Namaz kılarken kadınla erkek arasındaki mesafe ne kadar olmalıdır?
Hoca
Namaz kılarken kadınla erkek arasındaki mesafe ne kadar olmalıdır?
Muhazatta muteber olan, bacakla topukların aynı hizada bulunmasıdır. O halde kadının topukları erkeğinkinden geride olursa erkeğin namazı bozulmaz. Çünkü muhazat gerçekleşmemiştir.
Erkekle aynı hizada duran kadının yabancı ya da erkeğin çok yakını olması arasında bir fark yoktur. Önemli olan bu konuda kadın unsurudur.
İmâmın arkasında mescidde bağlanan saffın yarısı erkek yarısı kadın bulunursa, iktida sahih olur olur mu? İktidanın sahih olduğunu söylerken, erkeklerin saffmm sonunda kadınlardan taraf bulunan -ara yerde bir sütre ya da açıklık yoksa- erkeğin namazı bozulur. Diğerlerinin namazı tamamdır. Namazı bozulan erkek diğerlerine göre bir sütre ya da bir duvar anlamındadır. Çünkü aynı safta bulunan kadınlarla erkekler arasında bir kişi sığabilecek kadar bir açıklık bulunur veya bu ölçüde bir sütre ya da duvar yer alırsa, iktidanın sıhhatına engel olmaz.
Muhazatın Şartlan :
Kadınla erkeğin cemaatle namaz kılınırken aynı hizada bulunmasına muhazat denir. Erkeğin namazının bozulması için bu konuda bazı şartlar vardır :
1. Aynı hizada duran kadının iştiha çağma gelmiş olması,
Burada yaş sözkonusu değildir. En sahih olan da budur. O halde iştiha çağına gelmemiş bir kız temyiz çağında bile olsa, erkeğin namazının bozulmasına neden teşkil etmez. Çünkü bu konuda esas olan, iştiha çağında bulunmasıdır. (El-Kâfi / Mervezî.)
2. Kılınan namazın rükû ve secdeleri olan türden bulunması.
O halde cenaze namazında muhazat sözkonusu değildir. Ama imâ ile kılman bir namazda, rükû ve secdenin mevcudiyeti imâ ile yerine getirildiğinden muhazat sözkonusudur.
3. Kılınmakta olan namazın İftitah Tekbiri ve eda bakımından bir ortaklık arzetmesi,
Yani kadınla erkeğin beraber aynı namaza ve aynı imama niyet getirerek İftitah Tekbiri getirmeleri gerekir. Aksi halde muhazat gerçekleşmez. O halde biri imama uyarak, biri de kendi başına kılmak niyetiyle tıtitah Tekbirini birlikte getirseler, muhazat gerçekleşmemiş olur. Çünkü eda bakımından değişik durumları vardır.
İmama birinci rek’atte yetişen kimsenin îftitah Tekbiri imamın İftitah Tekbirine bina edilmiş ve edası da imamın edasına hakikaten bina edilmiştir. Lâhik’in (yani namazın başında imama uyup ortasında abdesti bozulan ve namazı bozacak bir söz ve davranışta bulunmadan hemen abdest alıp tekrar aynı imama gelip yetişen kimsenin) de durumu böyledir. Ama ikinci ya da üçüncü rek’atte imama yetişen mesbuk ise böyle değildir ; İftitah Tekbirini İmamın İftitah Tekbirine bina etmişse de geriye kalan rek’atlerde münferid sayılır. O halde mesbuk yetişemediği rek’aleri kılarken kadın da yetişemediği rek’atleri erkekle birlikte aynı hizada kılacak olurlarsa, muhazat gerçekleşmemiş olur. (Fetâvâ-yi Hindiyye.)
4. Kadınla erkeğin aynı yerde bulunması,
O halde erkek bir boy yüksekliğindeki yerde, kadın da aynı hizada fakat aşağıda durup aynı imama uyarak namaz kılsalar muhazat gerçekleşmemiş olacağından erkeğin namaz; bozulmaz. Ama aradaki yükseklik bir boydan daha az olursa o takdirde erkeğin namazı bozulur.
5. Kadınla erkek arasında bir sütun ve benzeri engelin bulunmaması,
O halde aynı hizada duran erkekle kadın arasında, sütun, duvar ve benzeri bir engel bulunursa, o takdirde muhazat gerçekleşmemiş olur. Yani erkeğin namazı bozulmaz. (El-Kâfî / Hâkim-i Şehîd Mervezi.)
Bunun gibi arada böyle bir engel bulunmaz da bir adanı sığacak tadar açıklık bulunursa, yine de muhazat gerçekleşmediğinden er-teğin namazı bozulmaz.
6. Aynı hizada durup aynı imama uyan kadının, namazın kendisinden sahih sayılacak nitelikte olması,
O halde deli ya da aşırı derecede sarhoş bir kadının erkekle aynı hizada durup namaz kılması erkeğin namazını bozmaz. Çünkü bu durumda olan kadının kıldığı namaz sahih değildir. (El-Kâfi / Mervezl – Fetâvâ-yi Hindiyye.)
7. İmamın namaza niyet getirirken kadınlara da imametlik yaptığına niyet etmiş olması,
O halde imam namaza başlarken böyle bir niyet-getirmemişse, gelip ona uyan kadınların namazı sahih olmayacağından muhazat ta gerçekleşmemiş olur. îmam niyet getirip namaza durduktan sonra bu hususu hatırlıyarak «kadınlara da imam oldum» diye içinden geçirse bile kadınların uyması sahih olmaz. Çünkü imamın tam namaza niyet ederken bunu içinden geçirmesi gerekirdi.
8. Muhazat’m bir rükün devam etmesi,
O halde kadın ya ayakta kıraat tamamlanıncaya kadar veya rükû’da rükû’ bitinceye kadar erkeğin yanında durup namaz kılarsa, sağında, solunda ve arkasında duran birer kişinin namazı bozulmuş olur.
9. Kadın ve erkeğin her ikisinin de yöneldiği cihetin bir olması,
O halde karanlık bir gecede cemaat olup imama uyan kadın ve erkekten her biri ayrı bir cihete yönelerek namaz kılarsa muhazat gerçekleşmediğinden erkeğin namazı bozulmaz.
10. Muhazatta muteber olan, bacakla topukların aynı hizada bulunmasıdır. O halde kadının topukları erkeğinkinden geride olursa erkeğin namazı bozulmaz. Çünkü muhazat gerçekleşmemiştir.
Erkekle aynı hizada duran kadının yabancı ya da erkeğin çok yakını olması arasında bir fark yoktur. Önemli olan bu konuda kadın unsurudur.
KAYNAK: Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/310-312
namaz kılarken kadın erkek arasındaki mesafe, namazda kadın erkek mesafe, namazda kadın erkek mesafesi