Arapça Dersleri – Muttaride
Ateş-i Bahar
Selamün Aleyküm Arkadaşlar…
Bu dersimizde arabi kelimelerinin muttarideye göre çekilişini göreceğiz.Muhtelifeye göre çekilişleri anladıysak bu dersi çok rahat anlıyabiliriz.Muhtelife çekimleri üzerinde biraz daha durmak istiyordum ama düşündüm de çok farklı bir şey görmeyeceğiz zaten.Daha önce öğrendiklerimizin üstüne bir kaç şey daha ekliyeceğiz.Eğer dikkat ettiyseniz muhtelife çekimlerinde hep 3.tekil şahıstan yani onun yaptığı işlerden bahsettik.Mesela "yardım etti" dediğimizde 3.tekil şahıstan bahsetmiş oluyoruz.Sizin anlıyacağınız muttarideye göre kelime çekimi, türkçede ele aldığımız bir fiili şahıslara göre çekmekle aynı şeydir.Ancak Arapçada türkçeden farklı olarak işi yapanın kaç kişi olduğu ve işi yapanın belli olup olmaması(mâlum,mechul) da önemli.
Muhtelifeye göre çektiğimiz her kelimenin muttarideye göre çekimi de var.Ben fiil-i maziden başlayarak sıra sıra hepsini vereceğim
FİİL-İ MÂZİ – MÂLUM –
nasara ( نصر ) : fiil-i mazi binası mâlum.müfred müzekker ğâib.Manası "yardım etti"(bir erkek).(geçmiş zamanda)
nasarâ ( نصرا ) : fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müzekker ğâib.Manası "yardım ettiler"(iki erkek).(geçmiş zamanda)
nasarû ( نصرو ) : fiil-i mazi binası mâlum.cemi müzekker ğâib.Manası "yardım ettiler"(3 veya daha fazla erkek).(geçmiş zamanda)
nasarat ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlum.müfred müennes ğâibe.Manası "yardım etti"(bir bayan).(geçmiş zamanda)
nasaratê ( نصرتا ) : fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müennes ğâibe.Manası "yardım ettiler"(iki bayan).(geçmiş zamanda)
nasarne ( نصرن ) : fiil-i mazi binası mâlum.cemi müennes ğâibe.Manası "yardım ettiler"(3 veya daha fazla bayan).(geçmiş zamanda)
nasarte ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlum.müfred müzekker muhâtab.Manası "yardım ettin sen"(bir erkek).(geçmiş zamanda)
nasartümê ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müzekker muhatab.Manası "yardım ettiniz siz"(iki erkek).(geçmiş zamanda)
nasartüm ( نصرتم ) : fiil-i mazi binası mâlum.cemi müzekker muhatab.Manası "yardım ettiniz siz"(3 veya daha fazla erkek).(geçmiş zamanda)
nasarti ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlum.müfred müennes muhataba.Manası "yardım ettin sen"(bir bayan).(geçmiş zamanda)
nasartüme ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müennes muhataba.Manası "yardım ettiniz siz"(iki bayan).(geçmiş zamanda)
nasartünne ( نصرتن ) : fiil-i mazi binası mâlum.cemi müennes muhataba.Manası "yardım ettiniz siz"(3 veya daha fazla bayan).(geçmiş zamanda)
nasartü ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlum.nefsi mütekellim vahde.Manası "yardım ettim ben".(geçmiş zamanda)
nasarnâ ( نصرنا ) : fiil-i mazi binası mâlum.nefsi mütekellim mealğayr.Manası "yardım ettik biz".(geçmiş zamanda)
FİİL-İ MÂZİ – MECHÜL –
nusira ( نصر ) : fiil-i mazi binası mechül.müfred müzekker ğâib.Manası "yardım olundu"(bir erkek).(geçmiş zamanda)
nusirâ ( نصرا ) : fiil-i mazi binası mechül.tesniye müzekker ğâib.Manası "yardım olundular"(iki erkek).(geçmiş zamanda)
nusirû ( نصرو ) : fiil-i mazi binası mechül.cemi müzekker ğâib.Manası "yardım olundular"(3 veya daha fazla erkek).(geçmiş zamanda)
nusirat ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechül.müfred müennes ğâibe.Manası "yardım olundu"(bir bayan).(geçmiş zamanda)
nusiratê ( نصرتا ) : fiil-i mazi binası mechül.tesniye müennes ğâibe.Manası "yardım olundular"(iki bayan).(geçmiş zamanda)
nusirne ( نصرن ) : fiil-i mazi binası mechül.cemi müennes ğâibe.Manası "yardım olundular"(3 veya daha fazla bayan).(geçmiş zamanda)
nusirte ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechül.müfred müzekker muhâtab.Manası "yardım olundun sen"(bir erkek).(geçmiş zamanda)
nusirtümê ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mechül.tesniye müzekker muhatab.Manası "yardım olundunuz siz"(iki erkek).(geçmiş zamanda)
nusirtüm ( نصرتم ) : fiil-i mazi binası mechül.cemi müzekker muhatab.Manası "yardım olundunuz siz"(3 veya daha fazla erkek).(geçmiş zamanda)
nusirti ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechül.müfred müennes muhataba.Manası "yardım olundun sen"(bir bayan).(geçmiş zamanda)
nusirtüme ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mechül.tesniye müennes muhataba.Manası "yardım olundunuz siz"(iki bayan).(geçmiş zamanda)
nusirtünne ( نصرتن ) : fiil-i mazi binası mechül.cemi müennes muhataba.Manası "yardım olundunuz siz"(3 veya daha fazla bayan).(geçmiş zamanda)
nusirtü ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechül.nefsi mütekellim vahde.Manası "yardım olundum ben".(geçmiş zamanda)
nusirnâ ( نصرنا ) : fiil-i mazi binası mechül.nefsi mütekellim mealğayr.Manası "yardım olunduk biz".(geçmiş zamanda)
Cevap: Arapça Dersleri – Muttaride
Ateş-i Bahar
Arkadaşlar böylece mâlum fiil ile mechül fiil arasındaki farkı da anlamışızdır sanırım, Burada kullandığımız bazı arapça kelimelerin ne manaya geldiğini bilmeyenler vardır belki.bunların manalarını ilk derste vermiştim ama yine vereyim
müfred : Tek,bir kişi
tesniye : iki
cemi : Burada kullanılan mana "3 veya daha fazla" şeklindedir
müzekker : Erkek
müennes : Bayan
muhatab : direk kendisiyle konuştuğunuz kişi veya kişiler.İkinci tekil ve çoğul şahıs..
ğâib : gıyâbında konuştuğunuz kişi veya kişiler.3.tekil ve çoğul şahıs
nefsi mütekellim vahde : 1.tekil şahıs..
nefsi mütekellim mealğayr : 1.çoğul şahıs..
mâlum : öznesi belli olan fiil..(etken fiil)
mechül : öznesi belli olmayan fiil..(edilgen fiil)
FİİL-İ MUZÂRİ – MÂLUM-
yensuru ( ينصر ) : Fiil-i muzari binası malum.müfret müzekker ğaib, manası "yardım eder,ediyor,edecek"(bir erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yensurâni ( ينصران ) : Fiil-i muzari binası malum.tesniye müzekker ğaib.manası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(iki erkek), (geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yensuruune ( ينصرون ) : Fiil-i muzari binası malum.cemi müzekker ğaib.manası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(üç veya daha fazla erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası malum.müfret müennes ğaibe.manası "yardım eder,ediyor,edecek"(bir bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası malum.tesniye müennes ğaibe.manası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(iki bayan),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yensurne ( ينصرن ) : Fiil-i muzari binası malum.cemi müennes ğaibe.manası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(üç veya daha fazla bayan),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası malum.müfret müzekker muhatab.manası "yardım edersin,ediyorsun,edeceksin"(bir erkek),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası malum.tesniye müzekker muhatab.manası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(iki erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuruune ( تنصرون ) : Fiil-i muzari binası malum.cemi müzekker muhatab.manası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(üç veya daha fazla erkek),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuriine ( تنصرين ) : Fiil-i muzari binası malum.müfret müennes muhataba.manası "yardım edersin,ediyorsun,edeceksin"(bir bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası malum.tesniye müennes muhataba.manası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(iki bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurne ( تنصرن ) : Fiil-i muzari binası malum.cemi müennes muhataba.manası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(üç veya daha fazla bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
ensuru ( انصر ) : Fiil-i muzari binası malum.Nefsi mütekellim vahde.manası "yardım ederim,ediyorum,edeceğim"(ben).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
nensuru ( ننصر ) : Fiil-i muzari binası malum.Nefsi mütekellim meal ğayr.manası "yardım ederiz,ediyoruz,edeceğiz"(biz).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
FİİL-İ MUZÂRİ – MECHÛL-
yünsaru ( ينصر ) : Fiil-i muzari binası mechül.müfret müzekker ğaib.manası "yardım olunur,olunuyor,olunacak"(bir erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yünsarâni ( ينصران ) : Fiil-i muzari binası mechül.tesniye müzekker ğaib.manası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(iki erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yünsaruune ( ينصرون ) : Fiil-i muzari binası mechül.cemi müzekker ğaib.manası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(üç veya daha fazla erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsaru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası mechül.müfret müennes ğaibe.manası "yardım olunur,olunuyor,olunacak"(bir bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası mechül.tesniye müennes ğaibe.manası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(iki bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yünsarne ( ينصرن ) : Fiil-i muzari binası mechül.cemi müennes ğaibe.manası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(üç veya daha fazla bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsaru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası mechül.müfret müzekker muhatab.manası "yardım olunursun,olunuyorsun,olunacaksın"(bir erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası mechül.tesniye müzekker muhatab.manası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(iki erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsaruune ( تنصرون ) : Fiil-i muzari binası mechül.cemi müzekker muhatab.manası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(üç veya daha fazla erkek).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsariine ( تنصرين ) : Fiil-i muzari binası mechül.müfret müennes muhataba.manası "yardım olunursun,olunuyorsun,olunacaksın"(bir bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası mechül.tesniye müennes muhataba.manası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(iki bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarne ( تنصرن ) : Fiil-i muzari binası mechül.cemi müennes muhataba.manası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(üç veya daha fazla bayan).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
ünsaru ( انصر ) : Fiil-i muzari binası mechül.Nefsi mütekellim vahde.manası "yardım olunurum,olunuyorum,olunacağım"(ben).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
nünsaru ( ننصر ) : Fiil-i muzari binası mechül.Nefsi mütekellim meal ğayr.manası "yardım olunuruz,olunuyoruz,olunacağız"(biz).(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
Fiil-i muzarinin muttarideye göre çekimi de bu şekilde.Fiil-i mazinin muttaride kalıbını ezberlediyseniz fiil-i muzarininki de çok basit gelecektir
Fiil-i muzari cümle içinde kullanılışına göre üç zamandan birine göre gelebilir.Bunlar geniş zaman,şimdiki zaman ve gelecek zaman.Ben yukarıdaki çekimlerde her üçünü de yazdım ama dediğim gibi cümle içinde kullanılışına göre bunlardan birisi üzerine gelebilir.Fiil-i muzariyi gelecek zaman kipinde kullanmak için başına bir sin harfi getirmeniz gerekir.Mesela yeguulü ( يقول ) "söyler" veya "söylüyor" anlamında iken seyeguulü ( سيقول ) "söyleyecek" anlamındadır
Yanıt: Arapça Dersleri – Muttaride
Ateş-i Bahar
MİMSİZ MASDAR
nasran ( نصر ) : Mimsiz masdar.Müfred.manası "bir yardım etmek".
nasrâni ( نصران ) : Mimsiz masdar.Tesniye.manası "iki yardım etmek".
nasrâtün ( نصرات ) : Mimsiz masdar.Cemi.manası "cemi(ikiden çok) yardım etmek".
Arkadaşlar arapçada mimli masdar ve mimsiz masdar olmak üzere iki çeşit masdar vardır.Bunlar arasındaki fark adından da anlaşılacağı üzere mimli veya mimsiz olmalarıdır.
Mesela "nasara" fiilinin mimsiz masdarı "nasran" olarak gelirken mimli masdarı ise "mensarun" olarak gelir.Eğer muhtelife başlığı altındaki dersi incelerseniz ne demek istediğimi daha iyi anlıyabilirsiniz.
Gördüğünüz gibi masdarın muttarideye göre çekimi üç kelimeden ibaret.Peki bu niye böyle diye düşünebilirsiniz.Ben şöyle açıklayayım.Dikkat ettiyseniz masdardan önce çektiğimiz her iki kelime de fiil idi.Masdar ise isim olur.Bir kelimenin malum veya mechül olabilmesi için fiil olması gerekir.İsimlerde malumluk veya mechüllük sözkonusu değildir.Ayrıca ğâib,ğâibe,muhatab,muhataba gibi durumlar da söz konusu değildir.Bunlardan ayrı olarak masdarın müzekker veya müennes olması da söz konusu değildir.Bütün bunları çıkarınca geriye masdarın müfred,tesniye ve cemi olması kalıyor
İSM-İ FÂİL
nâsırun ( ناصر ) : ism-i fail.müfred müzekker.manası "yardım edici bir erkek".
nâsırâni ( ناصران ) : ism-i fail.tesniye müzekker.manası "yardım edici iki erkek".
nâsıruune ( ناصرون ) : ism-i fail.cemi müzekker musahhah.manası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek".
nüssârun ( نصار ) : ism-i fail.cemi müzekker mükesser.manası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek".
ve nüssarun ( ونصر ) : ism-i fail.cemi müzekker mükesser.manası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek".
ve nasaratün ( و نصرة ) : ism-i fail.cemi müzekker mükesser.manası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek".
nâsıratün ( ناصرة ) : ism-i fail.müfred müennes.manası "yardım edici bir bayan".
nâsırateeni ( ناصرتان ) : ism-i fail.tesniye müennes.manası "yardım edici iki bayan".
nâsırâtün ( ناصرات ) : ism-i fail.cemi müennes musahhaha.manası "yardım edici cemi(ikiden çok) bayan".
ve nevâsıru ( ونواصر ) : ism-i fail.cemi müennes mükessera.manası "yardım edici cemi(ikiden çok) bayan".
İsm-i failin çekilişi biraz karışık gelmiş olabilir.Ama şimdi açıklayınca pek karışık bir şey olmadığını göreceksiniz.herşeyden önce sanırım iki tane bilmediğimiz kelime var.Mükesser ve musahhah kelimeleri!..Musahhah sahih olan demektir.Yani gelmiş olduğu vezin muttarideye göre çekim kurallarına uygun demektir.Buradaki nâsıruune kelimesi çekim kurallarına uygundur.Peki diğerleri uygun değil mi?Onlara niçin musahhah demedik diye bir soru kafanıza takılabilir.Çünkü diğer vezinlerin mükesser olarak gelen vezinleri yoktur.Aksi takdirde musahhah veya mükesser olarak belirtilmemiş olan kelimelerin hepsi de musahhahdır.
Mükesser ise sığası kırık olarak gelendir.Ya da başka bir deyişle çekim kurallarına uymayandır. Dikkat ettiyseniz müzekkerler için dört tane cemi kelime var.Bunlardan sadece bir tanesi musahhah diğerleri mükesserdir.Ve herhangi bir kelimenin ism-i failinin cemi müzekkeri bu dört kelimeden biri üzere gelebilir.
Yine Müennesler için de gördüğünüz gibi bir musahhaha ve bir de mükessera vardır
İSM-İ MEF’UL
mensuurun ( منصور ) : ism-i mef’ul.müfred müzekker.manası "yardım olunmuş bir erkek".
mensuurâni ( منصوران ) : ism-i mef’ul.tesniye müzekker.manası "yardım olunmuş iki erkek".
mensuuruune ( منصورون ) : ism-i mef’ul.cemi müzekker musahhah.manası "yardım olunmuş cemi(ikiden çok) erkek".
mensuuratün ( منصورة ) : ism-i mef’ul.müfred müennes.manası "yardım olunmuş bir bayan".
mensuurateeni ( منصورتان ) : ism-i mef’ul.tesniye müennes.manası "yardım olunmuş iki bayan".
mensuurâtün ( منصورات ) : ism-i mef’ul.cemi müennes musahhaha.manası "yardım olunmuş cemi(ikiden çok) bayan".
ve menâsıru ( ومناصر ) : ism-i mef’ul.cemi müzekker mükesser.manası "yardım olunmuş cemi(ikiden çok) erkek".
Gördüğünüz gibi ism-i mef’ulün çekimi ism-i faile göre daha kolay.İsm-i mef’ulde de bir tane mükesser kelime var.O da cemi müzekker için.
Arkadaşlar bu dersimizde masdar,ism-i fail ve ism-i mef’ulün muttarideye göre çekilişlerini gördük.İnşaAllah bundan sonraki dersimizde fiil-i muzari cehd-i mutlaktan itibaren devam edeceğiz.
Anlamadığınız yerler olursa çok basit olduğunu düşünseniz dahi mutlaka sorun.Gerek ben ve gerekse de Muhammed kardeşim elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışırız.
Hz. hepimize Bu dersleri hakkıyla anlamayı ve anlatmayı nasip etsin…
Soru: Arapça Dersleri – Muttaride
Ramadan
Arapça Dersleri – Muttaride ile ilgili bilgiler için Allah c.c. senden razı olsun
NuN
Nefsi mutekellim meal ğayr: Gelecek zamanda yardım ederiz anlamındadır.
malum ve meçhul fiil, nefsi mütekellim, Arapça muttaride