Dua ederken elleri kaldırmak
Hoca
-204 ﴿ رَفْع الْيَدَيْنِ فِي الدُّعَاءِ ﴾
Duada elleri kaldırma [6] ile ilgili hadisler
Suyûtî (ö. 911/1505) İthâmu’d-Dirâye bir şerhi’n-Nihâye de der ki: Duada elleri kaldırma hususunda gelen hadiseri bir cüz’de topladım. Duada elleri kaldırma ile ilgili (hadisin pek çok) geliş yolları bana gelmiş olup (bunların sayısı) 100’e ulaşmıştır.
Yine Suyûtî, Şerhu’t-Takrîb de de der ki: Duada elleri kaldırma ile ilgili hadislerde, mana bakımından mütevatir hadislerdendir. Duada elleri kaldırma ile ilgili 100 kadar hadis, Resulullah (s.a.v)’den rivayet edilmiştir. Duada elleri kaldırma ile ilgili hadisleri bir cüz’de topladım. Fakat bu hadisler, çeşitli meseleler ile konularda (farklı bir şekilde) geçmektedir. Farklı yerlerde geçen bu hadisler, (lafzi olarak) tevatürü oluşturmamaktadır. Ama bu hadislerdeki ortak nokta: ‘Duada elleri kaldırma’ dır. Bu ortak noktanın hepsinin bir araya getirilmesi, tevatürü meydana getirmektedir.
(İbn Hacer) Fethu’l-Bârî nin ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) Bölümü’nde dua ederken elleri kaldırma hadisi ile ilgili yerde aynen şöyle der:
Musannif Buhârî, bu hadisi, ‘Da’vât (=Dualar) Bölümü’nde her dua sırasında elleri kaldırmaya delil getirmiştir.
Bu konuda bir çok hadis gelmiştir. Münzirî, bu hadisleri müstakil bir cüz’de toplamıştır. Nevevî’de Şerhu’l-Mühezzeb in ‘Sıfâtu’s-Salât’ (=Na-mazın Kılınışı) ile ilgili bahiste bu hadislerin bir çoğunu getirmiştir. Bunlar, 30 hadistir.
Yine Nevevî (ö. 676/1277) Şerhu Müslim de der ki: Resulullah (s.a.v)’in, ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) dışında daha bir çok yerde dua ederken ellerini kaldırdığı sabittir. Resulullah (s.a.v)’in bunu yaptığı, sayılamayacak kadar çoktur. Bu hadislerden 30 kadarını Buhârî ile Müslim’in Sahîh lerinden yada bunların birinden topladım. Bu hadisleri, Şerhu’l-Mühezzeb in ‘Sıfâtu’s-Salât’ (=Namazın Kılınışı) ile ilgili bahsin sonlarında naklettim.
Bunlardan bazılarını nakletme hususunda der ki: Dua ederken elleri kaldırmanın, 100 hadiste geçtiği sabittir. Münzirî, bu hadisleri nakletmiştir. Suyûtî’de, bununla ilgili bir eser yazmıştır.
Nevevî Ezkâr ile Şerhu’l-Mühezzeb de ve Suyûtî (ö. 911/1505)’de Tevşîh de bu konuda gelen hadislerden bir çoğuna işaret etmiştir.
Enes’in,[7] Sahîh de geçen sözüne göre; Resulullah (s.a.v), ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) dışında hiçbir yerde dua ederken ellerini kaldırmayıp sadece ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı)’nda ellerini kaldırmıştı. Hatta bu sırada koltuk altlarının beyazlığı görününceye kadar ellerini kaldırmıştı.
Enes’in bu sözünün yorumu yapılmalıdır. Enes, bu sözüyle; Resulullah (s.a.v)’in, ‘İstiskâ’ (=Yağmur Namazı) dışında hiçbir duasında koltuk altlarının beyazlığı görününceye kadar ellerini açık bir vaziyette kaldırmadığını kast etmiş olabilir. Üstelik Enes’in bu sözü, bir çok sahih hadise ters düşmektedir.
Örneğin; Beyhakî’nin, Enes’ten yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), kunût sırasında ellerini kaldırmıştır.
Müslim’in, Hz. Aişe’den yaptığı rivayette ise; Resulullah (s.a.v), Baki’ kabristanlığında yatanlara dua ederken ellerini kaldırmıştır.
Yine Müslim’in, Umâre b. Rüeybe’den[8] yaptığı rivayette ise; Resulullah (s.a.v), Bedir Savaşı günü dua ederken ellerini kaldırmıştır.
Buhârî’nin, Abdullah ibn Ömer’den[9] yaptığı rivayette ise; Resulullah (s.a.v), Orta Cemre’de dua ederken ellerini kaldırmıştır.
Yine Buhârî’nin, Enes’ten[10] yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), Hayber Savaşı sabahı (dua ederken) ellerini kaldırmıştır.
Buhârî ile Müslim, Resulullah (s.a.v)’in, Ebu Musa el-Eş’arî’den[11] yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), (koltuk altlarının beyazlığı görününceye kadar) ellerini kaldırmıştır.
Buhârî, elleri kaldırma ile ilgili Hz. Aişe, Ebu Hureyre, Câbir ile Hz. Ali’den yaptığı rivayetlerde; Resulullah (s.a.v)’in, (dua ederken) ellerini kaldırdığı ile ilgili hadisleri ve daha başka yerlerde de ellerini kaldırdığına dair hadisleri bir cüz’de toplamıştır.
Buhârî der ki: Bu rivayetler, bunun dışında (kalan rivayet)lere nispetle sahihtir.
_______________________
[6] Resulullah (s.a.v)’in bir çok yerde dua ederken ellerini kaldırdığı ile ilgili bir çok hadis rivayet edilmiştir. Duanın sonunda eller, yüze sürülür. Bununla ilgili olarak Tirmizî’nin Abdullah ibn Ömer’den yaptığı rivayette; babası Hz. Ömer, Resulullah (s.a.v)’in, dua ederken ellerini kaldırdığında mübarek yüzünü elleriyle silmedikçe aşağıya indirmediği ve bunu, Resulullah (s.a.v)’in devamlı yaptığı işlerden olduğu belirtilmektedir. Yine Ebu Dâvud ile Tirmizî’nin, Saîd b. Yezîd ibm Saîd’in babasından yaptığı rivayette; Resulullah (s.a.v), dua ederken ellerini kaldırdığında ellerini mübarek yüzüne sürdüğü ifade edilmiştir.
Bazı alimlere göre; duada elleri kaldırmakla beraber eğer musibetin kaldırılması niyazında bulunuluyorsa ellerinin arkasını, lehte bir şey isteniliyorsa avuçlarının içini semaya doğru yöneltmek sünnettir. Ebu Dâvud’un, Mâlik ibn Yesâr’dan yaptığı rivayet, buna delildir.
[7] Buhârî, İstaskâ’ 22
[8] Müslim, Cum’a 53
[9] Buhârî, Hacc 140
[10] Buhârî, Cihâd 130
[11] Buhârî, Meğazî 55; Müslim, Fezâilu’s-Sahâbe 165
Yorum: Dua ederken elleri kaldırmak
ATİE
dua ederken ellerin kaldırılması Allahtan istemekle alakalıdır bu hareketi peygamberimizinde yaptığı hadislerde mevcuttur du insan için büyük bir nimettir
duada elleri kaldırmak, dua ederken elleri kaldırmak