Mearic Süresi Nüzul Sebebi
Hoca
Mearic Süresi Nüzul Sebebi
Mekke’de nazil olmuştur. Îbnu’l-Cevzî bunda ulemanın icmaı olduğunu söyler[1] İbn Abbâs Sûrenin Hakka Sûresinin peşinden nazil olduğunu söylemiştir[2] Âyetlerinin adedi, kırk dokuzdur [3]
l. "Birisi, inecek olan azabı sordu."
Ayetin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- İbnu Abbas’tan ve – Süddî’den (ra) İbnu Ebî Hatim ve Nesâî anlattı:
Bu âyet Nadr b. el-Haris ibn Kelede hakkında indi. O şöyle demişti:
"Ey Allah, eğer bu senin katından hakkın kendisi ise durma bizim üzerimize gökten taş yağdır." (Enfal, 8/32)
O bu sözü ile nefsine davet etti ve azabı istedi, Onun istediği Bedir Günü’nde başına geldi (istediği azab indirildi.) yakalanarak öldürüldü. Bu âyet de onun hakkında indi.[4]
2- Hz. Peygamber (sa), Mekkelileri başlarına gelecek bir azâb ile korkuttuğunda onlar kendi aralarında:
"Bu azabın ehli kimlerdir? Bu azâb kimedir? Bunu Muhammed’e bir sorun bakalım." demişler ve gelip Hz. Peygamber (sa)’e sormuşlar da Allah Tealâ bu âyet-i kerimeyi indirmiş.[5]
3- Bu âyet-i kerimenin el-Hâris ibnu’n-Nu’mân el-Fihrî hakkında nazil olduğu da söylenmiştir. Hz. Peygamber (sa)’in, Hz. Ali hakkında
"Ben kimin dostu isem Ali de onun dostudur." buyurduğu haberi kendisine ulaşınca devesine binmiş, gelmiş ve devesini el-Abtah’da ıhtırıp Hz. Peygamber (sa)’e:
"Ey Muhammed, Allah’tan getirerek bize yegâne ilâhın Allah olduğuna ve senin O’nun elçisi olduğuna şehadet etmemizi emrettin, bunu senden kabul ettik. Günde beş vakit namaz kılmamızı emrettin, onu senden kabul ettik. Mallarımızın zekâtını vermemizi emrettin, onu senden kabul ettik. Her sene Ramazan ayında oruç tutmamızı emrettin, onu senden kabul ettik. Haccetmemizi emrettin kabul ettik. Sonra bütün bunlara razı olmayıp bir de bunların üstüne amca oğlunu bizden üstün tuttun. Bu, senden mi, yoksa Allah’tan mı?" diye sormuş. Hz. Peygamber (sa)’in:
"Yegâne ilâh olan Allah’a yemin ederim ki bu, ancak Allah’tandır." buyurunca da
"Ey Allahım, şayet Muhammed’in söylediği hak ise üzerimize gökten taş yağdır veya bizim başımıza elîm bir azâb getir." diyerek arkasını dönüp gitmeye başlamış.
Râvi der ki: Allah’a yemin olsun ki daha devesine ulaşamadan Allah Tealâ ona bir taş attı da tam tepesine isabet edip dübüründen çıktı, onu böylece öldürdü. İşte bu âyet-i kerime bunun üzerine nazil oldu.[6]
Ancak bu rivayet, Sûrenin tamamının mekkî olduğu rivayetleriyle çelişmektedir ve rivayetin sıhhati Ğadîr Hum olayı hakkındaki rivayetlerin sıhhatine bağlıdır. Zira Hz. Peygamber (sa)’in Hz. Ali hakkında "Ben kimin dostu isem Ali de onun dostudur." buyurması Ğadîr Hum olayındadır.[7]
2- Olacak kâfirler için, yok onu defedici
İbnü’l-Münzir’in rivayetine göre Hasen dedi ki:
Yüce Allah’ın: "İsteyen biri inecek bir azabı istedi" buyruğu nazil olunca insanlar azap kimlere gelecektir, diye sordular: Bunun üzerine Yüce Allah: "O, kâfirler içindir. Onu önleyebilecek yoktur." buyruğunu indirdi. [8]
5. Şimdilik sen güzel güzel sabret.
Kelbî bu âyet-i kerimenin Hz. Peygamber savaşla emrolunmazdan önce nazil olduğunu söylemiştir.[9]
19. Gerçekten insan hırsına düşkün yaratılmıştır.
20. Başına bir fenalık gelince feryadı basandır.
21. Kendisine bir hayır dokununca da çok cimridir.
Ayetlerin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- Mukatil, bu âyet-i kerimelerin Ümeyye ibn Halef el-Cumahî hakkında nazil olduğunu söylemiştir[10]
2- İbn Abbâs’tan gelen bir rivayette de Ebu Cehl ibn Hişâm hakkında olduğu belirtilmiştir. [11]
3- Ayetin hemen sonrasında istisna edilenler dışında bütün insanlar hakkında genel olduğu açıktır.[12]
24. Ve onlar ki mallarında belirli bir hak vardır.
25. Dilenene ve yoksula.
el-Hasen ibn Muhammed el-Hanefiyye’den rivayete göre Hz. Peygamber (sa) bir seriyye göndermiş, onlar da bir miktar ganimetle dönmüşler. Ganimetin paylaştırılmasından sonra bu seriyyeye katılmamış bazıları gelip onlar da bu ganimetten kendilerine bir şeyler verilmesini istemişler ve işte bu âyet-i kerimeler onlar hakkında nazil olmuş.[13]
36. O küfredenlere ne oluyor ki gözlerini sana doğru dikip bakmaktadırlar.
37. Sağdan ve soldan halka halka olarak.
38. Onlardan herkes naîm cennetine konulacağım mı umuyor?
39. Hayır. Doğrusu Biz, onları o bilip durdukları şeyden yarattık.
Müfessirler şöyle dediler:
"Müşrikler Hz. Peygamber’in etrafına toplanıyorlar, O’nu dinliyorlar ve O’ndan faydalanmıyorlardı. Bilakis O’nu yalanlıyorlar ve istihza edip şöyle diyorlardı:
"Eğer şunlar Cennet’e girecekse, biz onlardan evvel oraya gireriz, Ve orada onlara verilenden fazlası bizim olur," Bunun üzerine Allah Teala da bu âyeti indirdi."[14]
[1] İbnu’l-Cevzî, age. VIII,357; Kurtubî, age. XVIII,181. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/906
[2] Alusî, age. XXIX,55. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/906.
[3] İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/683
[4] Nesai; Tefsir: 640. Hakim; İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 371. İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/683. İbn Kesîr, age. VIII.247. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/906. Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 441; Ebu Hayyan, Bahru’l-Muhit: 8/332; Muhammed Ali Es-Sabuni, Safvetü’t-Tefasir, Ensar Neşriyat: 7/54. Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 15/110
[5] Beğavî, Meâlimu’t-Tenzîl, IV,392. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/906
[6] Kurtubî, age. XVIII, 181-182. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/906
[7] Alûsî, age XXIX,55 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/906-907
[8] Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 15/110-111 İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/684
[9] Râzî, age XXX,125 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/907.
[10] İbnu’l-Cevzî, age VIII.363. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/907
[11] Alûsî, age. XXIX,62. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/907
[12] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/907
[13] Taberî, age. XXIX,52. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/907.
[14] İbnu’l-Cevzî, age. VIII.364; Râzî, age. XXX,13I; Kurtubî, age XVII,190 Senedi yoktur. İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 371. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/908. Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 441 Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 15/124
Cevap: Mearic Süresi Nüzul Sebebi
mum
Mearic Süresi İniş Sebebi
Nüzul Sebebi nedir kısaca
Nesai ve İbni Ebi Hatim’in rivayetlerine göre İbni Abbas Yüce Allah’ın: "İsteyen biri inecek bir azabı istedi." buyruğunda kastedilen kişi Nadr b. el-Haris olduğunu söylemiştir. O "Ey Allah, eğer bu senin katından hakkın kendisi ise durma bizim üzerimize gökten taş yağdır." (Enfal, 8/32) demişti.
İbni Ebi Hatim de Süddi’den Yüce Allah’ın: "İsteyen biri… istedi" buyruğu hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: Ayet Mekke’de Nadr b. Haris hakkında inmiştir. O "Ey Allah, eğer bu senin katından hakkın kendisi ise…" (Enfal, 8/32) demişti. Azaba uğraması Bedir günü olmuştu.
İbnü’l-Münzir’in rivayetine göre Hasen dedi ki: Yüce Allah’ın: "İsteyen biri inecek bir azabı istedi" buyruğu nazil olunca insanlar azap kimlere gelecektir, diye sordular: Bunun üzerine Yüce Allah: "O, kâfirler içindir. Onu önleyebilecek yoktur." buyruğunu indirdi.