinize eda ettiğiniz bir ibadettir.” hadisini Suyûtî, Zeylu’l-Ehâdîsi’l Mevdû’a, s 111’de zikretmiş ve "Senedinde yer alan Nehşel, kezzâbdır/aşırı yalancıdır” demiştir]

34- Cuma namazından sonra öğle namazının kılınması(es-Sunen, s10, 123; Islâhu’l-Mesâcid, s51-53; el-Menâr, c23, s259, 497; c34, s120)

35- Diğer İslam ülkelerinin halef ve selef icmaına aykırı olarak bir kısım İslam ülkelerinde ezanın tek merkezden okunması suretiyle yüzlerce mescidde okunacak ezan şiarının yaşatılmaması

36- Bazı İslam ülkelerinde ezanın bizzat müezzin tarafından okunmayarak kasetten yayınlanması.

Ve son olarak;

Zuhrul Ahir namazı bidattir; Cuma namazından sonra öğle namazı kılmak caiz değildir. Zira malum olduğu üzere Allah Teala, kullarına, bir vakit içerisinde iki farz namazını aynı anda şart koşmamıştır. O halde, her kim, içinde Cuma namazı kılınan bir cami veya mescitte bulunuyorsa, Cuma namazını mutlaka orada cemaatle kılmalıdır. Bununla birlikte, bazı şartlar yerine gelmediği için Cuma namazının
geçersiz olduğunu düşünüyorsa, bu durumda Cuma namazını kılması caiz değildir. Çünkü bu,yanlış da olsa söz konusu kişinin düşüncesine göre meşru olmayan batıl bir ibadete başlamak demektir. Bu da Allahu Teala’ya bir isyandır. Bu kişi, Cuma namazının geçersiz olduğunu bile bile bu namazı kılacak olursa, öğle namazını kılmak, onun boynunun borcu olur ve kılması gerekir. Bu kişinin, Cuma namazı kılmak için başka insanlarla cemaat oluşturması caiz değildir. Çünkü, yaptığı bu iş, kendilerinden önce Cuma namazı kılan Müslüman kardeşleri ile bu kimseler arasını ayırmak anlamına gelir

Eğer kişi, kıldığı Cuma namazının sıhhatinden eminse, bu namazdan sonra ne münferiden, ne de cemaatle ayrıca bir de öğle namazı kılması caiz olmaz. Çünkü bu uygulama ile O, dinen zaruri (bazı fakihlere göre ise kati) olduğu bilinen bir bilgiye muhalif hareket etmiş olur

Ne sahabilerden, ne de müctehid selef imamlardan birinin, Cuma namazından sonra öğle namazı kıldıklarına dair herhangi bir rivayet bize ulaşmış değildir. İmam Şafii Bağdat’a geldiğinde, orada birçok cami ve mescit bulunmaktaydı. Ancak Ondan, Cuma namazından sonra öğle namazı kıldığına dair bir rivayet gelmemiştir. Eğer böyle bir rivayet olsaydı bile, kendisinin bu davranışı izlenecek, sünnete uygun bir tutum olmazdı

Cuma namazından sonra öğle namazını kılan kimseler, "Yaptığımız ilave, namaz gibi hayırlı bir husustadır” demek suretiyle meseleyi önemsememezlik etmesinler. Çünkü bu yaptıkları, Allahu Teala’nın öngörmediği bir ibadeti ihdas etmek anlamı taşıyacağından büyük bir tehlike arz etmektedir. Yegâne şâri (kanun ve yasa koyucu) Yüce Allah’tır. Her kim, dinde yeni bir şey ihdas etmeye kalkışırsa, ulûhiyet ve rububiyet konusunda kendisini Allah’a ortak yapmış sayılır. Kim de böyle bir davranışı sergileyen kimseyi onaylarsa, onu Allah’a ortak edinmiş olur. Nitekim Allah Teala şöyle demektedir:

"Yoksa onların, dinden, Allah’ın izin vermediği şeyleri dini kaide kılan ortakları mı var?" (Şura:21)

Peygamber (sallAllahu aleyhi ve sellem), Allah’ı bir tarafa bırakan, haham ve rahipleri rabler edinen ehli Kitab’ı şöyle tanımlamaktadır:

"Onlar, onlara (Yahudi ve Hıristiyan din adamlarına) tapmıyorlardı. Ancak onların kendilerine helal kıldığını helal sayıyorlar, yasakladıklarını da haram kabul ediyorlardı" [Tirmizi﴾3095﴿ İbn Cerir, Tefsir 1/81 Hadis yolları ve şahidleriyle birlikte hasen derecesindedir]

Şeyh Muhammed Şemsu’l-Hak el-Azîm Abâdî şöyle demiştir: Cuma namazı, öğle namazının yerine geçtiğinden, Cumadan sonra ayrıca öğle namazının eda edilmesi caiz değildir. Sahabelerden, tabiinden, tebei tabiinden, müctehid ve muhaddis imamların hiç birisinden, Cuma namazından sonra öğle namazı kıldığı veya böyle bir namazı emrettiği yolunda herhangi bir rivayet gelmemiştir. Cuma namazından sonra öğle namazının ihtiyaten kılınması, bu namazı kılan kimseyi günahkâr yapan bir bidattir. Kenzu’d-Dekaik adlı eserin şerhi niteliğindeki el-Bahru’r Raik’ta da görüldüğü üzere, söz konusu bidati, Hanefilerin müteahhir ulemasından bazıları çıkartmıştır. [et-Tahkikatu’l-Ulâ, s 46]

Yanıt: Cuma Namazı İle İlgili Bidatler

Fetva Meclisi
Cuma Namazı İle İlgili Bidatler

Allah cc razı olsun ama bazı maddeler cuma ile alakası yok.
Sakalı tıraş etmek, ipek giyinmek ve altın süsler takınmak gibi

Cevap: Cuma Namazı İle İlgili Bidatler

Biskivi
< 13- İki hutbe arasında imam hutbede iken insanların ellerini kaldırıp dua etmeleri. (el-Menâr, c.6, s.793-794; c.18, s.559) >
bu bidat ise herkes yapıyor

mailmanyqwlk
Cuma Namazı hakkında Bidatler maalesef çok işleniyor

fevzi06
Allah razı olsun yalnız surayi tam anlayamadim 26- Cemaatin de imamın duasına eşlik ederek ellerini kaldırması.(el-Bâ’is, s.64, 65; İbn ‘Âbidîn elHâşiye, c.1, s.768’de sahih olan görüşe göre cemaatin böyle bir uygulamada bulundukları takdirde günah işlemiş olacaklarını zikretmiştir.) imam dua ederken ortak olup bizde ediyoruz acaba ordanmı bahsediyor ?

namazı bidat ları