Cümle Türlerine Göre Atasözleri
H@RB!KIZ
Cümle Türlerine Göre Atasözleri
Türkçede bulunan bütün cümle türlerine atasözlerinde de rastlanır. Atasözleri kısa ve özlü sözler olduğu için genelde bir-iki cümleden oluşur. Daha uzun cümlelerden oluşan Türk atasözlerinin sayısı azdır. Atasözlerinde kullanılan cümle türleri şu şekilde sıralanabilir:
Yalın Cümle
Atasözlerinin çoğu yalın cümle biçimindedir. İçinde sadece bir yargı bulunan atasözleri genellikle yalın cümleler biçiminde anlatılır.
Örnek: Ağaç kökünden yıkılır. / Aç köpek fırın duvarını deler. / Vakit nakittir.
Birleşik Cümle
İçinde iki yargı bulunan atasözleri genelde birleşik cümle biçiminde kurulur.
Örnek: Dağ ne kadar yüce olsa, yol üstünden aşar. / Erkek aslan aslan da, dişi aslan aslan değil mi? / Elin ağzı torba değil ki büzesin.
Devrik Cümle
Atasözlerinde şiirsel bir anlatıma özen gösterildiğinden pek çok atasözü devrik cümlelerle kurulmuştur.
Örnek: Gülme komşuna, gelir başına. / Besle kargayı, oysun gözünü. / Sık gidersen dostuna, yatar arka üstüne.
Ad Cümleleriyle Kurulan Atasözleri
Ad cümleleriyle kurulan atasözlerimde yüklem ad ya da ad soylu sözcüklerden oluşur.
Örnek: Almak kolay, ödemek güçtür. / Akıl için yol birdir. / İki el bir baş içindir.
Ad cümleleriyle kurulan atasözlerinde var, yok sözcükleri ek eylem alarak yüklem olur.
Örnek: Kalpten kalbe yol vardır. / Ölümen öte köye köy yoktur.
Ad cümleleriyle kurulan atasözlerinin çoğunda ek eylem -dır söylenmez. Bu durumda genellikle herhangi bir anlam kaybı söz konusu olmaz.
Örnek: Can cümleden aziz. / Hizmetçi kırarsa şuç, hanım kırarsa kaza.
Eylem Cümleleriyle Kurulan Atasözleri
Eylem cümleleriyle kurulan atasözlerinde yüklem eylem olur. Eylem cümlesiyle kurulan atasözlerinin sayısı ad cümlesiyle kurulanlara nazaran daha çoktur.
Örnek: Can boğazdan gelir. / Zorla güzellik olmaz. / İki at bir kazığa bağlanmaz.
Bazı atasözlerinde eylem söylenmez. Anlam kendiliğinden ortaya çıkar.
Örnek: Ata arpa, yiğide pilav. / Bakarsan bağ, bakmazsan dağ.
Ek Eylemle Kurulan Atasözleri
Bazı atasözleri ek eylemle kurulurlar.
Örnek: Akıl için yol birdir. / Yiğidin malı
Cevap: Cümle Türlerine Göre Atasözleri
ASRIN
Bir yada iki cümleden oluşmuş olması ve söylendiğinde bir çok anlam ifade eden yalın ve hiç bir zaman anlamını yitirmeyen ve anlamı kendiliğinden ortaya çıkartan cümlelerdir.
atasözleri ile ilgili cümleler, atasözleriyle ilgili cümleler , birden çok yüklemli atasözleri